Slag bij Westrozebeke

Gedenkteken in Westrozebeke ter herinnering aan de slag die hier op de Goudberg werd geleverd (15 feb 2005)

De Slag bij Westrozebeke werd op 27 november 1382 op de Goudberg bij Westrozebeke geleverd tussen een Vlaams leger onder leiding van Filips van Artevelde en Lodewijk II van Male, graaf van Vlaanderen, die na zijn nederlaag op het Beverhoutsveld de hulp van koning Karel VI van Frankrijk had ingeroepen. De Vlamingen werden verslagen. Filips van Artevelde sneuvelde en zijn lijk werd op een rad tentoongesteld.

[bewerk] Voorbeschouwing

Filips de Stoute bepaalde van 1380 tot 1388 het beleid in de regentschapsraad die het bestuur over Frankrijk uitoefende tijdens de minderjarigheid van Karel VI, die een neef van Filips was. Hij zette in Westrozebeke het Franse leger in om een Vlaamse opstand onder Filips van Artevelde tegen Lodewijk II van Male, graaf van Vlaanderen, neer te slaan. Filips de Stoute was gehuwd met Margaretha van Male, een dochter van Lodewijk.

[bewerk] De slag

De Fransen verzamelden een sterk leger in november alhoewel eigentijdse bronnen die aantallen sterk overdreven (50.000 tot 80.000 man). Filips' leger was numeriek zeker in de minderheid. In die periode belegerde hij Oudenaarde maar brak dat beleg op om zijn kamp op te slaan op een heuvel, de Goudberg, tussen Oostnieuwkerke en Passendale. De Franse troepen lagen aan de andere kant van de heuvel.

Op de morgen van 27 november wilde Filips van de dichte mist gebruikmaken om aan te vallen. Om een doorbraak door ruiters te verhinderen beval hij zijn mannen zich in dichte orde in de vorm van een vierkant op de heuvel op te stellen. De Fransen waren de Guldensporenslag niet vergeten en vielen zelf als eerste te voet aan. Artevelde kon die charge afslaan, besloot dan zelf zijn gunstige positie op de heuvel te verlaten en lanceerde overmoedig een aanval.

De Franse bevelhebber, Olivier de Clisson, strafte dit af door de onverdedigde flanken van de Vlamingen met zijn zware ruiterij aan te vallen. Dat veroorzaakte paniek in de Vlaamse achterhoede die hun wapens weggooiden en op de vlucht sloegen. Daarbij bleef de Vlaamse hoofdmacht niets anders over dan zich in een cirkel op te stellen. Ze werden achteruit gedrongen en poogden aan de bron van de Mandel hun gelederen te herstellen. Een aparte troep bestookte hen vanaf de Tiendenberg waardoor een groot deel van de Vlaamse troepen op de vlucht sloeg in de richting van Staden. Alleen een groep Gentenaars hield stand en bleven fanatiek verder vechten. Ze werden zo dicht bij elkaar gedrongen dat ze hun wapens niet meer konden gebruiken. Een aantal van hen zou door verstikking zijn omgekomen. Filips van Artevelde sneuvelde.

[bewerk] Nabeschouwing

Filips de Stoute kon deze overwinning niet te gelde maken. Hij was eind januari 1384 graaf van Vlaanderen geworden, en had de economische kracht van Gent nodig. De rebellie duurde tot 8 december 1385, wanneer de Vrede van Doornik werd gesloten tussen een diplomatieke graaf en een uitgeputte stad.