Powstanie na Ukrainie
Z Wikipedii
Więcej informacji co należy poprawić, być może znajdziesz w dyskusji tego artykułu lub na odpowiedniej stronie. W pracy nad artykułem należy korzystać z zaleceń edycyjnych. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.
Możesz także przejrzeć pełną listę stron wymagających dopracowania.
Powstannie na Ukrainie - Machnowcy
Kiedy po układzie w Brześciu Litewskim (1917) na Ukrainę wkroczyły wojska niemieckie, Nestor Machno zorganizował anarchistyczną partyzantkę, która miała zatrzymać armię interwencyjną i stworzyć na zajętych przez nią terenach system anarchokomunistyczny. W czerwcu 1918 udał się do Moskwy, gdzie spotyka się z Kropotkinem i Swierdłowem. Do Hulaj-Pola (gdzie była siedziba Machnowców) wrócił w lipcu 1918. Machno dowodził całą partyzantką antyniemiecką między Dnieprem a Morzem Azowskim. We września 1918 rozbił Austriaków w bitwie o wieś Dibriwki. Niszczy oddziały Petlury w wielkiej operacji w okolicach Jekaterinosławia.
Hulaj-Pole było w pierwszej połowie 1919 całkowicie wolne od władzy zewnętrznej. Na terenie wsi powstały autonomiczne komuny, całkowicie wolne od wpływów zewnętrznych. Doskonale zorganizowane komuny rolne dostarczają dużo żywności, którą wywożono do wielkich miast. Najbardziej znana była komuna, imienia Róży Luksemburg. Machno ściągnął do Hulaj-Pola czołowych anarchistów. Wraz z Arszinowem rozpoczął wydawanie gazety „Put k Swobodie" i organizują Komisje Kulturalno-Oświatową. Planowano powołanie do życia nowych szkół wzorowanych na Esuela Moderna" Francisco Ferrera. Nowy system edukacji nastawiony miał być na wpajanie spontaniczności i wolności. Armie powstańcza Machno walczyła przeciwko Denikinowi w ramach Armii Czerwonej, lecz pod czarnymi sztandarami. Struktura organizacyjna machnowców i ich skuteczność wywołują zachwyt rekrutów z Armii Czerwonej, a to z kolei rodzi konflikt z czerwonym dowództwem.
Dość szybko, na polecenie Trockiego, powstańców ogłoszono kontrrewolucjonistami. 10 kwietnia 1919. Zjazd chłopów, robotników i powstańców z Guliai-Pole zrywa kontakty z bolszewikami. Jednocześnie bolszewicy ogłaszaj, machnowców kontrrewolucjonistami. 4 czerwca 1919 oddziały Czeka napadają na Hulaj-Pole i skazują Machno wraz z towarzyszami na wygnanie. Przemocą zlikwidowano Komunę im. Róży Luksemburg. Po wycofania się Czeki wkraczają do Hulaj-Pola oddziały Denikina i dokonują reszty dzieła zniszczenia.
Tymczasem Machno przeniósł się na zachód Ukrainy i tam zorganizował partyzantkę przeciwko Białym, w październiku i listopadzie 1919 partyzanci okupowali Jekaterinosław i Aleksandrowsk. Niestety Machno nie bardzo rozumiał procesy urbanizacji i bronił się teoriami o "zepsuciu miast" itp.
Kolejne perypetie machnowców związane są z ofensywą Wrangla. Machno zawarł układ z bolszewikami. W zamian za pomoc, której Machno i tak by udzielił, bolszewicy zgodzili się wypuścić z więzień część anarchistów. Wrangla pobito, a bolszewicy zerwali układ. 25 listopada 1920 podczas sojuszniczej uroczystości bolszewików i machnowców na Krymie, dowódcy anarchistów zostali aresztowani. W dzień późnej oddziały Trockiego wkroczyły do Hulaj-Pola i zniszczyły zrekonstruowane anarchistyczne komuny. Od tej pory produkcja rolna w Hulaj-Polu przestaje istnieć. Wojska Machno walczyły z Armią Czerwoną jeszcze przez około rok, zanim zostały ostatecznie pobite.
