Alfabet szwedzki

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Alfabet szwedzki składa się z 29 znaków:

A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S, T, U, V, W, X, Y, Z, Å, Ä, Ö

[edytuj] Litery Å, Ä, Ö

Poza standardowymi literami albafetu łacińskiego A-Z, w skład alfabetu szwedzkiego wchodzą także znaki "Å", "Ä" oraz "Ö". Uznawane za odrębne litery, występują one na końcu alfabetu po literze "Z" - w odróżnieniu od np. umlautów w języku niemieckim, które traktowane są jako warianty znaków i tym samym w przyjętej kolejności występują za literami, od których pochodzą (np. "Ä" po "A" lub "Ö" po "O"). Znaki te w sensie gramatycznym nie są umlautami, jednak z braku odrębnego terminu często przyjmuje się w odniesieniu do nich takie określenie.

W źródłach obcojęzycznych w stosunku do języka szwedzkiego i nie dysponujących tymi znakami we własnych alfabetach, niekiedy praktykuje się (analogiczne do umlautów) ich zastąpienie sekwencją dwóch liter alfabetu łacińskiego:

å - aa
ä - ae
ö - oe.

[edytuj] Inne znaki

Litera "Ü" w jezyku szwedzkim nie występuje, bywa jednak używana w nazwach pochodzenia niemieckiego i uznawana jest za wariant litery "Y". Znaki: "À", występujący tylko w jednym słowie pochodzenia francuskiego à (np. biljetter à tio kronor - bilety po dziesięć koron), oraz "É", również występujący w zapożyczeniach, uznawane są odpowiednio za warianty liter "A" oraz "E".

Litera "W", chociaż jest częścią alfabetu szwedzkiego, praktycznie występuje tylko w słowach zapożyczonych z innych języków. Do niedawna traktowana była jako wariant litery "V" i nadal bywa tak powszechnie odbierana, jednak w 2005 roku Akademia Szwedzka zgodnie z międzynarodową praktyką leksykograficzną dokonała rozróżnienia tych dwóch liter. W wydanej 10 kwietnia 2006 roku trzynastej edycji słownika Svenska Akademiens Ordlista, będącego de facto wykładnią poprawnej szwedzkiej pisowni, obie litery występują jako odrębne znaki.

[edytuj] Zobacz też

Pisma świata

Alfabetyczne: Łaciński • Arabski • Aramejski • Braille'a • Cirth • Cyrylica • Dewanagari • Etiopski • Fenicki • Głagolica • Gocki • Grecki • Gruziński • Hawajski • Hebrajski • Ormiański • Runiczny • Tengwar
Sylabiczne: Czirokeski • Dewanagari • Gurmukhi • Tybetański • Hiragana • Katakana • Tamilski • Tajski • Laotański • Bopomofo • Sojombo • Hangyl
Obrazkowe: Hieroglify • Pismo pierwotne
Chińskie: Kanji • Chińskie pismo tradycyjne • Chińskie pismo uproszczone • Hancha
Zobacz też: Alfabet • Systemy pisma CJK • Alfabet flagowy • Alfabet Morse'a

