Arbeidsloon
Loon (ook arbeidsloon of salaris) is de (meestal financiële) tegenprestatie voor arbeid.
Inhoud |
[bewerk] Loon als arbeidsvoorwaarde
Loon is een noodzakelijke voorwaarde voor het bestaan voor een arbeidsovereenkomst. Het is dan een arbeidsvoorwaarde.
Volgens het Burgerlijk Wetboek is loon de tegenprestatie voor de arbeid, die in iets anders dan pensioen bestaat. Als loon in geld uitbetaald wordt, wordt het vaak salaris genoemd. Loon hoeft echter niet alleen geld te zijn, ook kost en inwoning, onderricht en vrije woning kunnen loon zijn. Iets anders kan geen loon zijn. Dit betekent ook dat bijvoorbeeld onkostenvergoedingen geen loon zijn (deze zijn immers geen tegenprestatie voor de arbeid).
Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen loon en inkomen. Loon is puur de tegenprestatie voor arbeid, inkomen is veel breder dan dat. Loon is wel een onderdeel van het inkomen van een persoon. Daarnaast behoren hierboven genoemde onkostenvergoedingen en fooien tot het inkomen. Ook bijvoorbeeld huur- en renteopbrengsten zijn inkomen (zie ook Wet op de Inkomstenbelasting).
[bewerk] De hoogte van het loon
Werkgever en werknemer zijn in beginsel vrij om de hoogte van het loon te bepalen. Een beperking van deze vrijheid wordt gevormd door de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag. Ook kan deze vrijheid beperkt worden door een CAO. In CAO's worden vaak afspraken gemaakt over de hoogte van het loon. Soms wordt in de CAO zelf de hoogte van het loon exact vastgesteld, soms is een minimumregeling neergelegd in de CAO. De werkgever kan dan naar boven afwijken. Voor loon dat niet in geld bestaat wordt in CAO's vaak verwezen naar lagere "regelgeving", veelal wordt bepaald dat de werkgever hier met zijn Ondernemingsraad afspraken over moet maken.
Het loon (in geld) hoeft niet een van tevoren vastgesteld bedrag te zijn. Loon kan bijvoorbeeld ook een winstaandeel of provisie zijn.
[bewerk] Het recht op loon
De werknemer heeft recht op loon zoals dat in zijn arbeidsovereenkomst (of eventueel de toepasselijke CAO) vastgelegd is. Zoals gezegd is loon de tegenprestatie voor de door de werknemer verrichte arbeid. Dit betekent dat in beginsel geen loon verschuldigd is wanneer de werknemer de arbeid niet verricht. Dit is met name van toepassing wanneer het gaat om loon in geld. Loon dat bestaat in het gebruik van een (dienst)woning of auto zal veelal ook verschuldigd zijn als de werknemer niet werkt.
In een aantal gevallen is de werkgever toch loon (in geld) verschuldigd, ook al werkt de werknemer niet. Dat is met name het geval wanneer de werknemer vakantiedagen opneemt of (gedurende een bepaalde periode) ziek is. Ook als de werknemer niet kan werken door een omstandigheid die in de risicosfeer van de werkgever ligt, zal het loon in het algemeen doorbetaald moeten worden. De werknemer moet dan wel bereid zijn te werken.
Een 'gewone' staking (dat wil zeggen, een georganiseerde staking als middel om kracht bij te zetten aan de wensen van de werknemers met betrekking tot lonen en andere arbeidsvoorwaarden) ligt in de risicosfeer van de werknemer. Dat betekent dat de werkgever niet het loon hoeft door te betalen. Let wel: de werkgever hoeft geen loon door te betalen aan de stakers, maar ook niet aan de werkwillige werknemers!
In de Wet Arbeid en Zorg wordt een aantal verlofsoorten aangegeven waar de werknemer recht op heeft, en waarbij de werkgever verplicht is het loon door te betalen. Zie bijvoorbeeld het artikel over calamiteitenverlof.
Als een werknemer het werk slecht verricht is de werkgever toch het volledige loon verschuldigd.
[bewerk] loonvormen
De wijze waarop het loon vastgesteld wordt is doorgaans een bedrag in geld, zoals uurloon, provisie en deel van de winst, maar ook jubilea-uitkeringen.
