Reynauld van Chatillon
Reynauld van Chatillon (c 1125 - 4 juli 1187) Heer van Chatillon, gelegen te Champagne in Frankrijk. Hij was de kadet uit een familie van de lagere adel, en ging met de Tweede kruistocht (1145) naar het Heilige land om zijn geluk en fortuin te zoeken. Het blijft historisch gezien een mysterie waarom Constance I van Antiochië, die sociaal een veel hogere positie had, met hem trouwt in 1153. Constantia had in 1149 haar eerste man verloren, Raymond van Toulouse, en om Antiochië te versterken wilde ze hertrouwen. Had Reynauld, door ridderlijke daden, sociale promotie gekregen? Of was er een oprechte liefde tussen de twee? Hoe dan ook, hij werd prins van Antiochië.
Inhoud |
[bewerk] Plundertochten
Eén van zijn eerste daden was het opzij zetten van de patriarch van Antiochië, Amaury van Limoges, die de bestuurszaken op zich had genomen na de dood van Constantia's eerste echtgenoot. Na wreed mishandeld te zijn, vluchtte Amaury naar het hof van keizer Manuel I van Byzantium. Rond 1154 sluit Reynauld een alliantie met de Armeense prins Thoros, en samen plunderen en verwoesten ze in de loop van 1156 het eiland Cyprus, met de bedoeling om de Byzantijnse keizer te provoceren. Het was één van de grootste bloedbaden van de 12de eeuw, en het leverde Reynauld een hatelijke reputatie op, omdat hij al tot tweemaal toe mensen van zijn eigen geloof hardhandig aanpakte. Manuel Komnenos was woedend, maar kwam door andere prioriteiten, niet onmiddellijk tussen. Reynauld keerde naar Antiochië terug en verdedigde de hoofdstad tegen de aanvallen van de moslimleider Nur ad-Din. Het is nooit tot een treffen gekomen tussen de kruisvaarders en Manuel Komnenos. Door bemiddeling tussen Boudewijn III van Jeruzalem en de keizer, koos Reynauld voor onderdanigheid. In 1159 ging hij met een steen rond zijn nek op zijn knieën voor de keizer. Dat gebeurde in Mamistra. De vernederde Reynauld moest daarop de keizer in Antiochië als zijn heer en meester binnenlaten in een grote show, waarin Komnenos' macht op alle mogelijke manieren werd opgehemeld.
[bewerk] Gevangenschap en Wederopkomst
In 1160 werd Reynauld gevangengenomen door Nur ad-Din en zou 16 jaar lang in de kerkers van Aleppo zitten. De moslimheerser vroeg een uitzonderlijk hoog losgeld van 120.000 gouden dinars, en men vraagt zich nu nog altijd af waarom Reynauld zo belangrijk was in de ogen van de moslims. Het is pas na de dood van Nur ad-Din dat hij bevrijd wordt en terugkeert naar Jeruzalem. Intussen was Constantia overleden, en hertrouwde hij met Stephanie van Milly, waardoor hij de Heer werd van de Krak van Moab, één van de meest indrukwekkende militaire forten in Syrië. De Krak had echter het nadeel om dwars op een doorgangsroute voor de moslims te liggen. De dood van Nur ad-Din betekende echter de opkomst van Saladin, de gesel van de Christenen. In november 1177 overwinnen de christenen hem nog onder leiderschap van Reynauld in de slag van Ramallah. Saladin kan maar in extremis aan de dood ontsnappen, en men vergeet maar al te vaak dat dit een briljante prestatie van Reynauld was (zie "Het boek van de Twee Tuinen" van Baha ad-Din). Enkele jaren later, rond 1182, richt hij zijn aanvallen van op zee op de bedevaarders naar Mekka en Medina. Ook moslimkaravanen die in de buurt van de Krak kwamen, werden vaak geviseerd. Deze heiligschennis zou Saladin hebben doen beloven om Reynauld te doden, als die ooit in zijn handen viel. Hij legde tot twee maal toe het beleg aan de Krak, maar slaagde er niet in het fort in te nemen.
[bewerk] De Laatste Aanval
Intussen deden er zich opvolgingsproblemen voor in Jeruzalem. Na de dood van de jonge Boudewijn V van Jeruzalem, waren de kruisvaarders verdeeld in twee kampen. Reynauld ondersteunde Sibylla van Jeruzalem, de echtgenote van Guy de Lusignan, en het is ook Sibylla die tot koningin van Jeruzalem gekroond werd in 1186. De tegenstander van Lusignan, Raymond III van Tripoli, die jarenlang regent was geweest, en Isabella van Jeruzalem ondersteunde, riep de hulp in van Saladin, en overwoog zelfs om zich tot de islam te bekeren. Saladin kon zich natuurlijk geen betere kans inbeelden om Jeruzalem in te nemen, en vestigde zich in Tiberias, die aan Raymond toebehoorde. Reynauld werd gevangengenomen door Saladin na de befaamde Slag van Hattin (4 juli 1187), samen met Guy van Lusignan. In die slag werd het christenleger volledig in de pan gehakt en kort daarop viel Jeruzalem in handen van de moslims. Saladin was Reynaulds daden niet vergeten, en onthoofdde hem met zijn eigen zwaard dezelfde dag nog.
Historici zijn het erover eens dat Reynauld van Chatillon het slachtoffer van oorlogspropaganda is geweest. Men vergeet vaak dat hij een uitstekend en loyale ridder was ten dienste van de koningen. Hij maakte zich nooit schuldig aan verraad. De propaganda was het gevolg van zijn daden op Cyprus. Willem van Tyre, die zelf tot de clerus behoorde en de belangrijkste historische bron is mbt Reynauld, was niet bepaald een groot bewonderaar van hem, en alle kansen waren goed om een negatief beeld neer te zetten. Dit beeld is in de loop van de eeuwen in het geheugen gebleven, maar ontbrak uiteindelijk aan neutraliteit.
[bewerk] Bronnen
Bron : "Le cygne et l'éléphant : biographie de Renaud de Chatillon, prince d'Antioche, seigneur d'Outre-Jourdain", door Joël Gourdon, éditions Le Manuscrit.
- Amin Maalouf -The Kruistochten door arabische ogen.
- Bernard Hamilton -De Melaatse Koning en zijn erfgenamen.
- Willem van Tyre -Gesta Orientulium.
[bewerk] In Fictie
Hij wordt in de film Kingdom of Heaven neergezet door Brendon Gleeson. James Reston schrijft Warriors of God dat vertelt gedeeltelijk over het gewelddadige leven van Reynauld.
