Radio Maryja
Z Wikipedii
Radio Maryja – polska rozgłośnia radiowa o charakterze katolicko-narodowym, założona w Toruniu w 1991 przez zakonników ze Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela (redemptorystów).
Spis treści |
Sytuacja własnościowa i prawna
Radio funkcjonuje jako kościelna osoba prawna należąca do Kościoła rzymskokatolickiego; posiadaczem koncesji jest zakon katolicki – Zgromadzenie Najświętszego Odkupiciela (redemptoryści), podlegający bezpośrednio Stolicy Apostolskiej. Dyrektorem Radia jest ojciec Tadeusz Rydzyk. W dokumentach przedstawionych KRRiTV o. Rydzyk figuruje jako "jednoosobowy organ nadzorczy, jednoosobowy organ zarządzający i jednoosobowy organ kontrolny" Radia Maryja.
Radio Maryja ma koncesję ogólnopolską ważną do roku 2008. Radio Maryja nadaje na podstawie Koncesji Nr 003/ P 2001- R z dnia 21 czerwca 2001 r. udzielonej Warszawskiej Prowincji oo. Redemptorystów. Koncesja określa program Radia Maryja jako program o charakterze społeczno-religijnym, przedstawiającym zagadnienia wiary chrześcijańskiej oraz problemy życia społecznego z punktu widzenia wiary i społecznej nauki Kościoła katolickiego.
Historia radia
Radio Maryja rozpoczęło nadawanie programu radiowego dnia 9 grudnia 1991 roku, z nadajnika w Bydgoszczy, działając jako stacja lokalna. Statut Radiu nadał prowincjał oo. Redemptorystów. Rozgłośnia ta otrzymała następnie 117 koncesji lokalnych nie przystępując do konkursu na koncesję ogólnokrajową. Dodatkowo w 1993 r. niektóre diecezje udostępniły Radiu Maryja otrzymane przez nich od KRRiTv częstotliwości radiowe. W czerwcu 1994 r. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji zmieniła to na siedmioletnią koncesję ogólnokrajową i obiecało 80% pokrycia powierzchni kraju.
Radio Maryja uzyskało tzw. status nadawcy społecznego – w zamian za zobowiązanie się do rezygnacji z emisji reklam, opłata koncesyjna została zredukowana o 80% (dla stacji ogólnokrajowej oscyluje ona w granicach 7 mln 640 tys. złotych rocznie).
W Radiu Maryja i Telewizji Trwam występowali wielokrotnie politycy PiS, Ligi Polskich Rodzin, Samoobrony i Unii Polityki Realnej.
6 kwietnia 2006 roku nuncjusz apostolski abp. Józef Kowalczyk wystosował do polskich biskupów w imieniu Watykanu list:
(...) Stolica Apostolska prosi usilnie biskupów polskich, aby zgodnym działaniem przezwyciężali aktualne trudności spowodowane przez niektóre transmisje i stanowiska zajmowane przez Radio Maryja, które nie uwzględniają w wystarczającym stopniu słusznej autonomii sfery politycznej(...)
Od 2 maja 2006 r. kontrolę i nadzór nad programem i treściami emitowanymi w radiu sprawuje 8-osobowa Rada Programowa, w której skład wchodzi 4 członków powoływanych przez Episkopat Polski oraz 4 członków powoływanych przez zakon redemptorystów.
24 czerwca 2006 Konferencja Episkopatu Polski zatwierdziła umowę z Warszawską Prowincją oo. Redemptorystów odnośnie funkcjonowania Radia Maryja, a także statut Radia Maryja. Podobnie biskupi zatwierdzili regulamin Rady Programowej Radia Maryja.
Elementy programu
Głównymi elementami programu rozgłośni są ewangelizacja, modlitwa, medytacja, muzyka religijna oraz publicystyka społeczno-polityczna. Najpopularniejsze audycje to Rozmowy Niedokończone, w których porusza się różnorodne tematy, Aktualności Dnia, Katechezy oparte o Katechizm Kościoła Katolickiego, nauczanie papieży i biskupów, odmawianie brewiarza, różańca, koronki do Miłosierdzia Bożego na antenie radia. Codziennie transmitowana jest msza święta oraz Apel Jasnogórski z Częstochowy. Retransmitowany jest serwis informacyjny Radia Watykańskiego. Transmitowane są też wszystkie pielgrzymki papieskie oraz cotygodniowa modlitwa Anioł Pański.
