Rasstandaard
Een rassstandaard bij huisdieren bestaat uit een aantal regels (raspunten) die de ideale vertegenwoordiger van het ras beschrijven. Een keurmeester gebruikt de standaard om te beoordelen in hoeverre individuele dieren het ideaal benaderen. Afwijkingen van de raspunten worden gezien als fouten, al zal waarschijnlijk geen enkel dier geheel zonder fouten zijn.
[bewerk] Bij de hond
In de hondensport wordt volgens de in de FCI gemaakte afspraken de standaard opgesteld door de officiële rasvereniging in het land van oorspong. De standaard wordt door de FCI vervolgens in verschillende talen (maar niet in het Nederlands) gepubliceerd. In landen die niet bij de FCI zijn aangesloten, zoals Engeland en de Verenigde Staten, kan een afwijkende standaard van kracht zijn.
In het algemeen bevat de standaard een korte beschrijving van de geschiedenis en het oorspronkelijke gebruiksdoel van het ras. In principe moeten aard en uiterlijk van het ras in overeenstemming zijn met gebruikdoel en historie, tenzij het duidelijk om een afgeleide vorm gaat, zoals een dwergras. In de praktijk zijn veel rassen echter niet meer geschikt voor hun oorspronkelijk taak. En wat het uiterlijk betreft is het bijna altijd nodig geweest om een keuze te maken uit de vele vormen van het oorspronkelijke landras. Bovendien heeft men bij veel rassen geprobeerd het uiterlijk te verbeteren, dat wil zeggen aantrekkelijker te maken.
Het grootste deel van de standaard bestaat uit een beschrijving van het exterieur, bij het ene ras meer gedetailleerd dan bij het andere. Maar hoe gedetailleerd de beschrijving ook is, het zal altijd zo blijven dat sommige punten, zoals de schofthoogte, meetbaar zijn, en andere niet. De ronding van de schedel of de kwaliteit van het gangwerk zijn kwalitatieve zaken, bij de beoordeling daarvan zal de ervaring en de intuïtie van de keurmeester een belangrijke rol spelen. Ook ter zake deskundigen kunnen en zullen het dus niet in alle gevallen met elkaar eens zijn.
Iedere afwijking van de raspunten is een fout, maar standaarden noemen meestal ook een aantal fouten waarop in het bijzonder gelet moet worden. Ook kunnen er uitsluitende fouten vermeld zijn, die altijd tot een slechte beoordeling leiden, hoe goed de hond voor het overige ook is. Bij een aantal rassen speelt naast de kwaliteit van de hond zelf ook de coupe van de vacht een rol. Zo wordt een poedel die niet volgens de voorschriften is opgemaakt gediskwalificeerd.
Subjectieve elementen spelen ook bij de afweging van min- en pluspunten. In het verleden is wel eens geprobeerd te jureren met tabellen waarin voor ieder raspunt door de keurmeester uit een aantal waarden gekozen kan worden. Het eindoordeel is dan een kwestie van optellen en aftrekken. Dit systeem werd echter als een keurslijf ervaren en leidde tot onbevredigende resultaten.
Een standaard geeft tenslotte een korte beschrijving van de aard van het ras, en de indruk die de keurmeester krijgt van het karakter van de hond kan het eindoordeel beïnvloeden, ook al gaat het om een exterieurkeuring.
[bewerk] Algemeen gebruikte raspunten
De meeste rasstandaarden zullen wel iets vermelden over de onderstaande punten.
- grootte van het ras
- boven- en onderlijn
- verhouding hoogte-lenge, borstomvang-pootlengte
- gangwerk in stap en draf
- vorm van benen en voeten
- het hoofd: breedte, stop, verhouding schedel-snuit
- plaatsing ogen en oren
- vorm en kleur van het oog
- grootte en houding van het oor
- lippen, gebit en beet
- staart: vorm en dracht
- vacht: kleur, patroon, haarlengte en structuur
- kleur van neus, lippen, oogranden en eventueel huid
- aard van het ras
Daarnaast zijn er specifieke raspunten die alleen bij sommige rassen van belang zijn, zoals een (afwijkende) kleur van tong of het voorkomen van meervoudige hubertusklauwen (bij de hond).
