Svalbard
Z Wikipedii
o fladze | o godle |
Dewiza: brak | |
Język urzędowy | norweski |
Stolica | Longyearbyen |
Państwo | terytorium zależne Norwegii |
Głowa państwa | król Harald V |
Gubernator | gub. Per Sefland |
Powierzchnia - całkowita - wody śródlądowe |
-. na świecie 62 049 km² 0 |
Liczba ludności - całkowita (2003) - gęstość zaludnienia |
-. na świecie 2 756 mieszk./km² |
Jednostka monetarna | Korona norweska (NOK) |
Strefa czasowa | UTC +1 - zima UTC+2 - lato |
Svalbard (ze staronorweskiego (islandzkiego?) svalbard = 'zimny brzeg') – terytorium zależne Norwegii obejmujące grupę wysp arktycznych o tej samej nazwie oraz Wyspę Niedźwiedzią położone na północ od Półwyspu Skandynawskiego (od 74° do 81° N i od 10° do 34° E).
Stolicą Svalbardu jest osiedle górnicze Longyearbyen. Największą wyspą Svalbardu jest Spitsbergen, zwany również (zwł. dawniej) Vestspitsbergen - Spitsbergen Zachodni. Nazwa ta była niegdyś używana w odniesieniu do całości archipelagu.
Spis treści |
[edytuj] Geografia
Svalbard zajmuje powierzchnię 62 049 km² i obejmuje następujące wyspy:
- Spitsbergen (37 673 km²)
- Ziemia Północno-Wschodnia (Nordaust Landet, 14 443 km²)
- Wyspa Edge'a (Edgeøya, 5 074 km²),
- Wyspa Barentsa (Barentsøya, 1 250 km²)
- Wyspa Biała (Kvitøya, 682 km²)
- Ziemia Księcia Karola (Prins Karl Forland, 615 km²)
- Wyspa Królewska (Kongsøya, 191 km²)
- Wyspa Niedźwiedzia (Bjørnøya, 178 km²)
- Wyspa Szwedzka (Svenskøya, 137 km²)
- Wyspa Wilhelma (Wilhelmøya, 120 km²)
- Wyspa Nadziei (Hopen), Wyspa Niska (Lågøya), Wyspa Wielka (Storøya), Abeløya i kilkaset mniejszych.
Wyspa Królewska, Wyspa Szwedzka i Abeløya wspólnie tworzą Ziemię Króla Karola (Kongs Karl Land).
Wszystkie wyspy, poza Wyspą Niedźwiedzią, wchodzą w skład archipelagu Svalbard.
[edytuj] Demografia
Svalbard zamieszkuje ok. 2,8 tys. osób (2003 CIA), Norwegów, Rosjan i Ukraińców, związanych głównie z eksploatacją złóż węgla kamiennego.
[edytuj] Historia
Wyspy te znane były prawdopodobnie Wikingom, a ponownie odkryte zostały w 1596 roku przez holenderskiego odkrywcę Willema Barentsa. Były znaczącym ośrodkiem wielorybnictwa i myślistwa rosyjskiego (Pomorcy) i norweskiego. Od końca XVIII wieku wyspy wykorzystywane były jako baza ekspedycji na biegun północny. Początek XX wieku przyniósł odkrycie znaczących złóż węgla. Na mocy umów międzynarodowych (Traktat Spitsbergeński) z 1920 wyspy te stały się własnością Norwegii. Umowy te zagwarantowały jednocześnie prawo do eksploatacji występujących tu kopalin, łowiectwa i prowadzenia badań naukowych państwom-sygnatariuszom. Obecnie eksploatację węgla prowadzi Norwegia (Longyearbyen, Sveagruva) i Rosja (Barentsburg).
[edytuj] Osiedla ludzkie
Norweskie:
- Longyearbyen 1,5 tys.
- Isfjord Radio
- Ny-Ålesund (stacja naukowa)
- Sveagruva (kopalnia)
- Bjørnøya (Wyspa Niedźwiedzia) (stacja meteorologiczna)
- Hopen (stacja meteorologiczna)
Rosyjskie:
- Barentsburg (Баренцбург) ok. 800
- Grumant (Грумант) - opuszczone
- Pyramiden (Пирамида) - opuszczone w roku 2000
Polskie:
- Polska Stacja Polarna Hornsund
- letnia Toruńska Stacja Polarna - Kaffiøyra
- letnia Stacja Polarna UMCS - Calypsobyen
- letnia Stacja Polarna Uniwersytetu Poznańskiego - Petuniabukta
- letnia Stacja Polarna im. S. Baranowskiego Uniwersytetu Wrocławskiego
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Zdjęcia z Spitsbergenu/Svalbardu
- Mapy i fotografie Svalbardu (en)
- Polska Stacja Polarna Hornsund
- Polacy na Spitsbergenie (Svalbardzie)
- Stacja Polarna im. Stanisława Baranowskiego - Uniwersytet Wrocławski
- Transport w obrębie Svalbardu - s/y "Eltanin"
Albania • Andora • Austria • Belgia • Białoruś • Bośnia i Hercegowina • Bułgaria • Chorwacja • Czarnogóra • Czechy • Dania • Estonia • Finlandia • Francja • Grecja • Hiszpania • Holandia • Irlandia • Islandia • Kazachstan • Liechtenstein • Litwa • Luksemburg • Łotwa • Macedonia • Malta • Mołdawia • Monako • Niemcy • Norwegia • Polska • Portugalia • Rosja • Rumunia • San Marino • Serbia • Słowacja • Słowenia • Szwajcaria • Szwecja • Turcja • Ukraina • Watykan • Węgry • Wielka Brytania • Włochy
Terytoria zależne: Gibraltar • Guernsey • Jan Mayen • Jersey • Svalbard • Wyspa Man • Wyspy Owcze
Terytoria autonomiczne (stanowią integralną część państw): Athos (Grecja) • Azory (Portugalia) • Baszkiria (Rosja) • Czuwaszja (Rosja) • Gagauzja (Mołdawia) • Irlandia Północna (Wielka Brytania) • Kałmucja (Rosja) • Karelia (Rosja) • Komi (Rosja) • Kosowo (Serbia) • Krym (Ukraina) • Mari Eł (Rosja) • Mordwa (Rosja) • Naddniestrze (Mołdawia) • Nieniecki Okręg Autonomiczny (Rosja) • Szkocja (Wielka Brytania) • Tatarstan (Rosja) • Udmurcja (Rosja) • Walia (Wielka Brytania) • Wojwodina (Serbia) • Wyspy Alandzkie (Finlandia)