Cheder
Z Wikipedii
Cheder (hebr. חדר sala, pokój) – szkoła żydowska o charakterze religijnym utrzymywana przez gminę religijną.
Była szkołą elementarną, do której posyłano chłopców w wieku trzech lub pięciu lat. Nauka w chederze trwała do bar micwy i polegała na nauce czytania po hebrajsku z elementarza Reszit Daat oraz z Księgi Kapłańskiej i mechanicznego tłumaczenia tej ostatniej. Dzieci przebywały w szkole większość dnia. Zajęcia odbywały się najczęściej w mieszkaniu nauczyciela (mełamed). Metody nauki były dość konserwatywne, wspierane karami cielesnymi. Dla większości chłopców nauka kończyła się na chederze, tylko niektórzy kontynuowali ją w jesziwie.
Mechaniczność nauczania prowadziła do sytuacji, że niektóre dzieci, korzystające często w kilkoro z jednego podręcznika siedząc naokoło niego, nabywały umiejętność czytania po hebrajsku wyłącznie do góry nogami.
Współcześnie cheder jest rodzajem religijnej szkółki niedzielnej, do której uczęszczają również dziewczęta. Zajęcia odbywają się wieczorami po normalnej szkole lub/i w niedzielę rano.
Ze względu na niezbyt przyjemne dla większości byłych uczniów wspomnienia z czasów edukacji, w potocznym jidysz pobyt w więzieniu określano eufemistycznie spędzaniem czasu w chederze.
