Portalo:Ĉeĥio

Bohemio (ĉeĥe: Čechy) estas unu el tri historiaj landoj en hodiaŭa Ĉeĥio. Nordokcidente ĝi najbaras kun iama Supra Luzacio, kiu pli malfrue fariĝis parto de Saksio kaj de kiu ĝi estas ĝis nun; norde ĝi najbaras kun Silezio (respektive kun tiu ĝia parto, kiu hodiaŭ apartenas al Pollando, ĝis la jaro 1945 al Prusio, do al Germanio kaj ĝis regado de Maria Teresia al Aŭstrio, respektive al Ĉeĥio), oriente kun Moravio, sude kun Aŭstrio kaj sudokcidente kun Bavario.

Moravio (ĉeĥe: Morava) estas unu el historiaj ĉeĥaj landoj (hodiaŭ kun areo 26 095 km²). Ĝi etendiĝas en orienta parto de Ĉeĥio. Kun Moravio najbaras okcidente Bohemio (344km), sude aŭstria federacia lando Aŭstrio Malsupra, sudoriente, oriente poste Slovakio kaj nordoriente Slovakio kun Ĉeĥa Silezio, norde poste Pola Silezio – konkrete regiono Klodsko, kiu estas hodiaŭ parto de pola Malsupra Silezio (vojevodio) (20 km). Se ni kalkulas al Moravio ankaŭ eksajn moraviajn enklavojn en Silezio, do Moravio najbaras ankaŭ kun pola Opola vojevodio, kiu situas en historia teritorio de Pola Silezio.

Ĉeĥa Silezio – iam ankaŭ Moravia Silezio, ĝis 1918 Aŭstria Silezio, 1918 – 1945 ankaŭ Sudeta Silezio – estas historia teritorio situanta oriente en Ĉeĥio kun areo 4 452 km² kaj proksimume 1 miliono da loĝantoj. Historia ĉefurbo estas Opava. Escepte de la moderna distrikto Jeseník (kiu estas parto de Regiono Olomouc), la teritorio apartenas al Moravia-Silezia Regiono. Sude ĝi najbaras kun Moravio; sudoriente kun Slovakio; oriente, norde kaj sudokcidente kun Pola Silezio (konkrete kun Silezia vojevodio, Opola vojevodio kaj Malsupra Silezio (vojevodio)).

...ke Ĉeĥio estis komuna ŝtato kun Slovakio ekde 1918 ĝis 1992 en komuna ŝtato Ĉeĥoslovakio?

...ke la unua prezidento de Ĉeĥoslovakio estis Tomáš Garrigue Masaryk?

...ke la plej granda ĉeĥo estis elektita reĝo Karolo la 4-a kun 68 713 voĉoj?

...ke oni veturis per aŭtomobiloj en Ĉeĥio sur la maldekstra flanko de landvojoj? La dekstran trafikon enpraktikigis nur naziaj soldataroj venintaj en marto de 1939 tuj post establo de Protektorato Bohemio kaj Moravio.

Urboj: Ekzistas multaj artikoloj pri urboj en Ĉeĥio.

Vilaĝoj: Ekzistas multaj artikoloj pri vilaĝoj en Ĉeĥio.

Rilataj artikoloj:

• Karpata Rutenio

En Ĉeĥio ekzistas multaj subteraj naturaj aŭ artefaritaj spacoj servantaj kiel muzeoj.

Ĉeĥio havas ankaŭ rokojn, rokarojn, rokurbojn...

Plej – naturinteresaĵoj

• La plej profunda abismo – Abismo ĉe Hranice, -273,6 m
• La plej alta monto – Neĝulo, 1602 m super maro
• La plej ventema monto – laŭ longtempa mezurado Milešovka – "Tondra monto". Mezproksime dum 280 tagoj en la jaro ĉi tie blovas forta vento, sole 7 tagoj dum la jaro ĉi tie estas senvento, pojare ĉi tie estas registrita preskaŭ 35 ŝtormoj, rekordo estas 5 trafoj de fulmo en konstruaĵon de observatorio dum 15 minutoj
• La plej malalte situanta punkto – elfluejo de Elbo sur limo de Ĉeĥio kun Germanio ĉe urbo Hřensko, 115 m super maro

Plej – akvo

• La plej longa rivero – Vltava, 433 km
• La plej voluma valbaraĵo – Orlík (704.000.000 m³)
• La plej longa fiŝlago – fiŝlago en Staňkov (la plej mallonga aera distanco estas 6 km kaj ties akso estas 7,5 km)
• La plej varma minerala fonto – fonto Vřídlo en Karlovy Vary, 72 °C

Plej – katastre

• Plej alte situanta sidejo – Filipova Huť, 1093 m super maro
• Plej malalte situanta sidejo – Hřensko, 130 m super maro
• La plej granda urbo Prago, ĉirkaŭ 1.200.000 loĝantoj
• La plej malgranda vilaĝo – Závraty, 14 loĝantoj
• La plej orienta vilaĝo – Bukovec
• La plej okcidenta urbo – Hranice u Aše
• La plej norda vilaĝo – Bílá Voda

Plej – memorigaĵoj

• La plej longa kaj plej komplika rokburgo Pantheon
• Plej alte situanta burgo Burgo Ŝtono de Vítek
• La plej granda sunhorloĝo ankaŭ en Mez-Eŭropo – en Prachatice
• La plej granda sonorilludo – Loreta en Praga burgo (ĝi konsistas el 27 sonoriloj kaj sonoriletoj kun suma pezo 1500 kg, kiujn en la jaro 1694 gisis amsterdama sonorilfabrikisto Claudy Fremy)

Plej en la monda mezuro

• La unua altlernejo en Mez-Eŭropo – Karola Universitato (1348)
• La plej malnova lernejo por vitrofaristoj en la mondo – Meza industria vitrofarista lernejo en Kamenický Šenov
• Unusola teatro kun turniĝanta amfiteatro – kastela parko en Český Krumlov
• La plej malnova kaj plej granda skanzeno – Valaĥia muzeo en naturo en Rožnov pod Radhoštěm
• La plej granda kolektaĵo de juveloj – Nacia muzeo en Prago
• La plej granda arte formigita fenestro – katedralo de sankta Vito en Prago

Tiu ĉi portalo estis fondita la 8-an de decembro 2005. Fondis ĝin: Petro

Se vi volas aliĝi al administrado de tiu ĉi portalo, ne timu aligi vian nomon:

• Via nomo