Poolster
De Poolster is de naam van de ster die dichtbij het verlengde van de aardas aan de hemelpool ligt. Gedurende de nacht lijken alle sterren door de rotatie van de aarde een baan op de pool heen te draaien, de poolster beweegt vrijwel niet zodat hij altijd op dezelfde plaats aan de hemel te vinden is.
Momenteel is de ster Polaris (alpha Ursae Minoris) poolster voor de noordelijke hemelpool, de zuidelijke hemelpool heeft geen heldere ster die duidelijk poolster is. Het Zuiderkruis (Crux) staat vrij ver van de hemelpool vandaan, maar dankt zijn naam aan de opvallende kruisvorm waarvan de staande poot naar de zuidelijke hemelpool wijst.
Door de precessie beschrijft de aardas in 25 770 jaar een grote (dubbele) kegel aan de hemel, zodat zowel de noordelijke als de zuidelijke hemelpool in een cirkel bewegen. Hierdoor zullen in de loop van deze periode verschillende sterren de rol van poolster vervullen.
Door Polaris wordt tegenwoordig vrij nauwkeurig de plaats van de noordelijke hemelpool aangegeven: zij staat nu (Epoche 2000) op minder dan 1 graad van de pool, of anderhalf keer de schijnbare diameter van de maan. De kortste afstand van de Poolster tot de noordelijke hemelpool zal worden bereikt in 2102 (0° 27' 31,5" ofwel minder dan de diameter van de maan).
[bewerk] Noordelijke poolsterren
- Wega alpha Lyrae (ca. 14 000 v.C.)
- Thuban alpha Draconis (ca. 2800 v.C.)
- Kocab beta Ursae Minoris (ca. 1000 v.C.)
- Polaris alpha Ursae Minoris (2100 n.C.)
- gamma Cephei (ca. 4145)
- Adleramin alpha Cephei (ca. 7530)
[bewerk] Zuidelijke poolsterren
- De zuidelijke hemelpool heeft momenteel geen ster die vergelijkbaar is met de Poolster.
- omega Carinae (ca. 5770)
- upsilon Carinae (ca. 6850)
- Turais (iota Carinae, ca. 8075)
- delta Velorum (ca. 9240).
