Beveroorlogen
De Beveroorlogen of Beaver Wars is de naam gegeven aan vele gewelddadige aanvallen die de Noord-Amerikaanse Iroquois-federatie vanaf 1640 deed op de Huron-indianen en de Fransen.
Inhoud |
[bewerk] Oorzaken
De Fransen hadden aan het begin van de 17e eeuw een kolonie gesticht aan de Sint-Laurensrivier, en probeerden net zoals de Engelsen van meet af aan zoveel mogelijk munt te slaan uit de handel in bevervachten met de lokale bevolking. Gaandeweg hadden de indianen hun traditionele wapens en oorlogvoering opgegeven voor de Europese varianten, met het nadeel dat ze voor wapens en ammunitie compleet afhankelijk waren van de kolonisten. Deze afhankelijkheid en het feit dat de bever in noordelijkere regionen een dikkere – en dus meer waardevolle – vacht had, leidde er bij de Iroquois toe dat de jacht op bevers zo geïntensiveerd werd, dat het dier rond 1650 al bijna was uitgestorven. De Iroquois richtten zich vervolgens op de omliggende gebieden voor de jacht, maar vanaf 1640 besloten ze – hun aantal sterk verminderd door oorlogen en ziekten – om de dorpen van andere stammen aan te vallen; op deze manier konden ze zonder op jacht te gaan aan de felbegeerde bevervachten komen, en de krijgsgevangenen konden de taken van de overleden Iroquois overnemen. Deze beveroorlogen waren geen strategisch uitgestippelde aanvallen op dorpen of pogingen om jachtgebied in handen te krijgen, maar meestal verrassingsaanvallen op mannen die per kano de vachten naar Montréal of Trois-Rivières probeerden te vervoeren.
[bewerk] Geschiedenis
In de loop van de zeventiende eeuw werd het meevoeren van krijgsgevangenen een steeds belangrijker motief voor oorlog binnen de federatie. Ziekten en oorlog leidden tot kleinere populaties, die op hun beurt weer tot oorlogen om krijgsgevangenen leidden en zo de bevolking nog verder deden afnemen. Van 1649 tot 1657 werden vrijwel alle Huron, bondgenoten van de Fransen, bij invallen gevangengenomen en teruggevoerd naar Iroquoia. In 1657 waren de meeste overgebleven Huron naar Québec gevlucht, maar toen duidelijk werd dat de Fransen niet bereid waren oorlog te riskeren voor hun veiligheid gaven ze zich over en vertrokken vrijwillig naar hun gevangengenomen broeders en zusters. De adaptatie van andere volkeren aan de Iroquois-cultuur bleek echter niet genoeg om de handel in bevervachten door te zetten en tegelijkertijd de bevolking op peil te houden. De Iroquois en hun nieuwe bondgenoten werden dus gedwongen om steeds verder te reizen om mensen gevangen te nemen; in 1661 en 1662 brachten ze indianen mee terug van de Sioux in het oosten, de Algonquian in het verre noorden en een aantal van kleinere stammen uit Virginia in het zuiden. Franse Jezuïeten schatten rond 1665 dat bijna 66 procent van de indianen die in Iroquoia leefden niet van oorsprong een Iroquois was.
[bewerk] Vrede
De gewelddadige houding van de Iroquois tegenover de Franse bondgenoten leidde ook tot een aantal gewapende conflicten tussen Nouvelle France en de Iroquois zelf. Van 1630 tot 1660 waren er talloze schermutselingen, die er vaak op uit draaiden dat Iroquois de aanvoer van vachten naar de Fransen blokkeerden. Van de vijf stammen van de federatie waren het de Mohawk die het vaakst in de clinch lagen met de Fransen, totdat de kolonisten in 1666 een aantal van hun versterkte dorpen platbrandden en de achtergebleven mannen doodde. In 1667 werd een vredesakkoord gesloten dat meer dan tien jaar stand zou houden. Het conflict laaide pas in 1683 weer op, toen de Franse gouverneur Louis de Buade probeerde zijn territorium uit te breiden ten koste van Iroquoia. De Beveroorlogen werden uiteindelijk definitief beslecht met de Grande Paix van 1701, waarin de Iroquois beloofden de Fransen niet meer aan te vallen.
[bewerk] Gerelateerde onderwerpen
[bewerk] Naslagwerk
- American Encounters; New York, 2000. ISBN 0-415-92374-3
- A Companion to American Indian History; New York, 2002. ISBN 0-631-20975-1
