Overleg gebruiker:Edybevk
 Welkom op Wikipedia, Edybevk! |
|
Dank voor je bijdragen en je interesse in Wikipedia! We willen je zo veel mogelijk een vrij en productief gevoel geven, daarom hier een aantal tips.
We wensen je veel plezier en succes namens alle Wikipedianen! Als je na het lezen van deze introductie toch nog vragen mocht hebben: schroom niet om een gebruiker iets te vragen, de helpdocumentatie te lezen of een vraag te stellen bij onze helpdesk. |
 English translation of this message |
Nog een ietwat verlaat welkom, en wat handige links en tips. Het is overigens de gewoonte om onderaan de overlegpagina's bij te schrijven, ik maak nu even een uitzondering. groet van een mede-astronomie-medewerker, Caseman 28 sep 2006 22:45 (CEST)
Onderwerp== Galileo's Sterrenbode ( Sidereus Nuncius) ==
In maart 1610 verscheen in Venetië een klein boekje, De Sterrenbode, geschreven door de toen 46 jarige Galileo. De publicatie van dit boekje markeert het punt van waar af we, hoe langer hoe beter, letterlijk kunnen zien, waarover we het hebben, als we over ons zonnestelsel, de sterren en de kosmos praten.
Het boekje was het prospectus dat wonderen beloofde als de mens maar deze reis langs de hemel wilde ondernemen. De wintermaanden 1609/1610, Galileo richt zijn kijker op de hemel en ontdekt daar de wonderbaarlijkste dingen.
Volgens zijn eigen woord is de kijker ontdekt in Holland en door hem opnieuw ontworpen. Het is duidelijk dat dit overdreven is en dat hij van de werking van de kijker geen goed idee heeft. Hij gaat nog van een oude voorstelling uit, dat stralen van de ogen uitgaan naar het object om dat af te tasten, zo lijkt uit de beschrijving van de telescoop in de Sterrenbode! Maar hoe dan ook, hij is erin geslaagd een instrument te bouwen waarmee hij de ontdekkingen kon doen, die hij gedaan heeft.
De volgorde der dingen in Venetië was deze: Een kijker die drie maal vergrootte was in de zomer van 1609 in Venetië al te koop. In augustus had Galileo een kijker gemaakt die drie keer beter was. Waarschijnlijk ging hij uit van het zwakke (speelgoed?)instrument dat daar in Venetië te koop was. Deze verbeterde kijker bood hij aan de Senaat van Venetië aan. Deze was zo onder de indruk van de prestatie ervan, dat Galileo's tijdelijke aanstelling als wiskunde professor in Padua werd omgezet in een definitieve benoeming en zijn salaris verdubbeld werd. Galileo moet aan de verbetering van het instrument in de volgende maanden voortdurend hebben door gewerkt, zodat hij in de wintermaanden van 1609 /1610 zijn beroemde ontdekkingen kon doen. We weten dat Galileo 30 november 1609 twee nauwkeurige tekeningen maakte van het oppervlak van de maan.
Hij berichtte een paar maanden later in de Sterrenbode zelf over de eerste verschijnselen die hij waarnam: "Na nieuwe maan heeft de sikkel van de wassende maan allerlei grillige uitsteeksels die verlicht zijn tot in de schaduw aan de andere kant van de terminator. Er blijken op de maan bergen en kraters te zijn. Iedereen heeft al altijd kunnen zien, dat er "schaduwen" op de maan waren. Maar toch heette het volgens vele filosofen dat de maan volkomen gaaf en glad was. Dat blijkt dan nu onomstotelijk weerlegd."
Het verslag in de Sterrenbode over de maanobservaties is bladzijden lang en Galileo komt voor de hoogte van sommige bergen met berekeningen van 6600 meter. Hij valt van de ene verbazing in de andere als hij in de maand december 1609 met zijn kijker overal sterren ontdekt waar ze met het blote oog niet te zien zijn en als zijn kijker de melkweg oplost in myriaden van sterren. Hij geeft beschrijvingen en tekeningen van zwaard en gordel van Orion, van het hoofd van Orion, van het zevengesternte en van de kribbe. Als hij ten slotte in januari 1610 de vier manen van Jupiter ontdekt, beseft hij het onomstotelijke bewijs te zien, dat niet alle hemelobjecten om de aarde draaien. Galileo noemt de manen Cosmiaanse sterren ter ere van Cosimo de Medici! De waarnemingen lopen van 7 januari 1610 tot 2 maart 1610. Ook hier nauwkeurige beschrijving van de waarnemingen en tekeningen. Hij heeft haast om te voorkomen dat iemand hem voor zou zijn met deze ontdekkingen aan de hemel en de Sterrenbode verschijnt nog in de maand maart 1610.
De publicatie betekent ook dat Galileo nu openlijk in het kamp van de aanhangers van Copernicus terecht komt. Hij verkondigt als zijn mening dat nu ieder moet zien dat de aarde niet het middelpunt van het heelal is. Tegenstanders van Copernicus redeneerden namelijk, dat een bewegende aarde de maan nooit in een baan kon vast houden. "Nu kijk eens naar Jupiter, ieder weet dat Jupiter beweegt en toch houdt de planeet die vier manen vast", was zijn redenering.
