نان
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
نان به ماده‌ای غذایی اطلاق می گردد که از خمیر نمودن ماده اصلی آرد و مایه خمیر و ترکیب آنها با آب یا روغن و بعضا نمک و شکر بدست می آید. در صورت طبخ خمیر مذکور در تنور، فر و... ماده غذایی حاصل می‌شود که نان نامیده می‌شود. نانها انواع مختلفی دارند که بر اساس فرهنگ اقوام و ملل مختلف متفاوتند و هریک به تناسب و فراخور اقلیم و فرهنگ مردم منطقه طبخ می شوند. به عنوان نمونه در مناطق سردسیر در ترکیب خمیر نان از چاشنی های گرم نظیر زنجبیل و یا حتی فلفل استفاده می‌شود. همچنین در مناطق استوایی در ترکیب آرد و یا خمیر نان از خرما استفاده می گردد.
[ویرایش] معروفترین نان های ایران
- نان ساج (ساجی)، این نان فتیری (فطیری) است به ضخامت سه میلیمتر که چادرنشینان آن را در هوای آزاد می پزند.
- نان تابون، نانی است مانند نان ساج که آن را نیز چادرنشینان می پزند ولی در تنورهای زیرزمینی.
- نان لواش، نان نازک تردی است به قطر سه میلیمتر که از خمیر فطیر یا خمیر "کم در آمده" پخته می‌شود. این نان را نان تنوری یا نان تافتون هم می گویند. نانی که از همان خمیر ساخته شده ولی بسیار نازک باشد، نان خونگی می نامند که پس از پخت بسیار نازک است.
- سنگ نانی یا نان سنگک، نانی است نرم تر از لواش با کلفتی 9 میلیمتر، که در شهرهای بزرگ متداول است و خمیر آن "در آمده" است، نان سنگک را نان خمیری نیز می نامند.
- نان بربری نانی است قدری سفت تر با ضخامت 8/1 سانتیمتر که مانند نان سنگگ خمیر آن ورآمده است. این نان در واقع به نام عشایر بربر است که یکی از شاهان قاجار در سده گذشته در جنوب تهران اسکان داد.
- نان روغنی یا نان خشک (خشکه) از خمیر فطیر درست شده ولی روغن گوسفند هم به آن اضافه کرده اند. پس از پخت، خشک و ترد و مثل بیسکویت می‌شود. نان روغنی یا معمولی است که اغلب به آن کنجد می زنند، و یا شیرین است که در خمیر آن شیره انگور یا شکر می افزایند.
- نان شیرمال ( نان دشتری)، نانی است ظریف و زیبا مانند کیک که در روزهای عید می خورند.
- گُلاج (غلاج)، که مانند نان بربری است ولی کلفتی آن در حدود 4 سانتیمتر است و در مازندران و گرگان متداول است.
[ویرایش] پخت نان
برای پخت نان سنگگ از تنور سنگی شیب دار استفاده می‌شود که سطح درونی آن از ریگ های شسته شده رودخانه به نام