W maju 2006 Rada Stała Episkopatu Polski powołała "Radę Programową Radia Maryja", jej pierwszym przewodniczącym został ks. prof. Wacław Depo, biskup diecezji zamojsko-lubaczowskiej.
Linia ideowa
Program stacji wyraża idee konserwatywne. W sprawach obyczajowych i religijnych komentatorzy Radia nawiązują do ludowych elementów polskiej religijności. Stacja ostro atakuje model liberalnego państwa demokratycznego. Według niektórych przeciwników linia ideowa Radia jest sprzeczna z postanowieniami Soboru Watykańskiego II (według zwolenników postanowienia te są dokładnie przestrzegane).
W sprawach politycznych rozgłośnia reprezentuje linię krytyczną wobec Unii Europejskiej oraz warunków członkostwa Polski, lecz również wobec liberalizmu obyczajowego, globalizacji oraz przemian gospodarczych w Polsce po 1989 r., zwłaszcza sposobu przeprowadzenia procesów prywatyzacji oraz samej możliwości sprzedaży ziemi cudzoziemcom. W linii programowej i prezentowanych na antenie poglądach według niektórych widać nawiązania do tradycji Narodowej Demokracji, po objęciu w niej władzy przez Romana Dmowskiego (czas działalności Obozu Wielkiej Polski).
Radio Maryja przychylne jest ugrupowaniom popierającym linię programową partii Prawo i Sprawiedliwość oraz partiom, które deklarują się jako "patriotyczne", jak Ruch Patriotyczny, Ruch Samorządowy, a w szczególności Dom Ojczysty który został stworzony pod egidą Jerzego Roberta Nowaka. Swego czasu radio przychylne było także Lidze Polskich Rodzin, ale zaprzestało tego w związku z rosnącymi w niej wpływami młodego lidera Romana Giertycha.
Słuchacze Radia Maryja
Rozgłośnia "Radio Maryja" zyskała dużą popularność i grono wiernych słuchaczy w Polsce i za jej granicami.
Według KRRiT Radia Maryja słucha 3,9% Polaków, a udział Radia Maryja w rynku ogólnopolskim wyniósł w 2005 roku 2,5%. Słuchacz średnio poświęcał na słuchanie tej stacji 2 godziny i 26 minut dziennie. Słuchalność wśród osób powyżej 60 roku życia wynosi 10%, natomiast wśród osób do 29 roku życia od 0,7% do 1,1%.
Według innych badań ocenia się, że ma 1.9% słuchalności (kwiecień -wrzesień 2006), czyli ok. miliona osób. Tylko 1 % z nich to osoby młode, 70 % – większość stanowią osoby powyżej 60 roku życia (dane z 2002 r.). Z wyników badań słuchalności radia w Polsce[1] wynika, że toruńska rozłośnia ma ok. 1.9% udziału w rynku, co daje jej piątą pozycję w kraju. Wyprzedzają je: RMF FM (21,8%), Radio ZET (18,3%), Program I PR (14,4%) i Program III PR (6,2%). Według różnych szacunków liczba słuchaczy Radia Maryja waha się między 0,5 a 4,5 milionów.
Rodzina Radia Maryja
Wspólnota słuchaczy i osób identyfikujących się z poglądami prezentowanymi w Radiu Maryja tworzy Rodzinę Radia Maryja. Organizacyjnie tworzy ona przyparafialne struktury działające za zgodą proboszcza:
- Biura Radia Maryja
- Koła Przyjaciół Radia Maryja
- Młodzieżowe Koła Przyjaciół Radia Maryja
- Podwórkowe Kółka Różańcowe Dzieci przy Radiu Maryja (których założycielką jest Magdalena Buczek)
Od roku 1993 corocznie w drugą niedzielę lipca odbywają się pielgrzymki Rodziny Radia Maryja (słuchaczy "Radia Maryja") na Jasną Górę. Na XIII Pielgrzymce Rodziny Radia Maryja 9-10 lipca 2005 roku na Jasną Górę przybyło ok. 500 tysięcy wiernych identyfikujących się z Rodziną Radia Maryja. Podobne pielgrzymki organizowane są dla kół młodzieżowych i Podwórkowych Kółek Różańcowych Dzieci. Rodzina Radia Maryja spotyka się ponadto na cotygodniowych spotkaniach regionalnych oraz na dniach skupienia.