Galileo droeg de Sterrenbode op aan Cosimo de Medici van Florence. Hij aasde namelijk op een baan als hofmathematicus bij de groothertog van Florence. Tussen losse bladen die niet tot de Sterrenbode behoren, o.a. de tekening van de maan van 30 november 1609, is ook een blad gevonden met een horoscoop van Cosimo. Een horoscoop door een bekende astronoom was een beproefd middel om in het gevlei bij hoge heren te komen. En inderdaad hij kon zijn professoraat in Padua opgeven voor het ambt van hofmathematicus. Het is overigens de enige horoscoop die Galileo ooit getrokken heeft. Cosimo was vereerd met de opdracht van de Sterrenbode aan zijn persoon en overtuigd van de juistheid van Galileo's bericht in de Sterrenbode.
Johannes Kepler betuigt vanuit Praag zijn instemming en waardering met zijn geschrift: Dissertatio cum Nuncio Sidereo. Galileo is zeer blij met Kepler's reactie. Immers nog een maand na de publicatie van de Sterrenbode hadden de filosofieprofessoren Cremoni en Libri, in Bologna, in het huis van professor Magini, geweigerd door zijn kijker te kijken. "Hoe de hemel er uit ziet hebben Plato en Aristoteles ons geleerd!"
Van Galileo's kijkers zijn er enige bewaard gebleven. De beste is 97 cm lang, het objectief heeft een middellijn van 3,7 cm, door diafragma effectief teruggebracht tot 1,6 cm. De brandpuntsafstand is 95,6 cm; de kijker vergroot circa 20 X. Het oculair van de kijker heeft een middellijn van 2,2 cm, door diafragma 1,6 cm. Het veld is slechts 15 boogminuten, d.w.z. een halve zonneschijf groot. Het oplossend vermogen is 10 seconden. Dus in dat veld moest men een grotere punt en vier miniscule stipjes kunnen (en willen!) onderscheiden. Overigens wordt vooral het verkleinen van het beeldveld door de diafragama's, als een belangrijke techniek gezien, waardoor de prestatie van zijn kijker beter werd. Maar anderen hebben wel over de kijker gezegd: "Het is niet alleen verwonderlijk dat Galileo de maantjes zag en hun positie kon optekenen, maar allereerst, dat het hem lukte Jupiter zelf in het gezichtsveld van zijn kijker te krijgen."
Zo kon het gebeuren dat er een boekje tegen Galileo's Sterrenbode verscheen: Pelgrimstocht tegen de Sterrenbode, Peregrinatio contra Nuncium Sidereum, door ene Martin Horky. Horky beweerde dat de vage lichtpuntjes die in de kijker te zien waren valse lichtreflexen waren. De Pelgrimstocht was opgedragen aan de professoren van Bologna! Inderdaad, aan die, die niet wilden kijken: ziende blind en horende doof.
Het geestelijke klimaat van de tijd dan blijkt uit de reactie, nu ineens, op het werk van Copernicus. Zijn boek , De Revolutionibus (1543), kwam in 1616 voorlopig op de Index, tot dat het gerevisioneerd zou zijn door de Kerk. Dat gebeurde in 1620: de rechtgeaarde katholiek moest bepaalde gedeelten schrappen en op aangegeven plaatsen de tekst veranderen. Galileo's originele exemplaar van de Revolutionibus is terug gevonden. Hij had de verplichte doorhalingen zo aangebracht, dat hij de tekst eronder goed kon lezen. De aanvullingen waren door hem met de hand ingelast, zoals voorgeschreven.
Galileo haalde zich in 1632 door zijn werk: Dialogo di Galileo Galilei sopra i due Massimi Sistemi del Mondo Tolemaico e Copernicano (Dialoog over de 2 belangrijkste wereldsystemen, dat van Ptolemaeus en dat van Copernicus ) het ongenoegen van de kerkelijke machthebbers op de hals. Hij had door de spottende toon van het werk alle goodwill verspeeld en moest in 1633 Copernicus' leer afzweren. In de dialoog verwoordde ene Simplicio -!!- het oude standpunt, Salviati de nieuwe ideeen, Sagredo was een meestal luisterende, moderne toehoorder.
