Moerputten
 |
|
De Moerputten is een natuurgebied in de Nederlandse provincie Noord-Brabant, gelegen nabij 's-Hertogenbosch. Het heeft een grootte van 118 hectare. Het gebied is een van de weinig overgebleven laagveenmoerassen ten zuiden van de grote rivieren. De Moerputten bestaat uit veel verschillende terreintypen. Zo zijn er hooilanden, rietvelden, moerassen, open water en wilgenstruwelen te vinden.
Het natuurgebied is omsloten door de polders; Gement, Honderd Morgen en Rijskampen (Vught), de Bossche wijken Kruiskamp en Deuteren, en Vlijmen. De naam geeft aan dat het een nat gebied is.
Door de lage ligging heeft vroeger een sterke veenvorming plaatsgevonden. Blijkbaar was het veen dik genoeg om te worden ontgonnen. Zo ontstonden twee plassen; de Lange Putten, waarover nu de grote Moerputtenbrug ligt, en een kleinere, de Moerput. Sporen van veen-ontginning zijn nog te zien in het landschap. Er zijn talrijke zogenaamde legakkers. Het gebied is tevens een prehistorische rivierbedding.
Inhoud |
[bewerk] Flora en fauna
Het gebied heeft een rijke maar kwetsbare flora en fauna. Men vindt er reeën, vossen en roofvogels als de buizerd. Ook zijn in het gebied actief enkele vlindersoorten uitgezet. Op de pijlers van de Moerputtenbrug zijn korstmossen, bladmossen en muurvarens te vinden, waaronder de in Nederland zeer zeldzame en beschermde steenbreekvaren.
[bewerk] Moerputtenbrug
Promintent aanwezig in de Moerputten is de 600 meter lange spoorbrug die onderdeel was van de Langstraatspoorlijn (in de volksmond ook wel het Halve Zolenlijntje omdat er voornamelijk leer en aanverwante artikelen over dit enkele -en dus 'halve'- spoor vervoerd werden).
Aan de Moerputtenspoorbrug is gebouwd vanaf het najaar van 1881 tot 1887. Pas eind 1890 reden er over deze brug dagelijks treinen tussen ’s-Hertogenbosch en (Lage Zwaluwe) Geertruidenberg. Bij de bouw had men rekening gehouden met een eventuele toekomstige spoorverdubbeling. De 35 bakstenen pijlers zijn breed genoeg uitgevoerd voor een tweede ijzeren brugdeel. De lijn is echter tot aan de sluiting in 1972 altijd enkelsporig gebleven.
[bewerk] Restauratie
Na aanvankelijke plannen tot sloop werd de brug in 1995 een rijksmonument en in 1997 heeft Staatsbosbeheer de brug aangekocht. De brug was na de sluiting van de lijn ernstig in verval geraakt en er bladderde giftige loodmenie af die in het onderliggende water en de kwetsbare natuur terecht kwam.
Om deze vervuiling te stoppen en de brug te conserveren is in opdracht van Staatsbosbeheer in april 2004 begonnen aan de restauratie nadat een jaar eerder in een uitvoerige proefrestauratie onderzocht was hoe men dat het beste kon aanpakken. In de proefrestauratie zijn drie van de 35 pijlers, drie brugdelen en het landhoofd aan de Bossche zijde gerestaureerd. Bij de uiteindelijke restauratie is uit kostenoverwegingen ervoor gekozen alleen de in totaal 36 welijzeren brugdelen te restaureren. Daarbij is ruim 13 ton oude lagen verf en teer afgestraald. Daarna is er 9.000 liter verf op gespoten in de oorspronkelijke kleur okergeel die onder de oude lagen verf tevoorschijn was gekomen. Het project was mede mogelijk gemaakt door Europese fondsen.
De Moerputtenbrug werd op 25 oktober 2006 officeel heropend door mevrouw Hanja Maij-Weggen, Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant. De brug is sindsdien toegankelijk voor wandelaars en onderdeel van door Staatsbosbeheer in de Moerputten uitgezette wandelroutes.
Inmiddels wordt naar fondsen gezocht om in de toekomst toch alle pijlers en het landhoofd aan de Vlijmense zijde te restaureren.
