Zonnebloem
| Zonnebloem | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 |
||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||
|
||||||||||||
| Soort | ||||||||||||
| Helianthus annuus |
De zonnebloem (Helianthus annuus) is een tot 3 meter hoge plant waarvan de zonnebloempitten voor allerlei doeleinden worden gebruikt. De plant hoort tot de familie der Composieten en is eenjarig. Het bloemhoofd kan wel een diameter hebben tot 30 centimeter. De bloem wordt gemakkelijk gekweekt uit een pit die in de tuin geplant kan worden. Door de snelle groei is dit vooral voor kinderen aantrekkelijk.
Bloeiende zonnebloemen op een akker wijzen naar het oosten, waar de zon 's morgens opkomt. Onvolwassen zonnebloemen waarvan de bloemknop nog niet geopend is vertonen heliotropisme: overdag draait de bloemknop op zonnige dagen mee met de zon van oost naar west. 's Nachts keert de bloemknop terug naar de oostelijke stand. Deze dagelijkse beweging wordt bewerkstelligd door een flexibel segment van de stengel onder de bloemknop, de pulvinus. Tegen de tijd dat de bloem begint te openen verstijft de pulvinus, in de oostelijke stand. Daardoor wijzen bloeiende zonnebloemen de hele dag naar het oosten, terwijl hun heliotropisme al voorbij is.
Zonnebloemen komen oorspronkelijk uit Noord- en Zuid-Amerika en zijn gedomesticeerd rond 1000 voor Christus. De Inca's vereerden de zonnebloemen als beeld van hun zonnegod. In 1530 werd de zonnebloem door Spaanse zeelieden naar Europa gebracht.
Tegenwoordig bestaat er een kweekvorm met een hangend hoofd (zie foto), die aantrekkelijk is voor boeren omdat de bloemen minder beschadigd worden door vogels en vuil vanuit de lucht.
Zonnebloemen worden gekweekt voor de zonnebloemolie, die veel gebruikt wordt in de keuken en als basis voor allerlei andere producten waar plantaardige olie in verwerkt wordt. Hij bevat veel onverzadigde vetzuren en is goed bestand tegen hitte en kan daarom voor het frituren gebruikt worden. In geraffineerde vorm wordt de olie ook voor industriele doeleinden gebruikt. Het na het uitpersen van de pitten resterende meel wordt als veevoer gebruikt.
[bewerk] Bloemvorming
 Zonnebloemzaden |
 Zonnebloem drie dagen na het ontkiemen |
 Eerste stadium van de bloemvorming |
 De bloem blijft bedekt, maar richt zich naar de zon |
 De bloem is bijna volledig zichtbaar |
 De bloem is volledig zichtbaar |
 Een veld zonnebloemen in North Dakota, Verenigde Staten |
[bewerk] Zie ook
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina Helianthus annuus op Wikimedia Commons. |
