Kolcogłowy
Z Wikipedii
Kolcogłowy | |
Corynosoma wegeneri |
|
Systematyka | |
Domena | eukarioty |
Królestwo | zwierzęta |
Typ | kolcogłowy |
Nazwa systematyczna | |
Acanthocephala |
Kolcogłowy, cierniogłowy (Acanthocephala) - typ pasożytniczych, robakokształtnych zwierząt bezkręgowych. Cechą charakterystyczną kolcogłowów, od której zresztą wywodzi się ich nazwa, jest obecność z przodu ciała ryjka opatrzonego wieńcem haczyków i kolców.
Ciało kolcogłowów jest wąskie, długości zwykle ok. 1,5 - 5 mm (chociaż zdarzają się okazy parunastocentymetrowe), pokryte kutikulą, czyli epidermalną powłoką ochronną zbudowaną m.in. z wielocukrów i chityny. Występują trzy regiony ciała: ryjek, szyja i tułów. Ryjek może być chowany przy pomocy skurczu mięśni umieszczających go w skórnomięśniowej pochewce. Oprócz haczyków - posiadających ukorzenienie w warstwie mięśniowej - występują również kolce, związane wyłącznie z warstwą epidermalną.
Kolcogłowom brakuje układu pokarmowego, a układ wydalniczy występuje wyłącznie u przedstawicieli gromady Archiacanthocephala - jest to nieco zmodyfikowany układ protonefrydialny. Układ nerwowy ma postać nieparzystego zwoju mózgowego oraz dwóch pni bocznych. Przedstawiciele tego typu są rozdzielnopłciowi; samce posiadają oprócz standardowego zestawu gruczołów, nasieniowodów itp. również arcysympatyczny gruczoł cementowy, służący do zaczopowania żeńskiego otworu płciowego po kopulacji.
Inną cechą wyróżniającą kolcogłowy z szeregu podobnych im drobnych bezkręgowców jest obecność przynajmniej jednego żywiciela pośredniego w cyklu rozwojowym; jest nim zwykle jakiś skorupiak lub owad.
Larwa kolcogłowa nosi nazwę "akantor", która po wykluciu uzyskuje w ciele żywiciela pośredniego wygląd bardziej podobny do osobnika dorosłego oraz milszą dla ucha nazwę "akantella".
[edytuj] Systematyka
Kolcogłowy dzielimy na trzy gromady. W nawiasie podane są cechy odróżniające.
- Archiacanthocephala (protonefrydia, kolce ułożone koncentrycznie}
- Eoacanthocephala (brak protonefrydiów, kolce ułożone promieniście, gruczoł cementowy syncytialny - czyli wielojądrowy, powstały ze zlania się licznych komórek)
- Palaeacanthocephala (brak protonefrydiów, kolce ułożone promieniście, gruczoł cementowy niesyncytialny)
Kolcogłowy są najbliżej spokrewnione z wrotkami (Rotifera), wraz z którymi tworzą razem monofiletyczną grupę (zwaną na przykład "Syndermata"). Wynika z tego, że kolcogłowy są właściwie podgrupą wrotków.