Bosbrand
Men spreekt van een bosbrand wanneer een bos in brand staat.
Inhoud |
[bewerk] Omstandigheden
In een bos voldoet al snel aan de drie eisen waaraan moet zijn voldaan voordat een brand kan woeden: brandstof, zuurstof en een voldoende hoge temperatuur.
[bewerk] Brandstof
Er is brandstof, omdat in een bos veel bomen staan, waarvan de stam en takken zeer brandbaar hout zijn. Bovendien kan wanneer het lang niet heeft geregend de brandstof erg makkelijk vlam vatten. Op de grond liggen vaak rottende takken en laag struikgewas die ook alle zeer brandbaar zijn.
Zelfs in de grond is vaak voldoende brandstof aanwezig om een bosbrand zich ondergronds te laten verplaatsen.
[bewerk] Zuurstof
Er is zuurstof, omdat de brandstof niet allemaal opeengepakt zit, maar voldoende ruimte laat voor de toevoer van zuurstof. Nog meer zuurstof is er wanneer de brand wordt aangewakkerd door een sterke en misschien zelfs warme wind, zoals bijvoorbeeld de mistral in Zuid-Frankrijk.
Wanneer een bosbrand voldoende heftig is kan de zuurstoftoevoer nog worden versterkt doordat de hete verbrandingsgassen opstijgen, en koudere, zuurstofrijke lucht uit de omgeving kan worden aangezogen. Bij een grote bosbrand is de wind die door dit effect wordt gegenereerd van stormkracht.
[bewerk] Een voldoende hoge temperatuur
Een voldoende hoge temperatuur kan door de schaal van een bosbrand en de energie die bij de brand zelf vrijkomt eenvoudig worden gegarandeerd.
In een heftige bosbrand is de stralingswarmte van de brand op tientallen meters afstand al voldoende om nieuwe bomen te ontsteken. Op deze manier kan een brand grote greppels oversteken die zijn gemaakt om de brand te stuiten.
[bewerk] Ontstaan van een bosbrand
Een bosbrand kan ontstaan als er lokaal een hoge temperatuur ontstaat; voldoende om een kleine brandhaard te krijgen. Dit kan wanneer:
- Moedwillig een klein vuur wordt gemaakt (brandstichting).
- Onvoorzichtig met vuur wordt omgegaan (barbecue of sigaret)
- Blikseminslag in een boom plaats vindt
- Door de wind takken herhaald tegen elkaar wrijven waarbij wrijvingswarmte ontstaat.
- Door lenswerking (in bijvoorbeeld een weggegooide glazen fles) een concentratie van zonlicht ontstaat.
- Vonkenregens van wrijvingscontact tussen treinwielen en spoorrails de bermbegroeiing kan ontsteken.
Een aantal van deze oorzaken zijn natuurlijk: bosbranden bestaan dan ook al zolang er bossen zijn. Wanneer een bos niet door de mens wordt verstoord, zal er een evenwicht ontstaan waarin regelmatig kleine bosbranden woeden die het kreupelhout uitdunnen en vanzelf uitgaan zonder dat er grote schade aan de bomen wordt berokkend. Sinds de mens echter de bossen helpt door deze kleine branden te blussen, komen er echter steeds grotere, niet meer te stuiten branden voor. Hierdoor kan zich namelijk heel veel brandbaar materiaal ophopen, wat een ware vuurzee kan veroorzaken
[bewerk] Snelheid van de voortplanting
Een van de grote gevaren van een bosbrand is dat hij zich bijzonder snel kan voortplanten. Zeker wanneer er wind waait en/of de brand zich op een heuvel naar boven beweegt kunnen zeer grote snelheden tot wel 60km/u worden bereikt.
Het is dus goed mogelijk, zelfs voor ervaren brandweerlieden, om door een bosbrand te worden verrast of er zelfs door te worden ingesloten.
[bewerk] Het voordeel van bosbranden
Bosbranden zijn nuttig voor het voortbestaan van het bos. Door een bosbrand komt een volgegroeid deel van het bos weer vrij. De voedingsstoffen, die opgeslagen waren in dood hout, komen via de as weer terug in de bodem. Op de open plek zullen al snel nieuwe planten en bomen opschieten.
Sommige soorten bomen kunnen een bosbrand goed doorstaan. Voor de voortplanting van sommige bomen is het zelfs noodzakelijk dat de zaden deels verbrand worden, bijvoorbeeld de Mammoetboom. Deze boom heeft een zeer dikke bast, en een hoge kruin, zodat het vuur de belangrijkste delen van de boom niet kan aantasten. Het snel blussen en voorkomen van bosbranden in het Sequoia gebied schijnt er toe geleid te hebben dat er vrijwel geen nieuwe Sequoia´s meer opgroeien. Bovendien zijn de zeer sterke bosbranden die af en toe toch oplaaien wel in staat om de oude bomen dodelijk te beschadigen.
[bewerk] Afgebrand bos (in hectare)
| Afgebrand Bos (ha) | ||||||
| Periode | Frankrijk | Griekenland | Italië | Portugal | Spanje | Totaal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1980 - '89 | 39.157 | 52.417 | 148.485 | 74.486 | 244.788 | 559.333 |
| 1990 - '99 | 22.695 | 44.108 | 108.890 | 102.203 | 161.323 | 439.219 |
| 2000 - '04 | 32.078 | 36.610 | 76.764 | 189.532 | 129.106 | 464.090 |
| Totaal | 93.930 | 133.135 | 334.139 | 366.221 | 535.217 | 1.462.642 |
Bron: Europese Commissie
