Nationale bibliotheek
Een nationale bibliotheek is een (soms meerdere gedecentraliseerde) door de overheid bij wet ingestelde centrale bibliotheek waar de vergaring, opslag, registratie en ontsluiting, in het kader van een depotplicht, plaats vindt van de documentencollectie die het nationale cultuur- en kennisdomein moet omvatten. Deze bibliotheken zijn verzamelbibliotheken - uitlening vindt zelden plaats en ook raadpleging is aan strikte regels gebonden. Bijna altijd beheert de bibliotheek een historische collectie van boeken die gerekend worden tot het nationaal cultureel erfgoed.
De eerste bibliotheken waren staats- en dus nationale bibliotheken, zoals de Bibliotheek van Alexandrië, in de Hellenistische en Egyptische Oudheid.
Het zijn meestal enorme bibliotheken, groter dan welke ook in het land. In sommige landen bestaan er meerdere, niet alleen omwille van politiek-organisatorische redenen, maar omdat er meerdere inheemse culturen zijn, die elk hun historisch cultureel erfgoed willen bewaren. De eerste nationale bibliotheken kwamen voort uit de collecties van de vorstenhuizen of andere staatsorganen.
[bewerk] Nationale bibliografie en internationale bibliografie
Eén van de belangrijkste doelstellingen waaraan een nationale bibliotheek werkt is het samenstellen van een nationale bibliografie. Dat doet ze niet op zichzelf; sinds 1958 bestaan er internationale afspraken om een universele bibliografie bij te houden om alle culturele en wetenschappelijke kennisproductie te verzamelen en te ontsluiten.
Om te maken dat geen enkel document aan de aandacht ontsnapt omhelsen deze afspraken:
- een gestructureerd verwervingsprogramma
- een informatie-uitwisselingsprogramma
- gestandaardiseerde omschrijvingsregels
- internationale classificeringsregels zoals voor titelbeschrijving, onderwerpsontsluiting etc., vastgelegd in de ISBD-regels
- een internationaal intranet met collectieve toegangs- en bewerkingsregels.
Nationale bibliotheken attenderen elkaar indien er ergens een document verschijnt dat ook voor een ander land van belang kan zijn.
