Tự sát

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Tự sát (gốc Hán-Việt: 自殺, có nghĩa là "tự giết") là hành động tự kết liễu cuộc đời của chính mình. Hành động này được tiến hành bằng nhiều hình thức khác nhau (dùng thuốc độc, vũ khí, rơi từ độ cao, v.v....).

Tự sát có rất nhiều nguyên nhân. Một số tự sát có chủ đích. Trong lãnh vực chính trị quân sự, hành động tự sát của người không chịu khuất phục được coi như một cử chỉ can đảm hào hùng. Trong lịch sử có biết bao những vị tướng tuẫn tiết không chịu đầu hàng. Phương pháp Seppuku của người Nhật Bản là cách tự sát để bảo tồn danh dự. Gần đây, những người hồi giáo quá khích sẽ tôn thánh những kẻ đặt bom tự sát với mục đích chính là để giết hại nhiều người khác. Tự sát cũng là cách tối hậu để lên tiếng chống đối như hành động tự thiêu trong các cuộc biểu tình chống chính phủ v.v....

Ngoài ra, những hành động tự sát không có chủ đích, theo y học, đa số là do bệnh tâm thần.

Mục lục 1 Thống kê tại Hoa Kỳ 1.1 Giới Nam 1.2 Giới Nữ 1.3 Giới trẻ 1.4 Người lớn tuổi 2 Yếu tố nguy cơ 3 Yếu tố bảo vệ 4 Một số vụ tự sát nổi tiếng 5 Tham khảo

[sửa] Thống kê tại Hoa Kỳ

• Khác với thông tin thường được nêu, tự sát xảy ra vào mùa xuân nhiều hơn mùa đông
• Tự sát xảy ra nhiều hơn ở các tiểu bang phía Tây Hoa Kỳ, Cầu Cổng Vàng là một trong những địa điểm xảy ra nhiều vụ tự sát nhất.
• Năm 2001 có 30.622 vụ tự sát, 55% sử dụng súng đạn

[sửa] Giới Nam

• Tự sát là nguyên nhân hạng 8 của tất cả tử vong giới nam
• Số nam tự sát gấp 4 lấn số nữ
• Dân da trắng tự sát nhiều nhất, theo sau là thổ dân da đỏ và dân Alaska
• Năm 2001, có 24.672 người nam tự sát, 60% bằng súng đạn

[sửa] Giới Nữ

• Trong số người tự sát không thành công, nữ gấp 3 lần nam

[sửa] Giới trẻ

• Ở tuổi mới lớn, những người trẻ thường có cảm giác luôn bị chèn ép bởi thay đổi trong xã hội, trường học và gia đình. Tự sát thường được xem là "lối thoát" duy nhất.
• Tự sát là nguyên nhân hạng 3 gây tử vong cho người tuổi từ 15 đến 24 (Năm 2001 có 3.971 vụ)
• 86% là nam, 14% nữ.
• 54% dùng súng đạn

[sửa] Người lớn tuổi

• Tự sát xảy ra nhiều nhất ở người lớn tuổi trên 65, đa số có biểu hiện chứng trầm cảm do bệnh tật hay cô quả.
• Năm 2001, 5.393 người Mỹ trên 65 tuổi tự sát.
• 85% nam, 15% nữ.
• 73% xử dụng súng đạn

[sửa] Yếu tố nguy cơ

Những yếu tố sau đây làm tăng khuynh hướng tự sát nhưng thường không phải là nguyên nhân chính của tự sát.

• Tự sát không thành công trong quá khứ
• Bệnh tâm thần, nhất là trầm cảm
• Nghiện rượu hay thuốc cấm
• Trong gia đình có người tự sát
• Trong gia đình có bệnh sử về hành hạ trẻ con
• Cảm tưởng vô vọng
• Có khuynh hướng bốc đồng hay thích gây gỗ
• Không có hoặc không muốn được xét nghiệm về tâm thần
• Mất mát (gia đình, công việc, xã hội, tiền bạc, danh dự)
• Bệnh tật, đau đớn
• Dễ kiếm dụng cụ dùng để tự sát
• Do yếu tố tôn giáo hay giáo dục
• Tự sát xảy ra nhiều tại địa phương
• Cô đơn, lập dị, bị xa cách bởi người chung quanh

[sửa] Yếu tố bảo vệ

Những yếu tố sau làm giảm khuynh hướng tự sát:

• Được theo dõi và điểu trị khi suy yếu về tâm thần, thể chất và tình cảnh xã hội
• Giúp đỡ từ gia đình và cộng đồng
• Khả năng giải tỏa vấn đề
• Tôn giáo và giáo dục không đề cao tự sát

[sửa] Một số vụ tự sát nổi tiếng

• Norman Morrison đã tự thiêu để chống chiến tranh xâm lược của Mỹ ở Việt Nam. [1]
• Hòa thượng Thích Quảng Đứcđã tự thiêu cho đạo pháp.

[sửa] Tham khảo

• Anderson RN, Smith BL. Deaths: leading causes for 2001. National Vital Statistics Report 2003;52(9):1-86.
• Annenberg Public Policy Center of the University of Pennsylvania. Suicide and the Media. Available online from: URL: http://www.annenbergpublicpolicycenter.org/07_adolescent_risk/suicide/dec14%20suicide%20report.htm.
• Carney SS, Rich CL, Burke PA, Fowler RC. Suicide over 60: the San Diego study. Journal of American Geriatric Society 1994;42:174-80.
• Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Injury Prevention and Control. Suicide Surveillance, 1970-1980. (1985).
• Centers for Disease Control and Prevention. Regional variations in suicide rates—United States 1990–1994, August 29, 1997. MMWR 1997;46(34):789-92. Available online from: URL: http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/00049117.htm.
• Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Injury Prevention and Control (producer). Web-based Injury Statistics Query and Reporting System (WISQARS) [Online]. (2004). Available online from: URL: http://www.cdc.gov/ncipc/wisqars/default.htm. [2004 June 21accessed].
• Department of Health and Human Services. The Surgeon General’s call to action to prevent suicide. Washington (DC): Department of Health and Human Services; 1999. Available online from: URL: http://www.surgeongeneral.gov/library/calltoaction/default.htm.
• Dorpat TL, Anderson WF, Ripley HS. The relationship of physical illness to suicide. In: Resnik HP, editor. Suicide behaviors: diagnosis and management. Boston (MA): Little, Brown, and Co.; 1968:209-19.
• Krug EG, Dahlberg LL, Mercy JA, Zwi AB, Lozano R, editors. World report on violence and health [serial online]. 2004 May. Available online from: URL: http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/wrvh1/en.
• Lubell KM, Swahn MH, Crosby AE, Kegler SR. Methods of suicide among persons aged 10-19 years—United States, 1992-2001. MMWR 2004;53:471-473. Available online from: URL: http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/wk/mm5322.pdf.
• McCleary R, Chew K, Hellsten JJ, Flunn-Bransford M. Age-and Sec-Specific Cycles in United States Suicides, 1973-1985. American Journal of Public Health 1991;81: 1494-7.
• Warren CW, Smith JC, Tyler CW. Seasonal Variation in Suicide and Homicide: A Question of Consistency. Journal of Biosocial Sciences 1983;15:349-356.