Gerandomiseerd onderzoek met controlegroep
Een gerandomiseerd onderzoek met controlegroep is een type wetenschappelijk onderzoek in de biowetenschappen, vooral in de geneeskunde, waarbij getracht wordt de vraag te beantwoorden of een bepaalde behandeling ('interventie') werkzaam of zinvol is.
Hiervoor wordt een bepaalde methode gebruikt: de te testen behandeling wordt uitgevoerd bij een testgroep en vergeleken met een controlegroep, een vergelijkbare groep patiënten of proefdieren met dezelfde klacht of hetzelfde probleem, maar die niet, of met een ander middel worden behandeld.
Om te zorgen dat er bij het indelen van de groepen geen verschil optreedt tussen de groepen waardoor de kans op succes van de behandeling kan worden beïnvloed, moet bovendien de toewijzing van de patiënten aan de verschillende groepen door het lot worden bepaald. Dit is de betekenis van het woord 'gerandomiseerd' in de titel. Anders zou namelijk degene die selecteert zich door onbewuste factoren kunnen laten leiden.
Dergelijke selectie-effecten kunnen zeer subtiel zijn: zelfs het met de hand vangen van 'willekeurige' ratten uit een kooi geeft bijvoorbeeld al duidelijke selectie-effecten waarbij tamme, dikke of trage dieren meer kans hebben te worden gepakt.
Indien enigszins mogelijk moet een dergelijk onderzoek ook nog dubbelblind worden uitgevoerd: alleen als noch de arts, noch de patiënt weet welke van de twee behandelingen iemand krijgt, kan worden uitgesloten dat de verwachtingen van een van beiden het resultaat beïnvloeden.
Zie ook placebo-effect, evidence based medicine, cochrane review.