Alfabet łaciński

Litery łacińskie	Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu Vv Ww Xx Yy Zz
Litery diakrytyzowane	Áá Àà Ăă Ắắ Ằằ Ẵẵ Ẳẳ Ââ Ấấ Ầầ Ẫẫ Ẩẩ Ǎǎ Åå Ǻǻ Ää Ǟǟ Ãã Ȧȧ Ǡǡ Ąą Āā Ảả Ȁȁ Ȃȃ Ạạ Ặặ Ậậ Ḁḁ ȺⱫ ᶏ Ḃḃ Ḅḅ Ḇḇ Ƀƀ ᵬ ᶀ Ɓɓ Ƃƃ Ćć Ĉĉ Čč Ċċ Çç Ḉḉ Ȼȼ Ƈƈ ɕ Ďď Ḋḋ Ḑḑ Ḍḍ Ḓḓ Ḏḏ Đđ ᵭ ᶁ Ɖɖ Ɗɗ ᶑ Ƌƌ ȡ Éé Èè Ĕĕ Êê Ếế Ềề Ễễ Ểể Ěě Ëë Ẽẽ Ėė Ȩȩ Ḝḝ Ęę Ēē Ḗḗ Ḕḕ Ẻẻ Ȅȅ Ȇȇ Ẹẹ Ệệ Ḙḙ Ḛḛ Ɇɇ ᶒ Ḟḟ ᵮ ᶂ Ƒƒ Ǵǵ Ğğ Ĝĝ Ǧǧ Ġġ Ģģ Ḡḡ Ǥǥ ᶃ Ɠɠ Ĥĥ Ȟȟ Ḧḧ Ḣḣ Ḩḩ Ḥḥ Ḫḫ H̱ẖ Ħħ Ⱨⱨ Íí Ìì Ĭĭ Îî Ǐǐ Ïï Ḯḯ Ĩĩ İi Įį Īī Ỉỉ Ȉȉ Ȋȋ Ịị Ḭḭ Iı Ɨɨ ᵻ ᶖ Ĵĵ ǰ ȷ Ɉɉ ʝ ɟ ʄ Ḱḱ Ǩǩ Ķķ Ḳḳ Ḵḵ ᶄ Ƙƙ Ⱪⱪ Ĺĺ Ľľ Ļļ Ḷḷ Ḹḹ Ḽḽ Ḻḻ Łł Ŀŀ Ƚƚ Ⱡⱡ Ɫɫ ɬ ᶅ ɭ ȴ Ḿḿ Ṁṁ Ṃṃ ᵯ ᶆ ɱ Ńń Ǹǹ Ňň Ññ Ṅṅ Ņņ Ṇṇ Ṋṋ Ṉṉ ᵰ Ɲɲ Ƞƞ ᶇ ɳ ȵ N̈n̈ Óó Òò Ŏŏ Ôô Ốố Ồồ Ỗỗ Ổổ Ǒǒ Öö Ȫȫ Őő Õõ Ṍṍ Ṏṏ Ȭȭ Ȯȯ Ȱȱ Øø Ǿǿ Ǫǫ Ǭǭ Ōō Ṓṓ Ṑṑ Ỏỏ Ȍȍ Ȏȏ Ơơ Ớớ Ờờ Ỡỡ Ởở Ợợ Ọọ Ộộ ᶗ Ɵɵ Ṕṕ Ṗṗ Ᵽᵽ ᵱ ᶈ Ƥƥ P̃p̃ ʠ Ɋɋ Ŕŕ Řř Ṙṙ Ŗŗ Ȑȑ Ȓȓ Ṛṛ Ṝṝ Ṟṟ Ɍɍ ᵲ ᶉ ɼ Ɽɽ ɾ ᵳ Śś Ṥṥ Ŝŝ Šš Ṧṧ Ṡṡẛ Şş Ṣṣ Ṩṩ Șș ᵴ ᶊ ʂ ȿ S̩s̩ Ťť T̈ẗ Ṫṫ Ţţ Ṭṭ Țț Ṱṱ Ṯṯ Ŧŧ Ⱦⱬ ᵵ ƫ Ƭƭ Ʈʈ ȶ Úú Ùù Ŭŭ Ûû Ǔǔ Ůů Üü Ǘǘ Ǜǜ Ǚǚ Ǖǖ Űű Ũũ Ṹṹ Ųų Ūū Ṻṻ Ủủ Ȕȕ Ȗȗ Ưư Ứứ Ừừ Ữữ Ửử Ựự Ụụ Ṳṳ Ṷṷ Ṵṵ Ʉʉ ᵾ ᶙ Ṽṽ Ṿṿ ᶌ Ʋʋ ⱴ Ẃẃ Ẁẁ Ŵŵ W̊ẘ Ẅẅ Ẇẇ Ẉẉ Ẍẍ Ẋẋ ᶍ Ýý Ỳỳ Ŷŷ Y̊ẙ Ÿÿ Ỹỹ Ẏẏ Ȳȳ Ỷỷ Ỵỵ ʏ Ɏɏ Ƴƴ Źź Ẑẑ Žž Żż Ẓẓ Ẕẕ Ƶƶ ᵶ ᶎ Ȥȥ ʐ ʑ ɀ Ⱬⱬ
Inne litery	ɐ ɑ ᶐ ɒ ẚ Ææ Ǽǽ Ǣǣ ʙ Ↄↄ Ðð ȸ ʣ ʥ ʤ Ǝǝ Əə ᶕ Ɛɛ ᶓ ɘ ɚ ɜ ᶔ ɝ ɞ ʚ ɤ ʩ Ⅎⅎ ɡ ᵹ ɢ ʛ ᵷ Ɣɣ Ƣƣ ʜ Ƕƕ ɦ Ⱶⱶ ɧ ɪ Ɩɩ ᵼ ʞ ʪ ʫ ʟ ɮ ƛ ʎ ɴ Ŋŋ Œœ ɶ Ɔɔ ɷ Ȣȣ ɸ ⱷ ȹ Kʻĸ Ʀʀ ɹ ɺ ɻ ɿ ʁ ß Ʃʃ ᶋ ƪ ʅ ᶘ ʆ ʨ ᵺ ƾ ʦ ʧ ʇ ᵫ Ʉʉ ɥ ʮ ʯ Ɯɯ ɰ Ʊʊ ᵿ Ʌʌ ʍ ƍ Ʒʒ Ǯǯ Ƹƹ ᶚ ƺ ʓ Ȝȝ Þþ Ƿƿ ƻ Ƨƨ Ƽƽ Ƅƅ Ɂɂ ʔ ʕ ʡ ʢ ʖ ǀ ǁ ǂ ǃ ʗ ʘ ʬ ʭ Зз Чч
Digrafy	Aa aa Ae ae Ai ai Ao ao Au au Aw aw Ay ay Bh bh Ch ch C̱h c̱h Ck ck CÖ cö Cs cs Cz cz Cu cu Dd dd Dh dh Dj dj Dx dx Dz dz Dž dž Ea ea Ee ee Ei ei Eu eu Ew ew Ey ey Ff ff Fh fh Gb gb Gh gh Għ għ Gi gi Gj gj Gn gn Gy gy Hs hs Hu hu Ie ie IJ ij Jö jö Kh kh Kp kp Ku ku Lh lh Lj lj Ll ll Ly ly Mb mb Mh mh Mp mp Nd nd Ng ng Nh nh Nj nj Nk nk Ns ns Nt nt Ny ny Nz nz Oa oa Oe oe Oi oi Oo oo Ou ou Ow ow Oy oy Ph ph Qu qu Rd rd Rh rh Rl rl Rn rn Rr rr Rt rt Sh sh Sv sv Sy sy Sz sz Th th Tj tj Tr tr Ts ts Tx tx Ty ty Tz tz Ue ue Ui ui Wh wh Xh xh Xö xö Yh yh Yk yk Zh zh Zs zs Zv zv
Trigrafy	Dzs dzs Ngb ngb Ngh ngh Ngk ngk Nkp nkp Nth nth Nyk nyk Rnd rnd Sch sch
Tetragrafy	Tsch tsch
Warianty liter	karolińskie G wyspowe G (ᵹ) r rotunda ſ