Federico Fellini
Z Wikipedii
Federico Fellini (ur. 20 stycznia 1920 w Rimini; zm. 31 października 1993 w Rzymie) – znany włoski reżyser filmowy i scenarzysta. Reprezentował kino europejskie poza granicami Starego Kontynentu. Zdobył cztery Oscary w kategorii „Najlepszy film zagraniczny”. W 1993 otrzymał nagrodę specjalną Akademii Filmowej za całokształt twórczości.
Spis treści |
[edytuj] Dzieciństwo i młodość
Ojciec Felliniego był komiwojażerem, a matka – gospodynią domową. W wieku 12 lat Federico uciekł od rodziców i przyłączył się do wędrownego cyrku, jednak po miesiącu policja przyprowadziła go z powrotem do domu. Tęskniąc za przygodą i wielkim światem, młody Fellini nie wykazywał zainteresowania szkołą. Po jej ukończeniu (w 1938 roku) opuścił Rimini i udał się do Florencji. Zajmował się tam pisaniem opowiadań i rysowaniem karykatur do magazynu satyrycznego. Następnie przeniósł się do Rzymu, gdzie poznał Aldo Fabriziego – aktora rewiowego, dla którego napisał później serię humorystycznych monologów i skeczów radiowych.
[edytuj] Talent artystyczny
Fellini dysponował niezwykłą łatwością tworzenia ilustracji. Mimo iż później współpracował z wybitnymi scenografami i scenarzystami, zdarzało mu się własnoręcznie wykonywać szkice kostiumów i scenografii. W Rzymie Fellini zaprzyjaźnił się z Roberto Rossellinim, który zaprosił go do współpracy nad scenariuszem, na podstawie którego powstał film Rzym, miasto otwarte. Wkrótce rozpoczęły się prace nad scenariuszem filmu Paisan – kolejnego dzieła Rosseliniego. Federico nawiązał również współpracę z Alberto Lattuada, Pietro Germi oraz innymi filmowcami.
[edytuj] Samodzielna kariera
Po okresie pracy z największymi włoskimi reżyserami, Fellini postanowił wyreżyserować swój pierwszy, w pełni samodzielny film. W 1952 powstał Biały szejk, w którym można dostrzec charakterystyczne cechy stylu Felliniego: realistyczne obrazy prowincji i satyrę społeczną, umiejętnie połączoną z elementami fantazji.
Kolejny jego film (Wałkonie) powstał w 1953 roku i zdobył wiele międzynarodowych nagród, m.in. na festiwalu w Wenecji. To dzieło pokazało, że Fellini osiągnął artystyczną dojrzałość.
Nakręcony rok później film pod tytułem La Strada jest jednym z najlepszych i najbardziej poruszających filmów Felliniego. To właśnie on przyniósł reżyserowi pierwszego Oskara.
Niebieski ptak z 1955 roku ukazuje dwa aspekty twórczości Felliniego: uszczypliwość i celność obserwacji życia ludzi samotnych oraz poszukiwanie głębszego znaczenia ludzkiej egzystencji. Aspekty te są także widoczne w Nocach Cabirii (z 1957 roku), filmie nakręconym specjalnie dla Giulietty Masiny – żony artysty.
Przełom nastąpił w 1959 roku wraz z filmem Słodkie życie. Dzieło to zostało określone przez krytyków mianem gorzkiej satyry na upadek europejskich wartości. Sam Fellini powiedział: "skończyła się faza filmów zbliżonych narracją do powieści, teraz filmy powinny upodobnić się do poezji. Staram się uwolnić moje prace od schematu: opowieść o początku, rozwinięciu i zakończeniu. Chcę, aby były one bardziej jak poemat, z metrum i kadencją."
Pierwszym filmem Felliniego, który oddalił się od narracji typu powieściowego, był obraz 8½ (1963), nazwany tak dlatego, że do momentu jego powstania reżyser zrealizował sześć pełnometrażowych filmów i trzy krótkometrażowe.
[edytuj] Iluzja filmowa
Kolejne prace Felliniego utrzymane w tym stylu nie były już tak udane (z wyjątkiem filmu Amarcord). Później artysta zaczął robić filmy, które miały na celu zdemaskowanie sztuczności i iluzorycznego charakteru filmu jako takiego (np. A statek płynie). Ostatni film Felliniego Głos księżyca jest ciepłym podsumowaniem wszystkich wątków obecnych w jego poprzednich filmach.
Federico Fellini zmarł w roku otrzymania specjalnej nagrody Akademii Filmowej za całokształt twórczości. Niedługo po nim zmarła jego żona, Giulietta Masina.
[edytuj] Filmografia
- 1989: Głos z księżyca, (La Voce della luna)
- 1987: Wywiad (film), (Internista)
- 1986: Ginger i Fred, (Ginger e Fred)
- 1983: A statek płynie (E la nave va)
- 1980: Miasto kobiet, (La citta delle donne)
- 1976: Casanova (film)
- 1973: Amarcord
- 1972: Rzym (film), (Roma)
- 1969: Satyricon
- 1967: Trzy kroki w szaleństwo, (Histoires extraordinaires)
- 1965: Giulietta i duchy, (Giulietta degli spiriti)
- 1963: 8½
- 1962: Boccaccio '70
- 1960: Słodkie życie, (La Dolce Vita)
- 1957: Noce Cabirii, (Le Notti di Cabiria)
- 1955: Niebieski ptak
- 1954: La Strada
- 1953: Wałkonie, (I Vitelloni)
- 1952: Biały szejk, (Lo Sceicco blanco)