Fundacja Nasza Przyszłość wydaje miesięcznik "Rodzina Radia Maryja".
Prowadzący audycje
Większość audycji prowadzą ojcowie z zakonu warszawskiej prowincji redemptorystów, część zaś osoby świeckie (w tym studenci Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej). Najbardziej znani prowadzący to:
- o. Piotr Andrukiewicz
- o. Jacek Cydzik
- o. Grzegorz Moj
- o. Piotr Dettlaff
- o. Waldemar Gonarczuk
- o. Jan Król
- o. Benedykt Cisoń
- o. Tomasz Jurkiewicz
- o. dr Bolesław Słota
Dawniej z Radiem Maryja współpracowali o. Jan Mikrut i o. Janusz Dyrek.
Niekiedy audycje prowadzi o. Tadeusz Rydzyk, są to najczęściej poranne katechezy albo programy wieczorne.
Felietoniści, komentatorzy i prowadzący cykliczne audycje Radia Maryja:
- ks. dr hab. Marek Chmielewski
- ks. dr hab. Michał Bednarz
- o. dr Jerzy Kraj OFM – felietony z Ziemi Świętej
- dr hab. Piotr Jaroszyński
- dr Zbigniew Hałat
- dr Marek Czachorowski
- Stanisław Michalkiewicz
- Ewa Polak-Pałkiewicz
- Mirosław Król
- dr hab. Jerzy Robert Nowak
- prof. Janusz Kawecki
- dr Mieczysław Ryba
- dr Antoni Zięba
- dr Urszula Krupa
- dr Leszek Kożuchowski
Dawniej do najbardziej znanych felietonistów należeli:
- o. prof. Mieczysław Albert Krąpiec OP
- ks. prof. Janusz Nagórny
Częstymi komentatorami bieżących wydarzeń są dziennikarze Naszego Dziennika.
Debata o Radiu Maryja
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Debata o Radiu Maryja.
W opinii krytyków, Radio Maryja opiera się na stereotypach, na ludzkiej ignorancji, niewiedzy, oraz na kompleksach ludzi niewykształconych. Krytycy twierdzą, że Radio Maryja w skrajny sposób propaguje antysemityzm i radykalną ksenofobię oraz skrajny konserwatyzm, szerzy informacje o istnieniu rzekomych ogólnoświatowych spisków masońskich i ukrytych knowań w wielu aspektach życia społeczno-politycznego Polski, również wewnątrz kościoła.
Wedug obrońców, Radio prowadzi ewangelizację oraz nadaje programy o tematyce społecznej, a kontrowersyjne wypowiedzi o charakterze nienawistnym lub antysemickim mają rzadki, incydentalny charakter i pochodzą głównie od słuchaczy, a nie pracowników Radia.
Media polskie (jak też i polska opinia publiczna) są silnie podzielone w stosunku do tego zjawiska oraz jego pozytywnej lub negatywnej roli w życiu publicznym.
W Internecie znajduje się wiele materiałów popierających Radio Maryja, większość z nich znajdziemy jednak w mediach które uważają się za katolickie, a zwłaszcza w tych powiązanych w jakiś sposób z samym radiem. Natomiast media lewicowe oraz antyklerykalne otwarcie krytykują Radio Maryja.
