Metro van New York
De metro van New York bestaat uit verschillende spoorwegnetwerken:
- Binnen de stadsgrenzen van New York City:
-
- New York City Subway is met een netlengte van 368 kilometer één van de grootste metronetwerken ter wereld en bedient de vijf "boroughs" van New York City. Het netwerk wordt geëxploiteerd door MTA New York City Transit, onderdeel van de Metropolitan Transit Authority.
- Staten Island Railroad - een bovengrondse lijn op Staten Island die niet met de andere netwerken verbonden is. Deze lijn wordt eveneens geëxploiteerd door de MTA.
- Naar New Jersey
- Hoewel New Yorkers de PATH (Port Authority Trans Hudson) niet als onderdeel van hun "subway system" beschouwen maar als een forenzenspoorweg, kan deze spoorweg als een metronetwerk worden gezien. PATH (Port Authority Trans Hudson) onderhoudt verbindingen onder de rivier de Hudson met New Jersey. De lijnen worden geëxploiteerd door de Port Authority of New York and New Jersey
Inhoud |
[bewerk] New York City Subway
[bewerk] Geschiedenis
De geschiedenis van de metro gaat terug tot het einde van de 19e eeuw, toen de eerste stadsspoorlijn op een viaduct (een zogenaamde 'elevated') werd geopend. Meer bovengrondse metro's volgden in de decennia daarop en liepen via Second, Third, Sixth en Ninth Avenue. Geen van deze bovengrondse lijnen bestaat vandaag de dag nog op Manhattan; de Third Avenue Elevated sloot in 1953. De eerste ondergrondse lijn werd geopend in 1904.
Lange tijd werd de metro geëxploiteerd door drie bedrijven: de Interborough Rapid Transit Company (IRT), de Brooklyn Manhattan Transit Company (BMT, daarvoor BRT geheten) en de IND of Independent. In 1940 werden de drie bedrijven samengevoegd tot de TA (Tranportation Authority), de tegenwoordige MTA.
[bewerk] Kenmerken
De 'slagaders' van het netwerk zijn de noord-zuidtunnels door Manhattan. Deze tunnels liggen elk onder een van de 'avenues'. Door de tunnels lopen meestal een aantal verschillende lijnen, die zich in de andere stadsdelen (zoals Brooklyn) opsplitsen in verschillende richtingen.
Op het hoofdtraject wordt meestal zowel een stop- als een sneldienst aangeboden, een uniek kenmerk van de metro in New York. Om deze reden zijn de tunnels in Manhattan meestal viersporig uitgevoerd. De lijnen van de voormalige BMT en IND hebben letters (A,B,C,D,E,F,G,J,L,M,N,Q,R,V,W,Z); de lijnen van de voormalige IRT nummers (1,2,3,4,5,6,7). Daarnaast zijn er een aantal shuttle-diensten die allen met de letter S worden aangeduid. De lijnen die samen één bundel door Manhattan vormen krijgen elk een eigen kleur; zo kent de lijnbundel onder Broadway/7th Avenue (lijnen 1, 2 en 3) de kleur rood.
De metro rijdt 24 uur per dag. 's Nachts is de dienst wel sterk uitgedund, waarbij de meestal korte 'local'-lijnen vervallen en de langere 'express'-diensten om die reden op alle stations stoppen.
In tegenstelling tot de metro in bijvoorbeeld Londen of Moskou, liggen de tunnels in New York niet diep onder de grond. Hier geen lange roltrappen of liften dus; meestal zijn 1 of 2 korte trappen voldoende om het perron te bereiken. Vanwege de ouderdom van de metro voldoen de stations in omvang, kwaliteit en uitstraling vaak niet aan de eisen die vandaag aan dergelijke netwerken gesteld worden. In de buitenwijken loopt de metro vaak boven de grond, in veel gevallen op een typisch Amerikaans 'elevated'-viaduct boven de straat.
[bewerk] Staten Island Railway
Staten Island is het enige stadsdeel van New York dat niet verbonden is met de reguliere metro. Wel kent dit eiland een eigen elektrische stadsspoorlijn, die de verschillende wijken verbindt met de veerbootterminal waar overgestapt kan worden naar Manhattan. De lijn is ontstaan als spoorlijn, maar kent vandaag de dag geen kruisingen meer met overig verkeer en kan dus als metro beschouwd worden. De exploitatie is ook in handen van de MTA.
[bewerk] PATH
Terwijl de reguliere metro binnen de stadsgrenzen van New York blijft, verbindt PATH (Port Authority Trans Hudson) de stad met Newark en Hoboken aan de andere kant van de rivier de Hudson. Vanuit deze steden worden door twee tunnels onder de Hudson verschillende diensten naar New York aangeboden. Eén van deze lijnen eindigt onder het voormalige World Trade Center. Deze lijn werd op '9/11' verwoest, maar werd later heropend. Nu eindigt deze in een tijdelijk station bij Ground Zero.
[bewerk] MTA Metro-North Railroad
De MTA Metro-North Railroad (officieel de Metro-North Commuter Railroad Company geheten, gewoonlijk afgekort to Metro-North) is een forenzenspoorweg, die Manhattan met de noordelijke voorsteden in de staat New York en het westen van Connecticut verbindt. De treinen uit New York City gaan naar Wassaic, Poughkeepsie, Port Jervis en Spring Valley in de staat New York, en naar New Canaan, Danbury, Waterbury, en New Haven in de staat Connecticut. Metro-North verzorgt ook lokale diensten binnen de Bronx en van de Bronx naar Manhattan.
Metro-North wordt geëxploiteerd door de Metropolitan Transportation Authority, die ook de MTA New York City Transit bussen, de New York City Subway en de Long Island Rail Road exploiteert.
[bewerk] MTA Long Island Rail Road
De Long Island Rail Road of LIRR is een forenzenspoornet dat Manhattan verbindt met stations langs de hele lengte van Long Island. Het is de drukste forenzenspoorweg in de Verenigde Staten en de oudste die nog zijn oorspronkelijke naam gebruikt. LIRR is het eigendom van de Metropolitain Transit Authority. De LIRR moet in 2013 via de 63rd Street tunnel verbonden worden met een nieuw station onder Grand Central Terminal.
LIRR heeft twee belangrijke stations binnen New York City: Pennsylvania Station (Penn Station) op Manhattan, en de Atlantic Terminal in Brooklyn. Er is een hoofdlijn naar Montauk gelegen op het oostelijke eind van het eiland, die elf vertakkingen heeft.
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden op de pagina New York City Subway op Wikimedia Commons. |
