Botlekspoortunnel
Inhoud |
[bewerk] Algemeen
De Botlekspoortunnel is een tunnel onder de Oude Maas naast de bestaande Botlekspoorbrug, die deel uit maakt van de verbeteringen aan de infrastructuur ten behoeve van de Betuweroute. De bestaande spoorbrug over de Oude Maas moet vaak open voor de scheepvaart en biedt geen plaats voor een tweede spoor. Daarom is naast de bestaande Botlektunnel voor het wegverkeer een aparte, 3.065 meter lange tunnel (waarvan 1835 meter ondergronds) voor goederentreinen aangelegd, deze maakt deel uit van de Havenspoorlijn. De Botlekspoortunnel is de eerste geboorde spoortunnel van Nederland en bestaat uit twee, deels halfopen, deels gesloten toeritten en twee geboorde tunnelbuizen.
De oude Botlekbrug blijft wel in gebruik voor treinverkeer dat tussen het emplacement Botlek en het emplacement Pernis plaatsvindt. Ook blijft de brug acteren als omleidingroute voor het treinverkeer als er onderhoud of andere stremmingen in de tunnel plaatsvinden. De tunnel wordt in 2006 in gebruik genomen.
[bewerk] Bouwmethode
Omdat er rond de toeritten van de tunnel erg veel kwetsbare infrastructuur lag in de vorm van kabels, opslagtanks, wegen en sporen, was het niet mogelijk de grondwaterstand tijdens de bouw te verlagen. De aannemer heeft hierom in de diepere delen onderwaterbeton met trekpalen gebruikt om de bouwputbodem te stabiliseren. De toeritten zijn gebouwd in gedeelde bouwkuipen, aan de westzijde 165 meter lang inclusief startschacht, en aan de oostzijde 385 lang inclusief ontvangstschacht.
Vooral de ontvangstschacht aan de oostzijde van de tunnel vereiste een erg ingewikkelde constructiewijze. Naast het feit dat de grote hoeveelheid kabels en leidingen de keuze voor een locatie erg beperkte, zorgde de zeer slappe Holocene grondlaag waar de tunnel over honderd meter voor extra complicaties. Deze grond moest over de hele lengte en over een breedte van 25 meter versterkt worden door cement in de grond te mengen. Vaak wordt bij boringen met twee tunnelbuizen ervoor gekozen de ontvangstschacht van de eerste boring te laten functioneren als startschacht voor de tweede boring. Door ruimtegebrek was dat hier echter niet mogelijk. Daarom is de TBM na het boren van de eerste buis gedemonteerd en terugvervoerd naar de startschacht, waarna de tweede buis geboord is.
De beide tunnelbuizen zijn met dezelfde tunnelboormachine geboord. Als boormachine is er een gebruikt met een gronddruk-balansschild (EPB-Shield), waarbij het boorfront stabiel gehouden wordt door een mengsel van grond en biologisch afbreekbaar schuim. Hierdoor kon de grootste boordiepte onder de Oude Maas twee meter minder worden. Op de westelijke toegangstunnel is gemiddeld vijf meter aarde gebruikt als gronddekking. Onder water, dankzij een drempel van stortsteen, gemiddeld 9 meter en op de oostelijke oever 8,5 meter.
Om de veiligheid en bereikbaarheid van de tunnel te garanderen zijn er drie dwarsverbindingen gebouwd tussen de twee tunnelbuizen. Deze dwarstunnels zijn aangelegd in door diepwanden gevormde schachten tussen de beide buizen, op een twee meter dikke bodem van onderwaterbeton. De afstand tussen de schacht en de tunnelbuizen bedroeg ongeveer vijftig centimeter, die door injectielansen bevroren zijn, waarna de aannemer het resterende deel van de dwarsverbinding heeft gemaakt.
[bewerk] Cijfers
| boormethode | Earth Pressure Balance/Gronddrukbalansschild |
| totaal gewicht boormachine | circa 800 ton |
| totale lengte tunnel | 3.065 meter |
| lengte van de te boren tunnelbuizen | 1.835 meter |
| inwendige diameter van de tunnel | 8,65 meter |
| afstand tussen de tunnelbuizen | ca. 10 meter |
| diepte van start- en ontvangstschacht | ca. 20 meter |
| minimale horizontale boogstraal | 2.000 meter |
| minimale verticale boogstraal | 5.000 meter |
| maximaal hellingspercentage | 2,5% |
| diepste ligging bovenkant buis | NAP -20 meter |
| totale hoeveelheid afgegraven grond | ca. 600.000 m3 |
| weg te boren grond | ca. 280.000 m3 |
| aantal dwarsverbindingen | 3 |
| lengte van toeritten op de oevers | 500 en 700 meter |
| maaiveldhoogte | NAP + 4,5 meter |
| beton toeritten en schachten | 68.500 m3 |
| onderwaterbeton | 14.300 m3 |
| funderingspalen | 2.400 stuks |
| manuren toeritten | 30.000 |
| betonnen tunnelring | 7 segmenten en 1 sluitsteen |
| grondgesteldheid | klei, veen, zand |
