Le Sacre du Printemps

Le Sacre du Printemps - Tableaux de la Russie païenne en deux parties ("Het Lenteoffer - Beelden van het heidense Rusland in twee aktes") is een ballet van Sergej Diaghilev's Ballets Russes op muziek van de Russische componist Igor Stravinsky, met een choreografie van de beroemde danser Vaslav Nijinsky en met decor- en kostuumontwerpen van de kunstenaar en archeoloog Nicholas Roerich.

Le Sacre du Printemps geldt als een van de meest revolutionaire werken van de 20e eeuw. De première vond plaats op 29 mei 1913 in het Théâtre des Champs-Elysées te Parijs.

[bewerk] Inhoud

Het ballet geeft een prehistorische wereld weer. Een jonge maagd is uitverkoren om zich letterlijk dood te dansen, als offer aan de zonnegod.

Het eerste idee voor het ballet kwam voort uit N. Roerich's belangstelling voor primitieve culturen. Stravinky zelf schreef het scenario. Het ballet bestaat uit de twee delen l'Adoration de la Terre ("De aanbidding van de Aarde") en Le Sacrifice ("Het Offer"). Hieronder een indeling van het volledige ballet.

• Première partie: l’Adoration de la terre
  • Introduction
  • Les Augures printaniers – Danse des adolescentes
  • Jeu du rapt
  • Rondes printanières
  • Jeux des cités rivales
  • Cortège du Sage – Adoration de la terre – Le Sage
  • Danse de la terre

• Seconde partie: Le Sacrifice
  • Introduction
  • Cercles mystérieux des adolescentes
  • Glorification de l’Elue
  • Evocation des ancêtres
  • Danse sacrale (l’Elue)

[bewerk] Bespreking

Le Sacre du Printemps was zowel qua muziek als qua choreografie een onconventioneel ballet. Het muziekstuk is in tegenstelling tot de westerse traditie tot dan toe gebaseerd op een strakke ritmische complexiteit. De ritme-sectie van het orkest heeft een heel duidelijke rol in het stuk, en vaak dient de muziek om het ritme meer vorm, meer body te geven en niet andersom. Op deze wijze introduceerde Stravinsky nieuwe concepten.
Ook de choreografie van Nijinsky was vernieuwend en had nauwelijks iets met het tradiotionele ballet te maken.

De première in 1913 was dan ook verre van succesvol. Al direct na de eerste noten kwamen delen van het publiek in opstand.
Het stuk kon alleen maar uitgespeeld worden doordat inderhaast opgetrommelde gendarmes enige rust in de zaal herstelden. De dag na de voordracht stond er in de kranten: "Ce n'est pas le sacre du printemps, mais le massacre du tympan".

Wie overigens wel direct het belang van deze muziek in zag was de componist Maurice Ravel. In een brief aan een vriend schreef hij dat die beslist moest gaan luisteren, de première zou een belangrijke betekenis hebben in de muziek. Ravel zelf nam van harte deel aan de rellen tijdens de première, toen hij aan een buurvrouw aangaf dat ze stil moest zijn omdat hij wilde luisteren en zij reageerde met "vuile jood", waren de rapen gaar...