Puch
Puch is een Oostenrijks merk van bromfietsen, motorfietsen en inbouwmotoren.
In1899 stichtte Johann Puch de fietsenfabriek Styria. Terwijl de fietsenfabriek bleef bestaan bouwde een nieuwe Puch-fabriek in 1901 haar eerste 2¾ pk kop/zijkleppers.
Inhoud |
[bewerk] Merknamen
Het bedrijf Puch heeft door de jaren heen vele namen gekend. Hieronder volgen er een aantal.
Bij de oprichting heette het bedrijf Johann Puch, Erste Steiermärkische Fahrrad-Fabrik AG, Graz. Later werd dit gewijzigd in Vereinigten Styria-Fahrradwerk und Dürkopp-Werke AG.
In 1909 fuseerde men met Austro-Daimler, die weer connecties had met de Steyr autofabriek.
In 1904 werd begonnen met de bouw van auto's, die zo belangrijk werden dat de motorfietsenproductie in 1917 stil kwam te liggen.
In 1923 werd Giovanni Marcellino aangetrokken, een Italiaanse constructeur en aanhanger van dubbelzuigermotoren. Zijn motorfietsen werden zo succesvol dat vervolgens de autoproductie weer werd gestaakt. Een door Marcellinoin 1923 ontwikkelde dubbelzuigermotor werd tot de jaren zestig geproduceerd.
In het begin van de jaren dertig veranderde de naam van het bedrijf in Steyr-Daimler-Puch AG en vanaf die tijd worden er ook auto’s en tractoren gebouwd.
Puch werd vrij succesvol met motorcross- en enduromodellen en bromfietsen. De bedrijfsnaam Hermann Göring Werke kreeg het bedrijf in 1938, toen Oostenrijk een deel van Duitsland werd. Hoewel vlak voor de Tweede Wereldoorlog een aantal zijklep-boxermotoren werden geproduceerd, ging men na de oorlog weer verder met tweetakten.
[bewerk] Naamsbekendheid in Nederland
In Nederland is Puch vooral bekend door de typische bromfietsen, die vooral in de jaren zestig populair waren. Het werd een echt cultmerk onder middelbare scholieren (de artistiekelingen), in tegenstelling tot de Zündapp die vooral op de ambachtschool populair was (de vetkuiven). Kunst was om je machine zo op te voeren dat je de snelheidswedstrijd kon winnen bij het stoplicht. De "vetkuiven" waren daar beter in door hun grotere kennis van motoren. De "artistiekelingen" zochten het dan ook vaker in de attributen. Zo was een Puch zonder hoog stuur niet graag gezien en kwam het achterlicht bij voorkeur van een vrachtwagen. Later is Puch ingehaald door het nieuwe cultmerk Tomos.
[bewerk] Tegenwoordig
[bewerk] Brommers
De fabriek is overgenomen door het italiaanse Piaggio en maakt voor veel fabrikanten motorblokken onder de naam Rotax. Als merknaam wordt Puch alleen gebruikt in Nederland, vanwege de naambekendheid.
Toen Johann Puch besloot zijn eigen bedrijf te beginnen, maakte Puch uitsluitend motoren. Maar begin jaren vijftig ontdekte Puch een nieuwe markt, de bromfiets. Het Oostenrijkse bedrijf kwam al vrij snel met haar eerste model, genaamd de Steyr-Daimler-Puch MS 50, tegenwoordig ook wel baby-Puch genoemd vanwege haar toch wel vrij fragiele omvang. Voor echte Puchaanhangers begint hier eigenlijk pas de jaartelling. In het begin liep de verkoop vrij moeizaam en wilde het innovatieve product niet aanslaan.
Maar steeds meer werd de brommer gekoppeld aan een bepaalde levensstijl, die de alledaagse mens begon te doordringen, waardoor er voor Puch een bloeiende tijd aanbrak. De vraagkant lag met name in het westen van Europa en al gauw reden er in Nederland meer dan 1.700.000 brommers, waaronder een zeer groot aantal Puchs. Zelfs toen Tomos de Puch van toen nagenoeg kopieerde, bleef het marktaandeel nog voldoende groot voor Puch.
De Nederlandse overheid verscherpte de wet keer op keer, waardoor de brommerrijder steeds meer werd benadeeld. Het gevolg was dat men zocht naar andere vervoersmiddelen. Puch moest het onderspit delven na jarenlang een toonaangevend bedrijf te zijn geweest. De merknaam Puch wordt wel nog steeds als commercieel lokmiddel gebruikt.
[bewerk] Auto's
Ook nu nog worden er auto's onder de naam Puch geproduceerd. Het betreft hier een licentie van Mercedes-Benz, voor de G-Klasse. Ook auto's met het Mercedes-Benz logo uit de G-serie worden hier gemaakt.
[bewerk] Spot- en bijnamen
Puch MS 50 1954: Baby Puch: vanwege het kleine tankje (3.5L) frame
Puch MS 50 1957-58: Kleuter Puch: omdat het tankje (4.5L) en frame nu groter zijn. Alle latere eitank modellen Puch (vanaf '58) hebben een tank van 5.5L
Alle puchmodellen met een eitankje worden ook wel hashpuch genoemd. Deze naam ontstond in de jaren 70. Na de introductie van de maxi werd met deze naam het verschil aangeduid tussen een schakelmodel puch en de nieuwe automaat. Natuurlijk waren er ook altijd al schakelpuchs met een rechte tank en zadel in een lijn. Deze werden zoals alle bromfietsen met deze opbouw gewoon buikschuiver genoemd.
[bewerk] Rivaliteit met Tomos rijders
De Tomos brommers zoals wij die nu kennen kwamen eigenlijk voort uit Puch. Tomos begon namelijk eind jaren 50, begin jaren 60 met het produceren van brommers onder puch licentie. Door een gat in het contract werd het na een paar jaar voor Tomos ook mogelijk om te gaan exporteren en direct de concurentie met Puch aan te gaan hier in Nederland.
Stokvis (Puch importeur voor Nederland) was hier absoluut niet blij mee en verspreidde het gerucht dat Tomos een slechte Puch kopie was van veel slechtere kwaliteit. Veel mensen geloofden dit direct en zo ontstond er enige rivaliteit tussen Puch en Tomos en hun berijders.
Deze rivaliteit bestaat eigenlijk alleen hier. Tussen de Fabrieken van Tomos in Koper (het voormalig Joegoslavie) en de Puch fabrieken in Graz (Oostenrijk) zelf is nooit rivaliteit geweest. Het was zelfs zo dat sommige onderdelen ook na de licentie periode nog steeds in elkaars fabriek werden gemaakt.
