Railverkeersleiding
De Railverkeersleiding is verantwoordelijk voor het conflictvrij en veilig leiden van het treinverkeer en het daartoe bedienen van de infrastructuur.
De treindienstleider stelt de wissels in en bedient de seinen die deze wissels beveiligen. Hij zorgt daarmee voor een veilige afwikkeling van het treinverkeer. De opzichter voert deze taak - meest op rangeerterreinen - uit zonder seinen en centraal bediende wissels. Voor elke beweging geeft hij de machinist mondeling toestemming.
Langs de vrije baan, ofwel een stuk spoor zonder wissels, worden de seinen niet bediend door de treindienstleider: hier geeft een sein automatisch aan of het achterliggende spoorgedeelte veilig bereden kan worden. Zie ook: blokstelsel.
Nieuwe sporen, zoals de HSL-Zuid, de Betuweroute en de viersporige lijn Amsterdam-Utrecht, worden aangelegd als bediende baan. Dat wil zeggen dat ook de stukken spoor zonder wissels worden bediend door de treindienstleider. Het voordeel hiervan is dat het bij een calamiteit gemakkelijker is treinen terug te laten rijden.
Verkeersleiders delen bij afwijking van de dienstregeling paden (tijd-ruimtecombinaties) toe aan de verschillende treinen en beheren de resterende spoorcapaciteit. Zij zijn verantwoordelijk voor de planning op korte termijn (tot 36 uur vooraf). Op de Rotterdamse Havenspoorlijn overlegt de verkeersleider ook met de containerterminals, daarom heet de functie hier ketencoördinator.
In Nederland wordt de railverkeersleiding uitgevoerd door ProRail. Voor het opzicht op enkele emplacementen zijn Nedtrain of Railion verantwoordelijk.
