Ewolucja biologiczna (spór)

Z Wikipedii

[edytuj] Materiał potwierdzający ewolucję biologiczną

W ciągu przeszło 150 lat które upłynęły od publikacji dzieła Darwina Teoria Ewolucji została poddana testom niezliczoną ilość razy. Obecnie nikt w środowisku przyrodniczym nie powątpiewa w prawdziwość faktu ewolucji, Syntetyczna Teoria Ewolucji zaś najlepiej tłumaczy przebieg procesu ewolucji, chociaż sama podlega ciągłemu procesowi rozwojowemu.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Dobór naturalny.

Obserwacje ciem wykazały, że w reakcji na zmianę koloru kory drzew, dobór naturalny wymusił zmianę ubarwienia ich skrzydeł. Na skutek zatrucia środowiska korę drzew przestały pokrywać porosty. Ćmy, które ubarwienie uprzednio chroniło przed atakami ptaków, stały się łatwym celem. Uniknięcie łakomych dziobów stało się udziałem niewielkiej grupy tych owadów o kolorach lepiej pasującym do nowego środowiska, przez co ich liczba zwiększyła się w całej populacji. Słynny przykład wpływu doboru naturalnego na powstawanie gatunków stanowią zięby Darwina. Na skutek przypadku stado tych ptaków dostało się na oddalone od wszelkich lądów Wyspy Galapagos. W nowym środowisku pozbawione konkurencji ptaki rozpoczęły radiację adaptacyjną zajmując wiele nisz ekologicznych. Pojawiły się zięby wydłubujące robaki z drzew, czy zjadające owoce z lokalnych roślin. Na poszczególnych wyspach odmienne środowisko przez dobór naturalny wymusiło różne kierunki ewolucji. Z jednego gatunku ptaków wyłoniło się szereg endemicznych form tych zwierząt.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Dobór płciowy.

Badania reakcji samic na manipulację długością piór w ogonach samców wikłacza olbrzymiego potwierdziło empirycznie istnienie doboru płciowego.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Specjacja sympatryczna.

Biolodzy zaobserwowali powstanie bariery reprodukcyjnej u kroplika żółtego pod wpływem naturalnej selekcji na obecność stężenia toksyn w glebie. Na skutek zmian w organizmach żywotność hybryd pomiędzy rasą odporną, a organizmami dzikimi została znacznie ograniczona. Inne badania ujawniły powstanie bariery reprodukcyjnej u nasionnicy jabłoniowej pierwotnie pasożyta głogu. Na skutek wprowadzenia nowych upraw drzew przez człowieka, powstała nowa populacja nasionnicy zdolna do ich atakowania, która utraciła w znacznym stopniu zdolność do rozmnażania się z dzikimi przedstawicielami swojego gatunku.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Specjacja allopatryczna.

Udokumentowano proces specjacji allopatrycznej w populacjach wójcika w Azji Zachodniej. Dwie populacje wójcika w Syberii Centralnej nie krzyżują się, połączone są jednak wąskim pasem mieszańców poprzez Wyżynę Tybetańską. Obserwacje ujawiły zachodzący obecnie proces wzmocnienia bariery reprodukcyjnej pomiędzy formami modraszków, które powstały w wyniku procesu specjacji allopatrycznej.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Specjacja.

Zaobserwowane przypadki specjacji dotyczyły hybrydyzacji oraz poliploidyzacji. Eksperymenty nad procesami powstawania nowych gatunków prowadzono nad powszechnie używaną w badaniach genetycznych muszką owocową.

Nylon jest polimerem z grupy poliamidów, nie mający swojego odpowiednika w przyrodzie. Po kilkudziesięciu latach od rozpoczęcia przemysłowej syntezy nylonu, w ściekach fabryk odkryty szczepy bakterii z rodzajów Flavobacter i Pseudomonas zdolne do wzrostu na oligomerach nylonu, jako jedynym źródle węgla i azotu. Susumu Ohno zidentyfikował, że przyczyną zdolności do wykorzystania nylonu jako źródła pokarmu, był zupełnie nowy gen, który powstał w wyniki mutacji zmiany ramki odczytu w genie uprzednio kodującym repetytywny peptyd zasadowy. (Ohno S. 1984. "Birth of a unique enzyme from an alternative reading frame of the preexisted, internally repetitious coding sequence." Proc Natl Acad Sci U S A , 81, 2421-2425) [1]

Z rzadko przytaczanych, ale jednocześnie bardzo silnych dowodów na prawdziwość Teorii Ewolucji jest dyskretny charakter mechanizmu dziedziczności. W czasach Darwina nie znano mechanizmów dziedziczności i zakładano, że ma ona charakter ciągły. Była to tzw. hipoteza mieszania krwi, która stanowiła, w przybliżeniu, że cechy organizmu są uśrednieniem cech rodziców. Jak nie trudno zauważyć, przy takim mechanizmie dziedziczności, proces ewolucji jest praktycznie niemożliwym gdyż każda korzystna cecha uległaby rozcieńczeniu w populacji. Teoria Ewolucji przewidywała dyskretną naturę dziedziczności, gdyż inaczej byłaby błędna. Darwin, wyczuwał ten problem, lecz nie potrafił go rozwiązać. Pierwszym eksperymentalnym potwierdzeniem tej tezy były obserwacje Gregora Mendla nad mechanizmami dziedziczności, przeszły one jednak bez echa i na ich ponowne odkrycie trzeba było czekać aż do początku XX w. Doskonałą krytykę mieszania krwi i znaczenia praw Mendla dla mechanizmów ewolucji przedstawił Ronald Fisher.

