Frenologie
Frenologie (Grieks: φρήν, phrēn, "geest"; and λόγος, logos, "leerstelling", Lett. "de leer van de geest") is de 18de eeuwse theorie die stelt dat aanleg en karakter bepaald worden door de groei van bepaalde hersendelen. Hetgeen zich dan zou uiten in de vorm van de schedel. Deze zou dan speciale knobbels vertonen. Hieruit zijn de in het spraakgebruik ingeburgerde termen wiskundeknobbel en talenknobbel ontstaan.
Grondlegger van de frenologie was de Duitse (later Franse) geneeskundige Franz Joseph Gall (1728-1828). Andere vooraanstaande frenologen waren Jean Gaspard Lavater, Jean-Baptiste Porta, Huter, Spurzheim.
In de negentiende eeuw introduceerde Cesare Lombroso een forensische tak van de frenologie (al noemde hij deze zelf niet zo), waarin hij stelde dat een aangeboren aanleg voor crimineel gedrag gepaard gaat met de ontwikkeling van zekere gelaatskenmerken. Op grond van deze kenmerken zouden mogelijke criminelen kunnen worden herkend.
In de twintigste eeuw waren de grote specialisten Professor Paul Bouts en zijn broer Camille Bouts.
Er zijn met de hedendaagse kennis van de anatomie geen redenen meer om nog waarde te hechten aan deze theorie.
De studie naar vorm en afmetingen van de schedel noemt men craniometrie.