In het arbeidscontract of cao kan echter bepaald zijn dat het loon (gedeeltelijk) anders wordt vastgesteld (art 7:617 BW): - Effecten, (vakantie)bonnen, vorderingen en andere aanspraken en bewijsstukken. - Verzorgen van diensten of voorzieningen door de werkgever of te betalen door de werkgever, waaronder ook kost en inwoning vallen en het geven van onderricht. - Gebruik van een woning, alsmede de betaling van vaste lasten als verlichting en verwarming. - Verstrekken van goederen die geschikt zijn voor persoonlijk gebruik van de medewerker en zijn huisgenoten. Dit mag verstrekt worden, als dit een gebruik is in de onderneming of bedrijfstak, dan wel dat het wenselijk is gezien de aard van de onderneming. Hierbij kan gedacht worden aan het verstrekken van een auto, fiets, computer, telefoon en fax, alsook aan het verstrekken van een maaltijd op het werk of voedsel voor thuis. Het is niet toegestaan om het salaris uit te keren in de vorm van alcoholhoudende drank of andere genotmiddelen die schadelijk zijn voor de gezondheid. Het schenken van een fles wijn is wel toegestaan, daar het dan niet om loon gaat, aangezien de medewerker hierop geen aanspraak heeft. Het is dan geen tegenprestatie voor het werk, ook al dient het om de waardering voor prestaties te symboliseren.
Niet toegestane vormen van loon
Een werkgever die het loon vaststelt en verstrekt in een andere vorm als hierboven omschreven, heeft niet bevrijdend betaald. Hij moet alsnog de waarde van de verstrekkingen in geld uitkeren, terwijl de medewerker niet gehouden is de verstrekkingen terug te geven. De medewerker kan dit vorderen binnen 6 maanden, nadat de werkgever het loon op een niet bevrijdende wijze verstrekte. De vordering van de medewerker wordt door de rechter gematigd, om zo onredelijke uitkomsten te voorkomen (art 7:621 BW).
[bewerk] Loon in België
Het loon is de financiële vergoeding voor gepresteerde arbeid of dienst. Daarnaast is ook het verkrijgen van "voordelen in natura" een mogelijkheid tot vergoeding voor gepresteerde arbeid. De lonen zijn in principe vrij, maar meestal wordt toch rekening gehouden met:
- het minimumloon (in 2004: 1210 Euro/maand, vanaf 21 jaar)
- de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO) voor de sector waarin men werkt.
- de loon-indexering, waardoor de lonen mee evolueren met de levenduurte.
Het basisloon wordt dan nog verhoogd met premies, zoals voor nachtwerk, gevaarlijk werk, verre verplaatsingen, onregelmatige uren,...
Het bruto-loon is het afgesproken loon tussen werkgever en werknemer. Daarvan wordt (aan de bron) afgehouden:
- bijdragen voor de sociale zekerheid: pensioenbijdragen, kinderbijslag, verplichte ziekteverzekering, werkloosheidsuitkering. Wat dan overblijft is het "bruto belastbaar loon"
- de "bedrijfsvoorheffing", eigenlijk een voorafbetaling van de belasting. Wat dan nog overblijft is het "nettoloon"
- Ook bij voordelen in natura wordt bij de bron een evenredig deel ingehouden. Voorbeelden van zo'n voordelen zijn: een lagere hypotheekrente voor de eigen werknemers van de financiële instelling, (bijna) gratis kleding voor werknemers in een kledingzaak,...
[bewerk] loonkloof
De fiscus en de sociale zekerheid heffen een belasting van gemiddeld 56%
Van de 100 euro die een onderneming uitbetaald voor tewerkstelling (de loonkosten), komt amper 44 euro op de rekening van werknemer--> de rest gaat naar sociale zekerheid en belastingen. We mogen dus concluderen dat de staat beslag legt op gemiddeld 56% van de loonkost. We zien dat de loonkloof(verschil tussen loonkosten en nettoloon van de werknemer) gestaag maar zeker groeit. De loonkloof loopt hoger op voor de directeur dan voor de gewone arbeider. Toch moet de arbeider tevreden zijn met 49% van de totale loonkost maar zijn troost kan misschien zijn met het feit dat een directeur maar 33% meekrijgt naar huis
[bewerk] Zie ook:
| Bron(nen): |
|
