Artur Sandauer

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Artur Sandauer (ur. 14 grudnia 1913 w Samborze, zm. 14 lipca 1989 w Warszawie), krytyk literacki, eseista, tłumacz i profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

[edytuj] Elementy biograficzne

Ukończywszy filologię klasyczną na uniwersytecie we Lwowie, w latach 1939-1941 uczył w Samborze, gdzie został uwięziony w getcie żydowskim, z którego uciekł 1943, a następnie się ukrywał. 1944-1945 oficer LWP, korespondent wojenny dziennika "Pancerni". W latach 1946-1948 przebywał w Paryżu, 1948-1949 pracował w redakcji tygodnika "Odrodzenie" w Warszawie. Od 1974 profesor literatury polskiej na Uniwersytecie Warszawskim.

Od 1949 był żonaty z malarką Erną Rosenstein, miał syna Adama (ur. 1950), fizyka, działacza politycznego i społecznego.

Artur Sandauer w okresie 1947-1949, występował coraz aktywniej przeciwko soceralzmowi, w efekcie czego otrzymał zakaz publikowania który obowiązywał do końca okresu stalinowskiego. Jego cykl publikacji, a potem książka pt. "Bez taryfy ulgowej" były zwrotem rozpoczynającym odejście od oficjalnie obowiązujacej doktryny soceralizmu. Przy okazji, tą drogą fachowy, kolejarski termin "bez taryfy ulgowej", przyjął się w języku potocznym.

Mimo iż nigdy nie należął do PZPR, po wprowadzeniu stanu wojennego, Sandauer przyjął członkowstwo w Narodowej Radzie Kultury, tworze który poparł gen. Jaruzelskiego.

Sandauer bronił twórczości Gombrowicza w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych (walczył również o pamięć i uznanie dzieła Schulza). W Dzienniku Gombrowicza znajduje się kilka fragmentów odnoszących się do Sandauera, utrzymywali oni bowiem regularną korespondencję, ktorej część opublikowana została w Cahier de l’Herne przez Sandauera.

Nagrobek Artura Sandauera i Erny Rosenstein na Cmentarzu Komunalnym (d. Wojskowym) - Powązki, Warszawa, 30 lipca 2006 r.

Sandauer, zainteresowany problematyką żydowską m.in. ze względu na swoje żydowskie korzenie, wprowadził do języka polskiego termin "allosemityzm", oznaczający postrzeganie Żyda jako innego, egzotycznego : „allosemityzm polega (...) na wyróżnianiu tego pochodzenia, na przeświadczeniu o jego wyjątkowości i stanowi ogólna bazę, z której można wysnuć zarówno anty – jak i filosemickie wnioski” (O sytuacji pisarza polskiego pochodzenia żydowskiego w XX wieku (rzecz, którą nie ja powinienem był napisać...), Czytelnik, 1982, s. 17) – idea ta została przejęta przez Z. Baumana, [in:] "Allosemitism: Premodern, Modern, Postmodern".