Alberto

El Vikipedio

Alberto
Alberta

Flago de Alberto Blazono de Alberto
Devizo: Fortis et liber (latina =: Forta kaj libera)
Oficialaj lingvoj	angla
Floro	Sovaĝa rozo
Arbo	Marborda pino
Birdo	Virginia gufo
Ĉefurbo	Edmontono
Plej granda urbo	Kalgario
Leŭtenanta Guberniestro	Norman Kwong
Ĉefministro	Ralph Klein (PK)
Reprezentiĝo en la Parlamento  - Deputitoj  - Senatanoj	28 6
Areo Tuto  - Tero  - Akvo  (% de tuto)	Rango: 6-a 661.848 km² 642.317 km² 19.531 km² (2,95%)
Loĝantaro  - Tuto (2006)  - Denseco	Rango: 4-a 3.375.763 4,63/km²
MEP (2005)  - Tuto  - Popersone	C$215,858 miliardoj (3-a) C$66.279 (2-a)
Aliĝo al Konfederacio	1-a de septembro 1905 (apartigita de la NOT) (8-a)
Tempozono	UTC -7
Mallongiĝoj  - Poŝtaj  - ISO 3166-2  - Poŝt-koda prefikso	AB CA-AB T
Retejo	www.gov.ab.ca
Ĉiu rangigo inkluzivas la teritoriojn

Alberto (angle: Alberta) estas la plej okcidenta de la tri kanadaj preriaj provincoj. Ĝi situas inter Brita Kolumbio (okcidente), Saskaĉevano (oriente), la Nordokcidentaj Teritorioj (norde) kaj la usona ŝtato Montano (sude). Ĝi nomiĝas laŭ la princino Louise Caroline Alberta, filino de la brita reĝino Victoria.

Enhavo 1 Geografio 1.1 Plej grandaj municipoj kaj aglomeraĵoj laŭ nombro de loĝantoj 2 Demografio 2.1 Loĝantaro de Alberto depost 1901 3 Historio 4 Eksteraj ligiloj

[redaktu] Geografio

Nacia Parko Banff Nacia Parko Jasper

[redaktu] Plej grandaj municipoj kaj aglomeraĵoj laŭ nombro de loĝantoj

Municipo	2005	2001	1996
Aglomeraĵoj:
Kalgaria Aglomeraĵo	1,060,300**	951,395	821,628
Edmontona Aglomeraĵo	1,016,000**	937,845	862,597
Urboj (10 plej grandaj):
Kalgario	956,078	878,866	768,082
Edmontono	712,391	666,104	616,306
Red Deer	79,082	67,707	60,080
Lethbridge	77,202	67,374	63,053
St. Albert (parto de Edmontona Agl.)	56,318	53,081	46,888
Medicine Hat	56,048	51,249	46,783
Grande Prairie	44,631	36,983	31,353
Airdrie (parto de Kalgaria Agl.)	27,069	20,382	15,946
Spruce Grove (parto de Edmontona Agl.)	18,405	15,983	14,271
Camrose	15,850	14,854	13,728
Distriktoj (3 plej grandaj):
Distrikto Strathcona (parto de Edmontona Agl.)	80,232	71,986	64,176
Regiona Municipo Wood Buffalo	73,176	41,466	35,213
MD 44 Rocky View (parto de Kalgaria Agl.)	30,688*	28,441	23,326

[redaktu] Demografio

Alberto multe kreskis dum la pasintaj dek jaroj, parte dank' al la tre bona ekonomio. Inter 2003 kaj 2004, estis alta nivelo de naskoj (komparebla al tiu de pli grandaj provincoj kiel Brita Kolumbio, relative alta enmigrado, kaj de eksterlando kaj en aliaj provincoj, kompare kun aliaj provincoj [1]. 81% de la loĝantaro havas sian hejmon en urbaj regionoj, kaj 19% en la kamparo.

