Kajak
- Dit artikel gaat over een type boot. Voor de Nederlandse band, zie Kayak (band).
Een kajak, of kayak in de Engelse schrijfwijze, gelijkt aan de onderkant op een kano, maar de kajak is van boven helemaal dicht met een mangat of opening in het midden. Een kano is bovenaan open, hoewel er bijvoorbeeld voor wildwater(wedstrijd)varen ook gesloten kano's zijn.
De kajak werd gebruikt om op zee te jagen op grote vissen, zelfs walvissen.
Inhoud |
[bewerk] Bouw en techniek
De kajakpeddel is een stok met twee bladen die afwisselend links en rechts naast de boot in het water dienen te worden gestoken. Het is een veelvoorkomend misverstand dat bij de voortbeweging van een kajak alleen een trekkracht wordt uitgeoefend met de ene arm. De kracht om vlugger en beter voort te bewegen hangt in grote mate af van de duwkracht met de tegenovergestelde arm dan de trekarm die de peddel vooral begeleidt. Bij moderne peddels komt de meeste kracht vanuit romp en schouders daar deze een beweging naar buiten toe vereist. Dit worden 'wingpaddels' genoemd.
Bij een kajak zit men neer en duwt men met de voeten op een staafje of plankje in de boot om kracht te kunnen zetten op de peddel. Bij een kano zit of knielt men: op 1 knie bij vlakwaterwedstrijdvaren en beide knieen bij wildwater(slalom)varen. Hierbij maakt men gebruik van een enkelbladige peddel die aan 1 zijde van de boot bewogen wordt.
[bewerk] Geschiedenis
Het model van de kajak is oorspronkelijk afkomstig van de Inuit. Met uitzondering van een klein gat in het midden is het dek geheel gesloten, bovendien kan de vaarder dit gat geheel afsluiten met een spatzeil dat om zijn middel zit. Door deze vrijwel waterdichte afsluiting is de kajak geschikt voor wild water. Een ervaren kajakker kan na omslaan weer overeind komen met de zogenaamde eskimorol.
Oorspronkelijk werden kajaks vervaardigd uit een geraamte van hout of botten dat bespannen werd met dierenhuiden. Tegenwoordig zijn de meeste kajaks vervaardigd uit kunststof of composieten zoals polyester, carbon, glasvezel en kevlar. De constructie van een geraamte met losse huid bestaat nog als vouwkano of voor zelfbouw.
[bewerk] Sport en ontspanning
Heden ten dage worden kajaks vooral gebruikt voor sport en ontspanning.
De wedstrijdkajak voor slalom is kort (3,5 meter) en zeer draaibaar (met één steek kan bijna een volledige draai van 360° worden gemaakt) en heeft geen roer onderaan, daar dit zou kunnen afgerukt worden bij afdalingen in wilde rivieren vol rotsen.
De wedstrijdkajak voor lijnwedstrijden is 5,20 meter lang, heeft een roertje dat met de voeten bediend wordt, en is vandaag tot 39 cm smal. Hierbij ligt de beperking dat men steeds in de boot dient te zitten en niet op de boot. Hoe smaller je dus bent ook hoe smaller je boot kan zijn. Door deze kleine breedte is deze boot zeer onstabiel en het paddelen dient dan ook mede om zich recht te houden. Het minimale wedstrijdgewicht van dit type boten is 12 kg en bij marathon onbeperkt.
Wedstrijdboten voor wildwaterafdaling zijn minimaal 4,5 meter lang met een minimumgewicht van 8.5 kilogram. Door hun specifike vorm zijn deze zeer snel en te besturen door deze te kantelen naar één zijde.
[bewerk] Ander gebruik
Enkele andere vormen van gebruik zijn:
- Toertochten op vlakwater
- Toertochten op zee
- Snelheidswedstrijden op vlakwater (een Olympische sport)
- Kajakslalomvaren op stromend water (een Olympische sport)
- Wildwatervaren
- Freestyle (moves maken op wildwater)
- Branding- of surfkajakken
- Kanopolo
- Wildwaterafdaling
Beroepsmatig worden kajaks onder andere gebruikt door speciale eenheden van de zeestrijdkrachten.
| Zie ook: |
|---|
 Portaal Sport · Categorie:Sport · Sport van A tot Z · In het nieuws - Sport · Sport · Watersport |
