Ischemie
Ischemie is de medische jargonterm voor 'onvoldoende doorbloeding'.
Ieder orgaan in het menselijk of dierlijk lichaam heeft voor zijn functioneren een zekere hoeveelheid zuurstof, energieleverende stoffen en bouwstoffen nodig, die bij bijna alle organen door het bloed worden aangevoerd. Vermindert of stopt deze bloedtoevoer dan komt het orgaan in moeilijkheden na een tijdsduur die omgekeerd evenredig is met de intensiteit van het metabolisme (de stofwisseling) die er in plaatsvindt.
Inhoud |
[bewerk] Oorzaken
- Belemmering van de aanvoer: het hart klopt niet voldoende, of niet voldoende vaak of niet voldoende krachtig, of er is niet voldoende circulerend bloedvolume. Ook kan een aanvoerende slagader (arterie) verstopt geraakt zijn door trombose, een embolie of door een verwonding waardoor hij lek is geraakt of is doorgesneden. Arteriën raken ook wel verstopt door atherosclerose.
- Belemmering van de afvoer: als alle afvoerende bloedvaten verstopt zijn is de doorstroming ook in gevaar.
[bewerk] Gevolgen
Het gevoeligste orgaan in het lichaam zijn wat dit betreft de hersenen, die reeds na enkele minuten zonder bloedtoevoer onomkeerbare schade gaan oplopen. Een ander kwetsbaar orgaan is de hartspier, terwijl veel andere weefsels en organen enkele uren van bloed verstoken kunnen blijven, vooral als ze gekoeld worden om het metabolisme te vertragen - hierdoor is het mogelijk een gekoelde nier bij 0 graden Celsius over de halve wereld te transporteren om deze bij een ontvanger weer in te planten.
[bewerk] Behandeling
Behandeling is in theorie simpel: de doorstroming herstellen door pompfunctie te herstellen, het volume op peil te brengen en/of de geblokkeerde vaten weer open te maken. In de praktijk is het een van de lastigste problemen van de moderne geneeskunde, vooral naarmate de geblokkeerde vaatjes kleiner zijn. Bij problemen in de hersenen en in het hart is er daarnaast altijd maar zeer weinig tijd (minuten tot hooguit enkele uren) waarin de behandeling nog zinvol is. Voorbeelden van dergelijke behandelingen zijn trombolyse, PTCA en CABG.
[bewerk] Voorbeelden
Bekende, op ischemie berustende klachten bij de mens zijn onder andere: pijn op de borst door doorbloedingsstoornissen van de hartspier (angina pectoris), het hartinfarct, een aantal neurologische aanvalstypen zoals TIA, RIND en het herseninfarct, en de amaurosis fugax die een gevolg is van een doorblloedingsstoornis van het netvlies. Maar ook de etalageziekte (claudicatio intermittens), de angina abdominalis en het vasculaire gangreen zijn uitingen van ischemie.
