Luttelgeest
Luttelgeest is een dorp in de polder en gemeente Noordoostpolder, in de Nederlandse provincie Flevoland.
Luttelgeest ligt in het noordoosten van de polder, ten noorden van het dorp Marknesse. Naast de dorpskern behoort Luttelgeest een groot stuk polderland tot het dorp. Deze is naast landbouwgebied ook bebost door het Kuinderbos. Dit bos loopt op het grondgebied van Luttelgeest langs de grens van de provincie Overijssel, waar de stad ligt waar het bos naar is vernoemd, Kuinre. De andere grote toeristische attractie van het dorp is de Orchideeënhoeve.
Vanwege het vele groen en het open karakter kent het dorp de slagzin groendorp met ruimte.
De plaatsnaam is ontleend aan een kleine plaats die bij de stad Kuinre lag. Die plaats werd voor het eerst genoemd nadat de Heer van Urk toestemming gaf aan de Heer van Kuinre een versterking te bouwen om de Friese zeerovers enigszins in toom te houden. Het verzoek van de Heer van Kuinre dateert van 1379.
Bij de plaats stond eerder ook al eens burcht. Het was een mottekasteel, een ronde burcht op een kunstmatige heuvel met om die heuvel een gracht. De fundamenten liggen er nog altijd in de grond; boven op de fundamenten heeft men de fundamenten nagemaakt om zo het publiek te laten zien wat er onder de grond ligt. De burcht komt in 1196 voor het eerst voor in de geschriften als Willem I van Holland, die toen geen Graaf van Holland was, het kasteel aanvalt. Willem zou het winnen van de toenmalige Heer van Kuinre, Hendrik de Kraanvogel. Maar na bemiddeling van de Bisschop van Utrecht tussen de twee partijen kreeg Heer van Kuinre de burcht en de omringende landerijen weer terug.
Bij de burcht verdronk op 23 oktober 1406 de dochter van de Heer van Kuinre bij een grote overstroming. De dochter zou nadien verschijnen als geest bij de burcht. De Heer van Kuinre zou daarna, in 1407, de burcht verkopen omdat hij de verschijningen niet meer aan zou kunnen. De plaatsnaam Luttelgeest zou dan ook daarvan zijn afgeleid: Luttel betekent 'klein', en de plaatsnaam zou dus 'kleine geest' betekenen. De burcht werd dat jaar inderdaad verkocht aan de Bisschop van Utrecht. Een andere verklaring is echter meer waarschijnlijk: Luttel betekent dan nog wel steeds 'klein' maar "geest" verwijst dan niet naar een geest maar naar de geestgrond, wat duidt op hoog gelegen zandgrond. Deze zou onderdeel geweest zijn van de burcht.
