Fígado
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
O fígado é a maior glándula do corpo humano, localízase no canto dereito superior do abdome, baixo o diafragma, o seu peso aproximado é de case 1,5 kg no home adulto, e un pouco menos na muller, en cativos é proporcionalmente maior, pois constitúe 1/20 do peso total dun recén nacido. Na primeira infancia é un órgano tan grande que pode ser sentido abaixo da marxe inferior das costelas, no lado dereito. Funciona como glándula exócrina, isto é, libera secrecións en sistema de canais que se abren nunha superficie externa ou interna. Actúa tamén como glándula endócrina, unha vez que tamén libera substancias no sangue ou nos vasos linfáticos.
Índice |
[editar] As funcións do fígado
Nalgunhas especies animais o metabolismo alcanza a actividade máxima logo despois da alimentación; isto diminúelles a capacidade de reacción a estímulos externos. Noutras especies, o Control metabólico é estacionario, sen diminución desta reacción. A diferenza é determinada polo fígado e a súa función reguladora, órgano básico da coordinación fisiolóxica.
Entre algunhas das funcións do fígado, podemos citar:
- destrución das hemacias
- emulsificación de graxas no proceso dixestivo, a través da secreción da bile
- almacenamento e liberación de glicosa
- síntese de proteínas do plasma
- produción de precursores das plaquetas
- conversión de amonio en urea
- purificación canto a diversas toxinas
[editar] Unha fábrica de procesamento
Alén das funcións citadas mais enriba, este órgano efectúa aproximadamente 220 funcións diferentes todas interligadas e co-relacionandas. Para o entendemento do funcionamento dinámico e complexo do fígado, podemos dicir que unha das súas principais actividades é a formación e excreción da bile, ou biles; as células hepáticas producen en torno de 1,5 l por día, descarregandoa a través do ducto hepático. A transformación de glicosa en glicóxeno, este coñecido como amido animal, e o seu almacenamento, dáse nas células hepáticas. Ligada a este proceso, hai a regulación e a organización de proteínas e graxas en estruturas químicas utilizábeis polo organismo da concentración dos aminoácidos no sangue, que resulta na conversión de glicosa, esta utilizada polo organismo no seu metabolismo. Neste mesmo proceso, o subproduto resulta en urea, eliminada polo rin. Alén diso, paralelamente existe a elaboración da seroalbumina, da seroglobulina e do fibrinóxeno, isto todo ao mesmo tempo en que ocorre a desintegración dos glóbulos vermellos. Durante este proceso, tamén actúa en diversos outros, todo simultaneamente, destruíndo, reprocesando e reconstruíndo, como se fosen varios órganos independentes, por exemplo, encanto destrúe as hemacias, o fígado forma o sangue no embrión; a heparina; a vitamina A a partir do caroteno, entre outros.
O fígado, alén de producir nos seus procesos diversos elementos vitais, aínda actúa como un depósito, almacenando auga, ferro, cobre e as vitaminas A, vitamina D e complexo B. Durante o seu funcionamento produce calor, participando da regulación do volume sanguíneo; ten acción antitóxica importante, procesando e eliminado os elementos nocivos de bebidas alcohólicas, café, barbitúricos, graxass entre outros. Alén diso, ten un papel vital no proceso de absorción de alimentos.
[editar] Morfoloxía
Nos humanos, o fígado ten formato en forma de prisma, con ángulos arredondados, dándolle aparencia ovalizada, a súa coloración é vermello-escuro, tendendo ao marrón avermellado, os tecidos que o compoñen son de natureza moi fráxil, a súa aparencia e consistencia seguen o padrón doutros animais, a súa localización é na parte máis alta da cavidade abdominal, embaixo do diafragma no hipocondrio dereito. É formado por tres superficies: superior ou diafragmática, inferior ou visceral e posterior. Algúns anatomistas dividen o órgano en dous lobos, o dereito é ben maior que o esquerdo, tendo aínda máis dous lobos ben menores situados entre o dereito e o esquerdo. A superficie superior fica inmediatamente abaixo do diafragma e o ligamento falciforme divídea en dous lobos: o dereito e o esquerdo. A superficie inferior é plana, dividida por tres sulcos, dando unha forma de H. Na parte anterior do suco dereito, atopase a vesícula biliar, que é unha bolsa membranosa que almacena biles; na parte frontal do suco esquerdo, está situado o ligamento redondo que é unha extensión da vea umbilical.
