Pan (alimento)
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
O pan é un alimento básico elaborado con fariña, lévedo ou "masa nai" e auga; en ocasións engádense outros produtos para conferirlle determinadas cualidades, como especias, froitos secos, froitas confitadas, etc.
A fariña máis habitual é a de trigo, pero tamén se elabora coa doutros cereais, como o centeo, cebada ou, millo (a "broa") e mesmo outros produtos, como o arroz, a pataca e a soia.
O pan pode ser de lévedo ou ácimo. Co lévedo a masa aumenta de volume e faise lixeira e porosa. O pan ácimo non leva lévedo, só fariña e líquido e é máis consistente; pode ser cocido no forno ou asado nunha chapa ou mesmo frito.
[editar] Historia
Foi o alimento básico da humanidade desde a Prehistoria. Probablemente, os primeiros pans estarían feitos con fariñas de landras. Os arqueólogos desenterraron fragmentos de pan ácimo nas excavacións de poboados preto dos lagos suizos. Sábese que os exipcios elaboraban pan dende moi antigo e crese que descubriron a fermentación por casualidade. En Roma, na República xa había fornos públicos. Na Idade Media comezan a elaborarse distintos tipos de pan, e, como consecuencia, comeza o seu comercio.
O pan branco, feito con fariña refinada, era un privilexio dos ricos, e o pan negro era para o resto da poboación. Facíase á man, no propio fogar, ou nos fornos públicos. No século XIX comezaronn a empregarse algunhas máquinas.
No século XX a axuda de máquinas é total: amasadoras, fornos automáticos, transportadoras, enfriadoras, cortadoras, e ata máquinas para envolver. A finais deste século popularizáronse os pans integrais ou negros.
[editar] O pan en Galiza
En Galiza, a importancia do pan é capital desde hai séculos, sendo unha grande base de alimentación para a poboación. O xeito tradicional de elaboración do pan é con fermento, o que fai que haxa que gardar un chisco de fermento para a elaboración da seguinte quenda de pan.
Os estilos son variados: dende o pan de bola, pasando polo tradicional molete -o cal adoita ter unha especie de 'moño' na zona central da parte superior-, ata o pan de broa, o pan centeo, ou o pan co que se fan as empanadas.
Tal será a importancia do pan na Galiza, que un dito moi popular na Galiza (aínda que non só) é o de: "Máis longo que un día sen pan". Este refrán expón a consideración popular do pan como base na alimentación.
