Wolfsmelk
| Wolfsmelk | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Cipreswolfsmelk (Euphorbia cyparissias) |
||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||
|
||||||||||
| Geslacht | ||||||||||
| Euphorbia | ||||||||||
 Euphorbia virosa |
Wolfsmelk (Euphorbia) is een groot en divers plantengeslacht uit de wolfsmelkfamilie. Het geslacht kent ongeveer 2300 soorten, wereldwijd voorkomend. Ze variëren van kruipende planten, via kruidachtigen tot struiken, bomen en zelfs cactusachtige soorten in aride gebieden van Afrika en India.
Inhoud |
[bewerk] Naamgeving
Volgens Plinius de Oudere is de naam Euphorbia afgeleid van Euphorbos, een geneesheer van koning Juba II van Mauritanië. De Nederlandse naam wolfsmelk wijst op het melksap dat een belangrijk kenmerk van dit geslacht is. Het sap is vaak giftig, gevaarlijk voor huid en ogen, en de 'wolf' in de betekenis van 'duivel' werd gezien als de veroorzaker. De Engelse naam spurge geeft de reinigende (to purge - "louteren") werking aan van een aantal soorten, zoals kruisbladige wolfsmelk.
[bewerk] Kenmerken
Naast het melksap is de bloeiwijze typerend voor het geslacht. De planten hebben schijnbloemen, cyathia genaamd (enkelvoud cyathium), die omgeven zijn door schutbladen (involucrum). Een cyathium bestaat uit een kopjesvormige bodem, gevormd door twee kelkbladen. Daarbinnen bevindt zich één vrouwelijke bloem, omringd door meerdere mannelijke bloemen die gereduceerd zijn tot één meeldraad. Een aantal honingklieren (gewoonlijk 4-5) omgeeft dit geheel. De vruchten zijn explosieve driekluizige kluisvruchten met één zaad per kluis.
[bewerk] Belang voor de mens
Veel leden van het geslacht worden als sierplant gebruikt, zoals de kerstster of poinsettia. Sommige soorten worden als plaag gezien, bijvoorbeeld heksenmelk, die vanuit Europa geïntroduceerd is op de prairies van de Verenigde Staten. Ook worden actieve ingrediënten gebruikt voor medische doeleinden, zoals braak- en purgeermiddelen.
[bewerk] Soorten
In Nederland en België komen de volgende soorten voor:
- Amandelwolfsmelk (Euphorbia amygdaloides)
- Brede wolfsmelk (Euphorbia platyphyllos)
- Cipreswolfsmelk (Euphorbia cyparissias)
- Heksenmelk (Euphorbia esula)
- Kleine wolfsmelk (Euphorbia exigua)
- Kroontjeskruid (Euphorbia helioscopia)
- Kruisbladige wolfsmelk (Euphorbia lathyrus)
- Moeraswolfsmelk (Euphorbia palustris)
- Stijve wolfsmelk (Euphorbia stricta)
- Tuinwolfsmelk (Euphorbia peplus)
- Zandwolfsmelk (Euphorbia seguieriana)
- Zeewolfsmelk (Euphorbia paralias)
- Zoete wolfsmelk (Euphorbia dulcis - enkel in België)
Enkele overige soorten:
- Kerstster (Euphorbia pulcherrima)
- Kleurige wolfsmelk (Euphorbia polychroma)