Existe aínda un suco transverso determinado polo hilo, que é por onde entran e saen todos os vasos sanguíneos, exceptuando as veas hepáticas. Os sucos dividen a superficie inferior do fígado en catro lobos: o dereito ou cuadrilátero; o esquerdo ou triangular; o cadrado, situado na parte da fronte do hilo e, por último, o alongado ou na parte posterior tamén chamado de Spiegel.
O fígado ten gran parte da superficie externa revestida polo peritoneo, que forma os ligamentos que o conectan ao abdome e ás vísceras veciñas. Envolvéndoo, hai un invólucro especial, formado pola chamada cápsula de Glison, esta, reviste todo o órgano, sen interrupción, como unha capa, que na parte máis próxima do hilo envolve a arteria hepática, a vea porta, o condutor hepático e os nervios.
Aínda que o tecido hepático sexa macio, a cápsula que o recobre é extremadamente resistente e diminúa a posibilidade de lesións traumáticas, en caso de ruptura, as consecuencias son gravísimas, pois o tecido interno lacerase con gran facilidade.
O órgano é constituído por aproximadamente cen mil lóbulos, que son minúsculos agregados celulares formados polas células hepáticas que se organizan en cordóns dispostos en volta da vea chamada de centrolobular. A vea porta contén moitas pequenas ramificacións, ligadas ás sinusoides, que son espazos comprendidos entre as diversas capas de células hepáticas.
[editar] Hematoloxía e irrigación
O fígado é irrigado pola arteria hepática, cuxa función é levar sangue arterial oxixenado necesario ao seu metabolismo. O sangue procedente do bazo e do intestino ven da vea porta; este é rico en substancias nutritivas, absorbidas durante a dixestión. O sangue é recollido pola vea centrolobular e conducido para veas cada vez máis grosas, ata chegar á vea supra-hepática.
[editar] Procesamento químico e sub produtos
As impurezas son filtradas polo fígado, que destrúe as substancias tisulares transportadas polo sangue. Os lípidos, glícidos, proteínas, vitaminas, etc, vindos polo sangue venoso, son transformados en diversos subprodutos. Os glícidos son convertidos en glicosa, que metabolizada se converte en glicóxeno, e, novamente convertida en azucre que é liberado para o sangue cando o nivel de plasma cae. As células de Kupfer, que se atopan nos sinusoides, actúa sobre as células sanguíneas que xa non teñen vitalidade, e sobre bacterias, sendo descompostas e convertidas en hemoglobina e proteínas, xerando a bilirrubina, que é colectada polos condutores biliares, que pasan entre cordóns desas células que segregan biles; esta, pola súa vez, vai se movendo a condutos de maior calibre, ata chegar ao canal hepático, (tamén chamado de ducto hepático, ou duto hepático); neste, únese nunha forquilla en forma de Y co ducto cístico, chegando á vesícula biliar. Da xunción en Y, o ducto biliar común estendese ata o duodeno, primeiro treito do intestino delgado, onde a biles vai se mesturar ao alimento para participar da dixestión. O alimento descomposto atravesa as paredes permeábeis do intestino delgado e as súas moléculas penetran na corrente sanguínea. A vea porta conduce estas ao fígado que as combina e recombina, remeténdoas para o resto do organismo.
[editar] A importancia do fígado e o seu poder de rexeneración
En casos de impactos moito fortes, pode haber ruptura da cápsula que recobre o fígado, coa inmediata laceración do tecido do órgano. As lesións en xeral son importantes e de extrema gravidade, podendo ser moitas veces fatais, debido á enorme cantidade de sangue que pode ser perdida, dado o grande número de vasos sanguíneos que compoñen o órgano. Se en caso de accidente grave, e consecuente lesión, a persoa sobrevivir, o fígado xeralmente demostrará alto e rápido poder de rexeneración.
[editar] Enfermidades
Entre as principais enfermidades que acometen ao fígado están, as Hepatites agudas de etioloxía descoñecida, chamadas de hepatites criptoxenicas, as hepatites B, C, D e E, as doenzas alcohólicas do fígado, as doenzas hepáticas tóxicas, as insuficiencias hepáticas, as fibroses e cirroses hepáticas, entre outras.
[editar] Bibliografía
Atlas de Anatomía Humana, Wolf, Heidegger, Guanabara-Koogan, 1968.
