Ion Iliescu
Z Wikipedii
Ion Iliescu (ur. 3 marca 1930), rumuński polityk, prezydent Rumunii w latach 1989-1996 i 2000-2004.
Jest z wykształcenia inżynierem elektrykiem, absolwentem Instytutu Politechnicznego w Bukareszcie. Studiował także na Uniwersytecie w Moskwie. Działał w komunistycznej młodzieżówce rumuńskiej (kontynuując tradycje rodzinne), był sekretarzem Komitetu Centralnego Unii Młodzieży Komunistycznej, a także członkiem Komitetu Centralnego Rumuńskiej Partii Komunistycznej (1965). W 1967 objął funkcję ministra ds. młodzieży, ale popadł niebawem w niełaskę Nicolae Ceausescu i został przesunięty na lokalne stanowiska partyjne (sekretarz w Timisoarze i Iasi). Od 1984 był dyrektorem Wydawnictwa Technicznego w Bukareszcie.
Jako przedstawiciel opozycji przeciw Ceausescu stanął na czele Frontu Ocalenia Narodowego i objął w grudniu 1989 tymczasowo stanowisko prezydenta Rumunii. Umocnił pozycję po wyborach powszechnych w 1990 i 1992, przegrał wybory w 1996 z demokratą Emilem Constantinescu. Przeprowadził transformację byłej partii komunistycznej w Rumuńską Partię Socjaldemokratyczną. W 2000 ponownie wygrał wybory prezydenckie, pokonując w drugiej turze nacjonalistę Corneliu Vadima Tudora. Zgodnie z konstytucją druga kadencja była zarazem ostatnią; w grudniu 2004 następcą Iliescu wybrano Traiana Basescu.
W historii Rumunii zapisał się negatywnie posyłając 13 czerwca 1990 uzbrojonych w kije i łomy górników przeciwko studentom, którzy protestowali na placu uniwersyteckim w Bukareszcie w obronie demokracji, domagając się przeprowadzenia dekomunizacji (zob. Mineriada). Jednym z ostatnich posunięć Iliescu przed ustąpieniem była amnestia dla skazanego w 1999 przywódcy związku zawodowego górników Mirona Cozma.
Został odznaczony m.in. polskim Orderem Orła Białego (2003).
Rumuńska Republika Ludowa (1947-1965) |
Constantin Parhon | Petru Groza | Ion Gheorghe Maurer | Gheorghe Gheorghiu-Dej |
Socjalistyczna Republika Rumunii (1965-1989) |
Nicolae Ceauşescu |
Rumunia (od 1989) |
Ion Iliescu | Emil Constantinescu | Ion Iliescu | Traian Băsescu |