Azotan amonu

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Azotan(V) amonu, (inaczej saletra amonowa, NH₄NO₃) - nieorganiczny związek chemiczny sól kwasu azotowego i amoniaku.

Powstaje w wyniku zobojętnienia kwasu azotowego amoniakiem lub węglanem amonu:

HNO₃ + NH₃ → NH₄NO₃

lub 2HNO₃ + (NH₄)₂CO₃ → 2NH₄NO₃ + H₂O + CO₂

Inną metodą jego otrzymywania jest reakcja podwójnej wymiany między azotanem potasu lub sodu i siarczanem(VI) amonu:

(NH₄)₂SO₄ + 2KNO₃ → 2NH₄NO₃ + K₂SO₄

Saletra amonowa jest bezbarwnym, krystalicznym ciałem stałym. Jest higroskopijna. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie (w temperaturze pokojowej 214 g w 100 g H₂O). Proces rozpuszczania się NH₄NO₃ w wodzie jest dość silnie endotermiczny (ΔH^o = 26 kJ/mol), dzięki czemu mieszanina saletry amonowej z lodem jest bardzo dobrą mieszaniną chłodzącą.

Azotan amonu ma właściwości utleniające. Przy podgrzewaniu rozkłada się stopniowo na podtlenek azotu i wodę:

NH₄NO₃ → N₂O + 2H₂O

Topi się w temperaturze 169°C. W temperaturze 210°C rozkłada się wybuchowo:

2NH₄NO₃ → 2N₂ + O₂ + 4H₂O

Dzięki swoim właściwościom azotan amonu jest składnikiem wielu materiałów wybuchowych takich jak ANFO, Amonale, amonity.

Saletra amonowa jest jednym z najlepszych nawozów sztucznych (zawiera ok. 34% azotu). W celu zmniejszenia właściwości higroskopijnych i wybuchowych saletry nawozowej, dodaje się do niej trochę magnezji, węglanu wapnia lub gipsu.

Wybuchowość saletry amonowej była przyczyną wielu katastrof, na przykład:

wybuch w składzie chemicznym w Oppau (Niemcy) 21 września 1921 – 561 zabitych;
katastrofa w Teksasie 16 kwietnia 1947 – wybuchło ok. 2300 ton NH₄NO₃, ok. 570 ofiar śmiertelnych;
katastrofa w Ryongchon (Korea Północna) 23 kwietnia 2004 – kolizja pociągów przewożących saletrę amonową i paliwo, zerwana trakcja elektryczna spowodowała wybuch, 154 ofiary śmiertelne.

Uwaga: Opisane substraty i/lub produkty są wybuchowe, toksyczne lub łatwopalne, ich nielegalne posiadanie może być przyczyną konsekwencji prawnych z karą pozbawienia wolności włącznie, a eksperymenty z nimi mogą skończyć się poważnymi uszkodzeniami ciała lub nawet śmiercią!