[edytuj] Krytyka ewolucji biologicznej

Zobacz więcej w osobnym artykule: Kreacjonizm.

Współcześnie teoria ewolucji krytykowana jest przez osoby związane z konserwatywnymi ruchami chrześcijańskimi, które odwołują się do dosłownego rozumienia Biblii. Zgodnie z Księgą Rodzaju, Bóg stworzył wszystkie żywe istoty w ciągu sześciu dni. Ludzie mają wywodzić się od Adama i Ewy, którzy zostali powołani do życia przez Boga, na jego obraz i podobieństwo.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Teoria inteligentnego projektu.

Aby swoją krytykę ubrać w język nauki, przeciwnicy teorii ewolucji sformułowali koncepcję, którą nazwali "teorią inteligentnego projektu". Według biologów "teoria" jest tutaj mylnie używanym pojęciem, gdyż teorie naukowe powinny być falsyfikowalne, czyli spełniać kryteria naukowej weryfikacji. Pomysły zwolenników inteligentnego projektu, nigdy nie przeszły takiej próby. Koncepcja inteligentnego projektu głosi, że życie jest zbyt skomplikowane, by mogło powstać naturalnie i dlatego musiało zostać zaprojektowane przez inteligentnego projektanta, zwykle utożsamianego z chrześcijańskim Bogiem. Idea ta w sposób szczegółowy została wyłożona w dziele anglikańskiego teologa Williama Paleya. W USA koncepcja inteligentnego projektu jest wykorzystywana do forsowania zmian w publicznym systemie edukacyjnym, które zdaniem naukowców podważą jego neutralność światopoglądową.

Przeciwnicy tej "teorii" wykazują, że argument inteligentnego projektu jest błędny logicznie:

Formalna postać argumentu:

1. założenie: wszystkie złożone obiekty są zaprojektowane, alternatywnie: wszystkie obiekty, które wydają się nam zaprojektowane, są zaprojektowane
2. założenie: organizmy żywe są złożone, alternatywnie: wydają się zaprojektowane

wniosek: organizmy żywe są zaprojektowane

analiza argumentu:

1. założenie 2 nie budzi wątpliwości
2. błąd jest w założeniu 1. Klasą obiektów złożonych są organizmy żywe, których zaprojektowania dopiero dowodzimy, tak więc nie możemy powiedzieć, że wszystkie złożone obiekty są zaprojektowane. Jeśli przyjmiemy założenie 1 popełnimy błąd zakładania dowodzonego, czyli petitio principii.

Innym sposobem argumentacji przeciwko inteligentnemu projektowi jest zadanie pytania kto zaprojektował projektanta?. Wielu ewolucjonistów zwraca uwagę na istnienie procesu doboru naturalnego, który działa jak "projektant". Dyskusja ewolucji jako "projektanta" organizmów żywych przewijała się wielokrotnie w pracach czołowych badaczy ewolucji, najbardziej szczegółowo u G.C. Williamsa. Charakter ewolucji jako "projektanta" F. Jacob oddał za pomocą francuskiego słowa bricolage (oportunistyczna prowizorka).

Zobacz więcej w osobnym artykule: Nieredukowalna złożoność.

Jedną z idei, która ma zdaniem zwolenników koncepcji inteligentnego projektu przemawiać za jego naukową wartością, jest nieredukowalna złożoność. Propagatorzy tego poglądu podają przykłady złożonych systemów biologicznych, które ich zdaniem nie mogły powstać na drodze ewolucji, bez interwencji inteligentnego projektanta. Ewolucjoniści w odpowiedzi na tę krytykę podają przykłady bardzo złożonych systemów, które samorzutnie powstają w procesie ewolucji.

Zobacz więcej w osobnym artykule: Brakujące ogniwo ewolucji.

Idea brakującego ogniwa pochodzi od samego Darwina, na określenie hipotetycznych form o cechach pośrednich pomiędzy współczesnymi formami, które powinny występować w zapisie kopalnym, jeśli proces ewolucji zachodzi w rzeczywistości. Przeciwnicy ewolucji podnoszą argument, zgodnie z którym brakujące ogniwo jest słabością teorii ewolucji, bo wymaga istnienia brakującego ogniwa między brakującymi ogniwami, itd. Argument ten jest odrzucany przez naukowców, jako inna ich zdaniem forma paradoksów Zenona z Elei. Zgodnie z tą argumentacją problem da się rozwiązać, jeżeli zauważymy, że organizmy żywe dzielą się na kolejne pokolenia.