Dieet
Onder een dieet wordt een aanpassing in het eet- en voedingspatroon verstaan. Het woord dieet is afgeleid van het Griekse woord diatia, hetgeen zoveel betekent als 'leefregel'. Er zijn in eerste aanleg twee soorten diëten:
- Voedingsstofbeperkende diëten
- Een energiebeperkt dieet; beoogt gewichtsverlies. Zie artikel 'Verantwoord afvallen'
- Anderszins beperkte diëten; bevatten een relatief lage dosering van (een) bepaalde voedingsstof(fen)
- Voedingsstofverrijkende diëten
- Het Energieverrijkte dieet; beoogt gewichtstoename
- Anderszins verrijkte diëten; bevatten een relatief hoge dosering van bepaalde voedingsstof(fen)
Door de grote populariteit van het Energiebeperkte dieet, is de term dieet bijna synoniem geworden hiervoor, maar zoals voorgaande uiteenzetting aantoont, beogen diëten behalve gewichtsverlies, ook gewichtstoename of een beperking/verrijking op een niet-energetisch gebied.
Er zijn drie redenen om een dieet te volgen. Ten eerste zijn er cosmetische of medische redenen, zoals bijvoorbeeld bij overgewicht, suikerziekte, allergie, hoge bloeddruk of hart- en vaatziekten, waarvoor een dieet gevolgd wordt. Een tweede reden kan zijn dat men met een dieet een bepaald religieus of spiritueel doel nastreeft. Zo kennen bijvoorbeeld het jodendom, hindoeïsme en islam specifieke diëten die weer kunnen verschillen al naar gelang de orthodoxie van de stroming binnen de desbetreffende religie. Een derde reden is om dieren zoveel mogelijk leed te besparen zoals bij vegetarisme en veganisme. Deze laatste motivatie om een dieet te volgen kan echter ook spiritueel gemotiveerd zijn. Bij het opstellen en volgen van een dieet kan men de hulp van een diëtist in roepen.
Inhoud |
[bewerk] Dieet vanwege gewichtsproblemen of vanwege cosmetische redenen
Men komt aan door meer te eten dan dat men verbrandt. Om af te vallen wordt aangeraden om dagelijks 2100 joule minder te eten dan normaal is voor het postuur, gewicht en geslacht. Het gemakkelijkste om dit te bereiken is om vetarm te eten en minder energierijk te drinken. Light-voedsel heeft meestal geen toegevoegde waarde, echter ook hier zijn uitzonderingen zoals light-margarine en light-frisdranken.
De BMI, de body mass index, is een maatstaf voor de juiste balans tussen lichaamslengte en lichaamsgewicht.
Geslacht speelt mee omdat vrouwen meer vetcellen met zich mee dragen dan mannen.
De meeste diëten richten zich op gewichtsvermindering. Hoewel mensen die willen vermageren wensen in korte tijd veel gewicht te verliezen, zal dit op lange termijn niet de goede werkwijze zijn. Wanneer men stopt met dit type dieet dan zal men immers snel weer gewicht winnen omdat men niet structureel het eetpatroon heeft aangepast.
Een goed dieet zal dan ook bestaan uit een gebalanceerde voeding en beweging. Beweging wordt pas effectief bij drie keer per week gedurende minimaal 20 minuten. Het opbouwen van spiermassa zorgt ervoor dat men meer verbrandt en dus beter op gewicht kan blijven dan wel afvallen, vandaar dat men de voedingsdriehoek heeft omgedoopt tot "actieve voedingsdriehoek".
Een dieet wil ook niet zeggen zo min mogelijk eten. Om het darmstelsel goed te laten werken moet er heel de dag worden gegeten en gedronken en dat begint met een ontbijt. Tot 3 uur voor het slapen gaan wordt het afgeraden om te eten aangezien tijdens de slaap het metabolisme langzamer wordt en er zodoende minder wordt verbrand.
Elk goed dieet zal adviseren dagelijks 1,5 tot 2 liter water te drinken. Voor iedere 10 kilo overgewicht 1 liter extra. Het wordt overigens afgeraden om meer dan 10 liter per dag te drinken.
[bewerk] Dieet om spirituele redenen
In diverse spirituele stromingen ziet men af van het gebruik van bepaalde voedingsmiddelen omdat men ernaar streeft het bewustzijn zo zuiver en evenwichtig mogelijk te houden. Zo kent men in de yoga het zogenaamde sattvisch dieet, dat alleen uit voedingsmiddelen bestaat die in de sattvische of zuivere categorie vallen. Buiten die categorie vallen dan voedingsmiddelen zoals alcohol, vlees, vis, eieren, look (ui, knoflook, prei), schimmelkaas en paddenstoelen die alle tot de statische (tamas) categorie behoren. Statische voedingsmiddelen zouden het bewustzijn grof en/of loom maken. Ook de voedingsmiddelen uit de zogenaamde "bewegelijke" categorie (rajas) vallen buiten het sattvische dieet zoals koffie, thee, chocola, koolzuurhoudende dranken en scherpe kruiden. Voedingsmiddelen uit de rajas categorie maken het bewustzijn onrustig en in grote hoeveelheden grof en statisch.
[bewerk] Dieet om religieuze redenen
In allerlei religies kent men ook diverse diëten die men volgt omdat ze worden voorgeschreven in de diverse religieuze geschriften. Zulke diëten kunnen soms deels overlappen met het bovenbeschreven spirituele dieet.
Zie ook: Lijst van diëten
