Twee voor twaalf
Twee voor twaalf (ook: 2voor12) is een quiz, die op de televisie uitgezonden wordt door de VARA. De deelnemers, teams van twee spelers, krijgen twaalf vragen te beantwoorden, en moeten uit de twaalf beginletters die zij aldus kunnen verwerven een twaalfletterig woord raden.
Er zijn steeds twee teams die het tegen elkaar opnemen, echter na elkaar. Het tweede team weet niet hoe het eerste team heeft gespeeld, maar het eerste team mag toekijken als het tweede team aan de beurt is. De spelers moeten twaalf vragen beantwoorden; zij krijgen evenwel niet te horen of hun antwoord goed of fout is (de kijker krijgt dit wel te zien). De deelnemers beginnen in de eerste ronde met 15 minuten speeltijd en 600 punten. (Keren ze na het winnen van de eerste ronde terug dan krijgen ze bij de tweede en een eventuele derde ronde telkens één minuut minder.) Ze mogen naslagwerken gebruiken en mogen hierin zoveel opzoeken als ze willen; hierdoor tikt de puntenteller echter wel terug. Meestal luistert de ene speler naar de vragen terwijl de andere de antwoorden op de vorige vragen opzoekt.
De tweede fase van het spel begint als er nog twee minuten over zijn, over eerder als de spelers dat willen. De spelers kunnen vanaf dit moment geen antwoorden meer veranderen. Nu dient uit de beginletters van de twaalf antwoorden een woord van twaalf letters te worden geraden, waarbij zo weinig mogelijk punten worden verloren. De deelnemers 'kopen' letters (bijvooorbeeld: "De A van (vraag) zeven.") Hebben zij in de eerste fase van het spel het juiste antwoord gegeven op de desbetreffende vraag, dan verschijnt nu de letter op de positie die deze inneemt in het twaalfletterig woord dat moet worden geraden. Was het antwoord fout, dan verschijnt een vraagteken op die positie. De spelers weten dan dat het antwoord fout was, maar nog steeds niet welke letter er had moeten staan. Een letter opvragen kost 10 punten, dit staat gelijk aan € 10,-.
Drie fouten of minder gemaakt èn het woord geraden, levert 100 bonuspunten extra op. Volgens de nieuwste regels: 3 fouten 25 punten, 2 fouten 50 punten, 1 fout 75 punten en geen fouten 100 punten.
Het koppel dat de de meeste punten overhoudt èn uiteraard het woord heeft geraden, mag door naar de volgende ronde. Wint het koppel ook de tweede ronde, dan kan het nog terugkeren voor een derde ronde. Wint het koppel ook voor de derde achtereenvolgende keer, dan krijgt het een veelvoud van de gewonnen punten omgezet in euro's.
[bewerk] Geschiedenis
De quiz werd bedacht door Ellen Blazer en werd van 1971 tot 1983 gepresenteerd door Joop Koopman. Sommige vragen werden ingeleid door een animatie. Deze animaties werden vervaardigd door studenten van de Rietveldacademie.
Toen eind jaren '80, begin jaren '90 veel oude spelletjes (Babbelonië, Wie van de drie, Zo vader zo zoon) weer op televisie werden vertoond (zij het soms in een nieuw jasje en onder een nieuwe naam), kwam ook Twee voor twaalf weer op de buis. De presentatie is sindsdien in handen van Astrid Joosten, en de animaties worden vervaardigd door studenten van de HKU.
Vanaf 6 oktober 2005 wordt een aantal speciale afleveringen uitgezonden met als deelnemers de winnaars van eerdere afleveringen. Tot de deelnemers behoorden onder andere Martin Lodewijk en Relus ter Beek. Eind december 2005 werden de halve finales en de finale uitgezonden. Sander Zielhuis en Matthijs van Pijkeren wonnen uiteindelijk de finale en gingen met 25.000 € naar huis.
[bewerk] Parodieën
In parodieën zijn vooral het weinig enerverende spelverloop en het quasi-intellectualisme van Twee voor twaalf mikpunten van spot.
- In De Mike & Thomas Show was tijdens het eerste seizoen telkens een filmpje van 'studenten van de Rietveld Academie' te zien. Terwijl een vlakke commentaarstem daarin enkele biografische gegevens van een historische figuur voorlas werden twee knuffelbeestjes over het scherm heen en weer geschoven.
- Ook in Kreatief met Kurk werd Twee voor twaalf zo traag mogelijk nagespeeld.