[redaktu] Loĝantaro de Alberto depost 1901

Jaro	Loĝantaro	ŝanĝo dum 5 jaroj (%-e)	ŝanĝo dum 10 jaroj (%-e)	Procentaĵo de Kanada Loĝantaro
1901	73,022	n/a	n/a	1.4
1911	374,295	n/a	412.6	5.2
1921	588,454	n/a	57.2	6.7
1931	731,605	n/a	24.3	7.0
1941	796,169	n/a	8.8	6.9
1951	939,501	n/a	18.0	6.7
1961	1,331,944	n/a	41.8	7.3
1971	1,627,874	n/a	22.2	7.5
1981	2,237,724	n/a	37.5	9.2
1986	2,365,825	5.7	n/a	9.3
1991	2,545,553	7.6	13.8	9.3
1996	2,696,826	5.9	14.0	9.3
2001	2,974,807	10.3	16.9	9.9

Rase kaj etne, Alberto estas plejparte kaŭkaza. 88.8% de la loĝantaro estas aŭ blankula aŭ indiĝena. Ĉi tiu nombro estas tamen malpli granda en la urboj, precipe Kalgario kaj Edmontono, en kiuj loĝas pli granda nombro de homoj de la "videblaj minoritatoj".

Videblaj Minoritatoj

• 3.3% Ĉina
• 2.3% Azia
• 1.1% Nigrula
• 1.1% Filipinoj

Plej multaj albertanoj konsideras sin kristanoj, sed multaj homoj aŭ praktikas aliajn religiojn aŭ ne apartenas al iu ajn religio. En Alberto estas iom pli alta procentaĵo de evangeliaj kristanoj ol en aliaj kanadaj provincoj. Aliflanke, el inter la kanadaj provincoj Alberto havas la due plej alta (post Brita Kolumbio) procentaĵo de ne-religiaj loĝantoj.

La albertaj membroj de la [[Eklezio de Jesuo Kristo de la Sanktuloj de la Lastaj Tagoj|Mormona Ekzlezio loĝas ĉefe en la plej suda parto de la provinco; estas mormonaj temploj en Cardston kaj Edmontono. Multaj mormonoj de Alberto estas prafiloj de mormonaj pioniroj, kiuj enmigris de Utaho komence de la 20a jarcento. Alberto ankaŭ havas multajn huteritojn, membrojn de anabaptista religio simila al tiu de la menonanoj, kaj signifan nombron de Adventistoj de la Sepa Tago, precipe en kaj apud Lacombe pro la tiea lokigo de la Kanada Universitata Kolegio.

Multaj adeptoj de Hinduismo, Sikismo kaj Islamo ankaŭ loĝas en Alberto; unu el la plej grandaj sikaj temploj de Kanado troviĝas rande de Edmontono.

Religio

• Protestanta: 38.9%
• Rom-Katolika: 26.7%
• Ne-religia: 23.6%
• Ortodoksa: 1.5%
• alia kristana: 4.1%
• Islama: 1.5%
• Budhista: 1.1%
• Aliaj Religioj: 3.6%

[redaktu] Historio

La unua blankulo kiu vizitis Alberton, en 1754, estis Anthony Henday. En 1778 Peter Pond, usonano, konstruis fortikaĵon por komerci kun la indianoj ĉe la rivero Atabasko. En 1789, la granda esploristo Sir Alexander Mackenzie atingis la Arktan Oceanon de Fortikaĵo Chipewyan, Alberto, kaj en 1793 li atingis la Pacifikan Oceanon de tiu fortikaĵo. Hodiaŭ estas 52.380 homoj en Alberto parolantaj la francan kiel gepatran lingvon.

[redaktu] Eksteraj ligiloj

  http://www.gov.ab.ca

  http://www.travelalberta.com

  http://www.albertasource.ca

  http://wcs.ne.jp/alberta

	Provincoj kaj teritorioj de Kanado
Provincoj: Brita Kolumbio | Alberto | Saskaĉevano | Manitobo | Ontario | Kebekio | Nov-Brunsviko Nov-Skotio | Insulo de Princo Eduardo | Novlando kaj Labradoro
Teritorioj: Jukonteritorio | Nordokcidentaj Teritorioj | Nunavuto