Lucas (evangelist)

Lucas (Grieks Λουκάς Loukas) is volgens de traditie de schrijver van het evangelie naar Lucas en van Handelingen, het derde en het vijfde boek van het Nieuwe Testament.

[bewerk] Historische vermeldingen

De vroegste vermelding van Lucas is in Paulus' brief aan Filemon, vers 24. Ook wordt hij genoemd in Kolossenzen 4:14 en 2 Timotheüs 4:11, twee werken die gewoonlijk aan Paulus worden toegeschreven. De eerstvolgende vermelding is in de anti-marcionitische proloog bij het Evangelie van Lucas, een document dat men vroeger in 2e eeuw, maar tegenwoordig in de late 4e eeuw gedateerd wordt. Volgens Helmut Koester stamt het volgende gedeelte daaruit (in origineel Grieks) uit de tweede helft van de 2e eeuw:

Lucas is een Syriër uit Antiochië, van Syrisch ras, van beroep arts. Hij werd leerling van de apostelen en later volgde hij Paulus in het martelaarschap. Na de Heer voortdurend, ongehuwd en kinderloos, te hebben gediend, stierf hij, vervuld van de Heilige Geest op 84-jarige leeftijd.

[bewerk] Lucas en het Nieuwe Testament

De hedendaagse wetenschap is niet zeker dat het Evangelie van Lucas en de Handelingen van de apostelen werkelijk door Lucas zijn geschreven. Geen van beide werken bevat de naam van Lucas, hoewel de vele passages in eerste persoon meervoud (de zogenaamde 'wij-passages') altijd begrepen zijn als de ooggetuigenissen van Lucas zelf. Omdat zowel het Evangelie van Lucas als de Handelingen van de Apostelen tot dezelfde Theofilus zijn gericht en Handelingen zich duidelijk laat lezen als een vervolg op het Evangelie, wordt in het algemeen niet betwijfeld dat beide werken door één auteur werden geschreven. Wel is zeker dat de beide bijbelboeken door een ontwikkeld man zijn geschreven: hij gebruikte een zeer verzorgd en correct soort Grieks wat erop duidt dat hij inderdaad iemand was die voor arts gestudeerd kan hebben.

[bewerk] Verering

De feestdag van Lucas is op 18 oktober. Vanwege het feit dat Lucas arts was, wordt hij gezien als patroonheilige van artsen. Ook werden ziekenhuizen regelmatig naar hem vernoemd.