Kogel
Een kogel is een projectiel dat afgevuurd wordt uit een vuurwapen of katapult. Tegenwoordig is de kogel meestal gemaakt van lood en onderdeel van een patroon, gevuld met kruit dat als munitie gebruikt wordt in een wapen, zoals een geweer, pistool of revolver. In de volksmond is patroon en kogel een synoniem, maar een kogel zit dus in de huls van een patroon.
Tegenwoordig zijn kogels vaak voorzien van een beschermlaag van koper of messing, de mantel. Deze mantel maakt het projectiel steviger, zodat het beter bestand is tegen de grote krachten die gepaard gaan bij het afvuren ervan. De maat van een kogel of patroon (en bijbehorend wapen) wordt uitgedrukt in kaliber.
Inhoud |
[bewerk] Afschieten van een kogel
Door de trekker over te halen komt de slagpin van het het vuurwapen tegen het slaghoedje van de patroon aan. Daardoor onstaan hevige trillingen, waardoor de primer (een kleine lading van een stof die explodeert bij hevige trillingen) ontploft. Dit ontsteekt de kruitlading in de patroon, waardoor er een zeer grote druk opgebouwd wordt zodat de kogel met zeer grote snelheid uit de huls geperst wordt. De kogel vliegt dan uit de loop van het wapen en is op weg naar zijn doel. De functie van de loop is tweeledig: enerzijds dient hij om de richting waarin de kogel wegvliegt beter beheersbaar te maken, anderzijds om de kogel een hogere mondingssnelheid te geven, aangezien de kogel in de loop nog steeds wordt aangedreven door de gassen die ontstaan uit het verbrandende kruit. Voor beide functies van de loop geldt: hoe langer de loop, hoe beter de functie vervuld wordt. Dit verklaart waarom met een geweer zuiverder geschoten kan worden dan met een pistool, en ook waarom een kogel uit een geweer een groter bereik heeft dan die uit een pistool.
[bewerk] Onderdelen van een patroon
(1) Kogel
(2) Huls
(3) Kruit
(4) Bodem
(5) Slaghoedje
[bewerk] Bestuurbare kogel
De V.S. hebben een bestuurbare kogel ontwikkeld, die reageert op de op het doel gerichte laserstraal. Zolang de laserstraal het doel volgt, volgt de afgevuurde kogel die ook. Dit is mogelijk doordat de punt van de kogel beweegbaar is, welke bewegingen vergelijkbaar zijn met spierbewegingen.
[bewerk] Andere betekenissen
Het woord 'kogel' wordt ook buiten de context van vuurwapens gebruikt:
- De stalen balletjes in een kogellager worden ook kogels genoemd.
- Kogel is tevens de benaming van een stuk vlees (kogelbiefstuk).
- In het casino gebruikt men de term kogel voor het (overwegend witte) balletje dat de croupier gebruikt tijdens Amerikaanse roulette. Men spreekt van 'de kogel geven' wanneer de croupier de kogel los laat in de cilinder.