Media które prezentują siebie jako neutralne w zasadzie nie krytykują otwarcie zjawiska, ale jednak skupiają się raczej na negatywach i problemach wynikających z działania rozgłośni. Nie brak także krytyki w samym Kościele, jednak nie jest ona zwykle wyrażana otwarcie. Niezależny szwajcarski teolog Hans Küng oraz Stanisław Obirek, który jesienią 2005 wystąpił z zakonu, wyrażają krytyczne opinie o aktualnej sytuacji w Kościele rzymskokatolickim oraz bezpośrednią krytykę Radia Maryja.
Fundusze
Osobnym tematem pojawiającym się często w mediach są podłoża ekonomiczne Radia Maryja. Nigdy nie pojawiły się publicznie dane odnośnie funduszu początkowego radiostacji. Głównym źródłem finansowania są dobrowolne składki radiosłuchaczy. Wsparcia radiu i innym przedsięwzięciom dyrektora radia udzielał również kontrowersyjny biznesmen polskiego pochodzenia Jan Kobylański, oskarżony m.in. przez IPN o wydawanie na śmierć Żydów podczas II wojny światowej[2][3]
Radiostacja współorganizowała duże, ogólnopolskie zbiórki finansowe na cele, których nie zrealizowała (wykup Stoczni Gdańskiej, wykup spółki "Tormięs"), lecz oferowała w okresie późniejszym, poprzez komunikaty na swojej antenie, zwrot przelewów oraz innych darowizn osobom, które takich zwrotów mogły się słusznie domagać.
12 maja 2006 roku prokuratura krajowa, podobnie jak prokuratura okręgowa, nie znalazła podstaw by wszcząć śledztwo w tej sprawie.
Inne przedsięwzięcia medialne
Pokrewnymi przedsięwzięciami zainicjowanymi przez o. Tadeusza Rydzyka są Telewizja Trwam, Nasz Dziennik, Wydawnictwo Fundacji Nasza Przyszłość oraz Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej.
Przeciwnicy Radia Maryja uważają że te przedsięwzięcia są zdominowane przez o. Rydzyka i nazywają je "Imperium medialne ojca Rydzyka".
Należąca do ojca Rydzyka i dwóch innych redemptorystów fundacja "Lux Veritatis" (właściciel telewizji TRWAM oraz WSKSiM) jest instytucją świecką i nie ma bezpośrednich powiązań z władzami kościelnymi, podobnie jak spółka wydająca gazetę „Nasz Dziennik” formalnie należąca do jej redaktor naczelnej Ewy Sołowiej.
Spotykane często w mediach określanie Radia Maryja mianem "koncern" nie jest ścisłe, gdyż koncern z definicji jest grupą przedsiębiorstw.
Zasięg
"Radio Maryja" nadaje z ponad 100 nadajników UKF w Polsce, przez satelity do Europy i Ameryki Północnej, poprzez wynajmowanie czasu w kilku rozgłośniach w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie oraz przez Internet. Do roku 2003 również z nadajników krótkofalowych wynajmowanych w Rosji.
Przypisy
- ↑ Badania słuchalności w Polsce, Radio Track, kwiecień-wrzesień 2006, radiotrack.pl
- ↑ IPN o sponsorze Radia Maryja, Janie Kobylańskim, ipn.gov.pl
- ↑ Brak dowodów, śledztwo IPN dotyczące Jana Kobylańskiego ipn.gov.pl
Zobacz też
- kult maryjny
- Najświętsza Maryja Panna
- Telewizja Trwam
- Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej
- Fundacja Nasza Przyszłość
- Nasz Dziennik
- "moherowe berety"
- "Trzy słowa do ojca prowadzącego"
Linki zewnętrzne
- Radio Maryja – oficjalna strona internetowa rozgłośni
- Radio Maryja na żywo w Internecie
- Informacja o wynikach kontroli NIK działalności Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz innych organów w zakresie realizacji koncesji dla Radia Maryja z 2000 r.
Zwolennicy Radia Maryja
- Czwarta Rzeczpospolita rodzi się w Toruniu
- Dlaczego należy bronić Radia Maryja i je wspierać? – ks. Waldemar Kulbat
Przeciwnicy Radia Maryja
- ideologia Radia Maryja – interpretacja genezy i ideologii rozgłośni o. T. Rydzyka, monitoring audycji, statystyki