Galileo kreeg huisarrest maar publiceerde nog het belangrijk werk, Discorsi e domonstrazioni matemachine intorno a due nuove science. Er traden dezelfde personen in op als in de Dialogo. (!!) Het boek bestreed de bewegingsleer van Aristoteles en voerde over beweging nieuwe ideeën in, die Newton hielpen bij de formuleringen van zijn Principia. Het boek werd naar Leiden gesmokkeld en daar in 1638 gepubliceerd. (Galileo * 15. Februar 1564 in Pisa; † 8. Januar 1642 in Arcetri bei Florenz)
edy
Hoi Edy, Ik heb je artikel wat meer in overeenstemming met de wikiconventies gebracht, nl een duidelijke definitie als eerste zin, minder jeu en wat strakker taalgebruik, en wat delen verwijderd die niet over de sterrenbode gaan maar over het verdere leven van galilei. Die daar overigens, voor zover nog niet vermeld, misschien niet zouden misstaan. Verder vind ik siderius nuncius een logischer titel dan galilei's sterrenbode maar 'sterrenbode' sec zou wat mij betreft ook kunnnen. Bart (Evanherk) 26 sep 2006 23:50 (CEST)
Goe'nacht, Evanherk, ik ben verguld met je omwerking naar wiki toe. Ik stel voor als titel: Sidereus Nuncius,( De Sterrenbode ). Dus het Nederlands tussen haakjes erachter. Verschijnen de tussentitels in de te publiceren tekst ook zo? Kan daar prima mee leven, moet alleen nog in de conventies en tekstvorm en outlay inkomen. Heb jij ook die opmerking over mijn eigen gebruikers pagina gemaakt?
Het is moeilijk Sidereus Nuncius strak af te bakenen. Eigenlijk begint alles wat Galileo verder overkomt bij "De Sterrenbode". Maar ik wil best de weggelaten stukken in de "hoofdtekst" verwerken, zodat inhoudelijk niets weg valt.
Zeker moet er ook nog een link naar de reactie van Kepler gemaakt worden, naar zijn Dissertatio cum Nuncio Sidereo. Dan begint het pas.
Als het dag is zal ik alles nog eens bekijken en later, over een dag of twee, nog eens bewerken. Doe wat mij betreft zoals je nu veranderd hebt.
( iK weet nu bijvoorbeeld niet of ik op opslaan moet klikken. Zal dat doen en zie wel.) edy
Een titel moet kort en krachtig zijn en liefst gevonden kunnen worden door het meest voor de hand liggende trefwoord in te typen. Dubbele titels waarvan een met haakjes vallen daar niet zo onder. Het is makkelijker om voor alternatieven een redirect te maken, zodat wie op sterrenbode zoekt toch automatisch bij sidereus nuncius terecht komt. Het egelse artikel heet ook sidereus nuncius, voor mijn gevoel ook de meest voor de hand liggende keus. Als je vier tildes typt ~~~~ krijg je je ondertekening: Bart (Evanherk) 27 sep 2006 09:28 (CEST)
[bewerk] wikify?
Beste Edybevk, in het welkomsjabloon bovenaan je overlegpagina staat een link naar Wikipedia:Help (hier nu dus ook). Daar staat uitgelegd hoe je een artikel kunt wikify'en (wat een vreselijk lelijk woord), dat wil zeggen hoe je een artikel opbouwt, links maakt naar andere bladzijden binnen deze wikipedia, een artikel in een categorie plaatst, afbeeldingen kunt toevoegen, verwijst naar een artikel over hetzelfde onderwerp in een andere wikipedia, externe links plaatst, literatuurverwijzingen opneemt, etc. Veel succes met proberen. Mocht het niet lukken dan kun je altijd andere gebruikers om hulp vragen. In het Wikipedia:Gebruikersportaal staan nog meer handige links. Klik ze aan en lees ze rustig door. Wanneer je artikelen op je volglijst plaatst (het tabblad "Volg" aanklikken) zul je aan de wijzigingen van andere gebruikers ook merken wat ze onder wikify'en verstaan. Veel succes! Guusb 25 okt 2006 19:49 (CEST)
Beste Edybevk,
Je hebt een of meer afbeeldingen geüpload op Wikipedia. Er is onduidelijkheid over de licentie of herkomst van deze afbeelding(en). Het kan bijvoorbeeld zijn dat auteursrechten worden geschonden, of dat er andere licenties worden gebruikt dan toegestaan volgens het beleid voor gebruik van media.
Op de lijst met te verwijderen afbeeldingen is te vinden over welke afbeeldingen het gaat (kijk in het kopje behorend bij de datum van dit bericht). Daar staat ook een toelichting. Over twee weken wordt de afbeelding verwijderd, tenzij nieuwe informatie wordt toegevoegd die wijst op een toegestane licentie.
Voeg nieuwe informatie alsjeblieft toe bij de afbeelding zelf, en schrijf een korte toelichting op de genoemde lijst. 26 okt 2006 12:45 (CEST)
[bewerk] Verwijderingsnominatie Afbeelding:Werkkamer-Tycho-Benatek DSCN0139.jpg
Beste Edybevk, je hebt een afbeelding, Afbeelding:Werkkamer-Tycho-Benatek DSCN0139.jpg, geüpload welke is genomineerd voor verwijdering. De reden hiervoor staat op Wikipedia:Te verwijderen afbeeldingen en dat is ook de plek waar je kunt reageren op de verwijderingsnominatie. Aangezien dit bericht automatisch is geplaatst, heeft het geen zin hier te reageren. --Erwin85Bot 30 nov 2006 21:22 (CET)
