Isfahan

Zie Isfahan (provincie) voor de gelijknamige provincie.

Isfahan of Esfahan (Perzisch: اصفهان) is een stad in Iran met 2,54 miljoen inwoners (2000) en is daarmee de derde stad van het land. De stad ligt ongeveer 340 km ten zuiden van Teheran. In de oudheid werd de stad Aspadana genoemd.

De stad ligt in een oase op het Iraans Plateau, aan de noordoever van de rivier de Zayandeh Rud. In de omgeving van de stad vindt veel landbouw plaats, waaronder katoen, graan en tabak. In de stad is veel textielindustrie, waaronder ook zijde en tapijten.

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Gebouwen
- 2.1 Kerncentrale
- 2.2 Zie ook

[bewerk] Geschiedenis

Brug in Isfahan

Masjid-i-Sjah

Tapijtmaker

Chehel Sotoon paleis

De stad bestond al geruime tijd toen ze door de Arabieren werd veroverd in het jaar 643. De Seltsjoeken onder Malik Sjah I maakten het tot hun hoofdstad in 1051. Gedurende die periode leefde ook de beroemde arts/filosoof Avicenna in Isfahan.

In de dertiende eeuw veroverden de Mongolen de stad en verwoesten haar grotendeels. In 1387 werd de stad veroverd door Timoer Lenk, waarbij 70.000 inwoners gedood werden.

Onder de Safaviden werd Isfahan echter opnieuw de hoofdstad van Perzië. De stad kwam echt tot bloei in 1598 onder sjah Abbas I de Grote. In deze periode werden de belangrijkste bouwwerken gebouwd, zoals het plein Meidan Enam. De bevolking van de stad was toen ongeveer 1 miljoen inwoners. De Perzen noemden het toen zelf 'Nesf-e-Jahan', 'de halve wereld', waarmee ze bedoelden dat als je het gezien had, je de halve wereld gezien had. De Nederlandse VOC had een handelspost in Isfahan.

Deze bloeiperiode duurde totdat de Afghanen de stad in 1722 veroverden en de stad grotendeels verwoesten. Shiraz werd hierop de hoofdstad van Perzië. In 1729 werden de Afghanen weliswaar verdreven, maar de stad kreeg nooit meer zijn oude status terug.

[bewerk] Gebouwen

De stad heeft het op een na grootste plein ter wereld, het "Imam Plein" of "Meidan Enam".

Aan dit plein liggen twee beroemde moskeeën: de Masjid-i-Sjah, die met kleurrijke tegels bekleed is, en de Masjid-i-Sjeik-Lutfullah, een moskee met een beroemde blauwe koepel. Ook ligt aan dit plein het Ali Qapupaleis. Andere beroemde bouwwerken in Isfahan zijn:

de Sjah Hoessein Madrassa, een madrassa of islamitische school die in 1710 voor derwishen gebouwd is
de Chehel Sotoun, een paleis gebouwd in dezelfde stijl als het paleis Ali Qapu
de Vank Kathedraal, een Armeense kerk, van binnen volledig beschilderd met christelijke kunst in de stijl van de Renaissance
de bewegende torens, een mausoleum met twee bewegende minaretten
de Jamemoskee, een moskee gebouwd gedurende 5 eeuwen, die daardoor een prachtig overzicht geeft van de islamitische bouwkunst
de verschillende bruggen over de rivier de Zaindeh, waar een groot deel van het sociale leven in Isfahan zich afspeelt
een oude vuurtempel van het Zoroastrisme.

Door UNESCO werden verschillende gebouwen in Isfahan tot Werelderfgoed verklaard.

[bewerk] Kerncentrale

Te Isfahan bevindt zich ook een kerncentrale. Iran beweert dat deze centrale nodig is voor de elektriciteitsvoorziening, maar het Internationaal Atoomenergie Bureau (IAEA) verdacht Iran ervan met behulp van de centrale plutonium te willen produceren voor kernwapens. De centrale was daarom door het IAEA verzegeld. Begin augustus 2005 kondigde Iran aan de centrale weer op te starten. Op 10 augustus werden de verzegelingen verbroken.