Iwan Sierow
Z Wikipedii
Iwan Sierow (ur. 16 września 1905 na rosyjskiej wsi Afimskaja, zm. 1 lipca1990 w Moskwie), oficer Armii Czerwonej, od 1954 do 1958 roku szef KGB, następnie od 1958 do 1963 roku na stanowisku szefa Wywiadu Wojskowego GRU.
Jako oficer artylerii został przeniesiony do wywiadu wojskowego GRU, gdzie przetrwał czystki z lat trzydziestych. Kierował akcją niszczenia chłopstwa na Ukrainie oraz krwawą czystką w Armii Czerwonej. W lutym 1939 roku przeniesiony do NKWD z inicjatywy Ławrientija Berii. Objął stanowisko zastępcy komendanta, później komendanta milicji, następnie mianowany szefem Tajnego Wydziału Politycznego GUGB, Zarządu Głównego Bezpieczeństwa Państwowego.
2 września 1939 r. objął funkcję Ludowego Komisarza Spraw Wewnętrznych Ukraińskiej SRR. Po radzieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r. zajmował się przesiedleniem ludności polskiej z zajętych kresów wschodnich RP. Rozbijał polską konspirację niepodległościową (ZWZ) (w tym osobiście przesłuchiwał i torturował Leopolda Okulickiego, późniejszego Komendanta Głównego AK, który został wówczas osadzony w więzieniu na Lubiance). Ponosi odpowiedzialność za mord polskich oficerów w Katyniu.
W latach 1941 - 1943 sprawował stanowisko zastępcy szefa kontrwywiadu Smiersz przy NKWD, oraz szefa NKGB, następnie (1943 - 1945) zastępca Ławrientija Berii, szefa NKWD.
Mianowany 6 marca 1945 doradcą NKWD przy Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) osobiście, jako gen. Iwanow, przeprowadził 27 i 28 marca 1945 r. aresztowanie 16 przywódców Polski Podziemnej, postawionych następnie przed sądem w Moskwie (proces szesnastu). Kierował działaniami NKWD na ziemiach polskich i nadzorował masowe aresztowania byłych akowców. Walnie przyczynił się do rozbicia struktur AK i Polskiego Państwa Podziemnego.
Za porwanie polskich przywódców Stalin odznaczył go tytułem Bohatera Związku Radzieckiego i awansował do stopnia generała-pułkownika. Bolesław Bierut nadał mu w kwietniu 1946 Krzyż Orderu Virtuti Militari IV klasy . Order został odebrany Sierowowi dopiero w roku 1995 przez prezydenta RP, Lecha Wałesę.
Po śmierci Stalina Sierow opowiedział się za Chruszczowem w walce z Ławrientijem Berią, za co objął stanowisko pierwszego zastępcy ministra w zintegrowanym Ministerstwie Spraw Wewnętrznych MVD. 13 marca 1954 roku powołany na przewodniczącego KGB, stanowisko to sprawował do 8 grudnia 1958 roku, zastąpił go Aleksandr Szelepin. Od 1958 do 1963 roku szef wywiadu wojskowego GRU. Podczas sprawowania funkcji przewodniczącego KGB, Sierow m.in. brał udział w tłumieniu powstania węgierskiego w 1956 roku. Przyleciał tam pod koniec 1956 roku, żeby osobiście dowodzić operacjami KGB. Na alarmowym spotkaniu oficerów Służby Bezpieczeństwa i milicji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, Sierow skrytykował niechęć oficerów węgierskich do otwarcia ognia do demonstrantów - "Faszyści i imperialiści wysłali na ulice Budapesztu doborowe oddziały szturmowe, a tu są jeszcze towarzysze w waszych siłach zbrojnych, którzy wahają się przed użyciem broni!"
Ówczesny komendant budapeszteńskiej milicji, Sandor Kopacsi (który miał wkrótce przejść na stronę walczących o wolność), odpowiedział
"...towarzysz doradca z Moskwy, jak widać, nie miał jeszcze czasu zapoznać się z sytuacją w naszym kraju. Musimy go więc uświadomić, że ci, co organizują demonstracje, to nie są faszyści ani imperialiści. To są ludzie z uniwersytetów, synowie i córki chłopów i robotników, kwiat naszej inteligencji i to oni domagają się swoich praw..."
Ćwierć wieku później Sandor Kopacsi wspominał (...) nadal doskonale pamiętam długie, przeszywające spojrzenie stalowoniebieskich oczu Sierowa. Powodem usunięcia Sierowa ze stanowiska szefa GRU i kresu jego kariery była afera szpiegowska płk. Olega Pienkowskiego, z którym był zaprzyjaźniony.
W 1965 roku przeszedł w stan spoczynku, zmarł 1 lipca 1990 roku.
[edytuj] Zobacz też
| Przewodniczący Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR |  |
|---|---|
|
Iwan Sierow | Aleksander Szelepin | Władimir Siemiczastny | Jurij Andropow | Witalij Fiedorczuk | Wiktor Czebrikow | Władimir Kriuczkow | Leonid Szebarszyn | Władimir Bakatin | |
Siemion Aralow • Siergiej Gusiew • Gieorgij Piatakow • Władimir Aussem • Jan Lenzman • Arvid Seebot • Jan Berzin • Siemion Uricki • Jan Berzin • Aleksandr Nikonow • Siemion Giendin • Aleksandr Orłow • Iwan Proskurow • Filip Golikow • Aleksiej Panfiłow • Iwan Iliczow • Fiodor Kuzniecow • Nikołaj Trusow • Matwiej Zacharow • Michaił Szalin • Siergiej Sztiemienko • Michaił Szalin • Iwan Sierow • Piotr Iwaszutin • Władlen Michajłow • Jewgienij Timochin • Fiodor Ładygin • Walentin Korabielnikow
