Bund
Z Wikipedii
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się odnośnie jakich informacji pojawiły się wątpliwości.
Bund (w jęz. jidysz בונד - Związek; pełna nazwa: אַלגעמײַנער ייִדישער אַרבייטערסבונד אין ליטע, פּוילן און רוסלאַנד - Algemajner Jidiszer Arbejtersbund in Lite, Pojln un Rusland - Powszechny Żydowski Związek Robotników w Litwie, Polsce i Rosji) - partia żydowska powstała w Wilnie w 1897.
Bund był partią lewicowo-socjalistyczną, opowiadającą się za głęboką demokracją i uspołecznieniem środków produkcji, lokującą się w tradycji demokratycznego marksizmu. Bund opowiadał się za kulturalną autonomią dla Żydów wschodnioeuropejskich, utworzeniem laickiego szkolnictwa i wspieraniem kultury w języku jidysz. Bundowcy wierzyli, że dzięki temu Żydzi nie ulegną asymilacji i zachowają swoją odrębność. Bund był partią antysyjonistyczną (przeciwną ruchowi na rzecz powrotu do Palestyny) oraz antyreligijną.
Do 1902 Bund był autonomiczną częścią Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji. Bund zerwał z SDPRR w proteście przeciwko próbom ograniczenia autonomii partii. Bundowcy tworzyli organizacje walczące z pogromami oraz urzędowym antysemityzmem czarnej sotni.
W 1915 Bund podzielił się na dwie samodzielne partie: rosyjską i polską. Po rewolucji partia bolszewicka zdelegalizowała Bund rosyjski. Bundowcy podczas II wojny światowej aktywnie organizowali żydowski ruch oporu (m.in. Powstanie w getcie warszawskim). Holocaust zdziesiątkował Bund, który jednak nadal istnieje głównie jako organizacja pielęgnująca kulturę jidysz, prowadząca szkoły i prasę w tym języku. W Polsce zdelegalizowany w 1949.
Członkami Bundu byli m.in.: Wiktor Alter, Henryk Erlich, Szmul Zygelbojm, Maurycy Orzech, Szloma Herszenhorn. Twórcą hymnu Bundu - pieśni Di Szwue ("Przysięga") był Szymon Anski.
