Bristol Blenheim
Z Wikipedii
| Bristol Blenheim | |
 |
|
| Dane podstawowe | |
| Państwo | Wielka Brytania |
| Wytwórnia | Bristol Aeroplane Company |
| Typ | lekki bombowiec, ciężki myśliwiec |
| Konstrukcja | całkowicie metalowa, półskorupowa |
| Załoga | 3 (pilot, nawigator/bombardier, strzelec) |
| Historia | |
| Data oblotu | 25 czerwca 1936 |
| Dane techniczne | |
| Napęd | Mk I: 2 × Bristol Mercury VIII Mk IV: 2 × Bristol Mercury XV |
| Moc | Mercury VIII: 840 KM Mercury XV: 995 KM |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 17,17 m |
| Długość | Mk I: 12,12 m Mk IV: 12,98 m |
| Wysokość | 3,05 m |
| Powierzchnia nośna | 43,57 m² |
| Masa | |
| Własna | Mk I: 3674 kg Mk IV: 4441 kg |
| Startowa | Mk I: 5670 kg Mk IV: 6532 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość max. | 426 km/h na pułapie 4500 m |
| Prędkość wznoszenia | 7,62 m/s |
| Pułap | 8315 m |
| Zasięg | Mk I: 1801 km Mk IV: 2350 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 × karabin maszynowy Vickers K kal. 7,7 mm 2 × karabin maszynowy Browning kal. 7,7 mm w wieży pod dziobem 2 × karabin maszynowy Browning kal. 7,7 mm w wieży na grzbiecie Wersja myśliwska dodatkowo: 4 × karabin maszynowy Browning kal. 7,7 mm pod stałe kadłubem 4 × bomba o masie 113 kg, lub 2 × bomba o masie 227 kg |
|
Bristol Blenheim to brytyjski dwusilnikowy lekki bombowiec okresu II wojny światowej, używany także w wersji ciężkiego myśliwca, zaprojektowany i budowany w zakładach Bristol Aeroplane Company.
Spis treści |
[edytuj] Rozwój
Samolot został początkowo zaprojektowany jako szybki, mały samolot pasażerski Bristol typ 142, dla sześciu pasażerów. Prototyp, nazwany "Britain First", został oblatany 12 kwietnia 1934. Pod wrażeniem jego dużej szybkości, w 1935, po próbach wojskowych, lotnictwo wojskowe zleciło także opracowanie wersji bombowej. Pierwszy prototyp wersji bombowej, oznaczonej jako typ 142M, został oblatany 25 czerwca 1936. Główną zmianą konstrukcyjną była zmiana układu z dolnopłata na średniopłat, w celu pomieszczenia komory bombowej. Brytyjskie lotnictwo wojskowe (Royal Air Force) zamówiło od razu 150 samolotów, pod nazwą Blenheim.
Pierwszą wersją seryjną był Blenheim Mk I. Odznaczał się on dwusobową, bogato przeszkloną kabiną w nosie kadłuba z miejscami pilota i bombardiera obok siebie. Kolejne wersje: dalekiego zasięgu Mk II i rozpoznawcza Mk III nie wyszły poza stadium prototypu. Do masowej produkcji weszła natomiast wersja bombowo rozpoznawcza Mk IV z końca 1937 (oznaczenie fabryczne: typ 149, początkowo nazwana miała być Bolingbroke). Odróżniała się ona posiadaniem nowego wydłużonego i asymetrycznego przodu kadłuba, w którym bombardier leżał na brzuchu w tzw. "kołysce", mając lepsze możliwości obserwacji. Miała ona również mocniejsze silniki i większy zasięg. Część samolotów Mk IV w wersji rozpoznawczej miała pod nosem kadłuba nieruchomą wieżyczkę ze zdalnie obsługiwanym karabinem maszynowym, strzelającym do tyłu.
Względnie duża szybkość samolotu i brak ciężkich samolotów myśliwskich spowodowały, że opracowano również wersję myśliwską samolotu. Konstrukcyjnie nie odróżniała się ona istotnie od bombowców, jedynie w miejscu drzwi bombowych pod kadłubem zamocowano "gun pack" - zasobnik z 4 karabinami maszynowymi Browning kaliber 7,7 mm. W wersji myśliwskiej zbudowano 200 samolotów Blenheim Mk IF (F Mk I). Jako pierwsze z brytyjskich myśliwców, część z nich została wyposażona w radar AI Mk III i używana jako myśliwce nocne. Następnie w "gun pack" wyposażono także 60 samolotów wersji Mk IVF. Samoloty te z racji dużego zasięgu były używane głównie w lotnictwie morskim do ochrony konwojów przed niemieckim lotnictwem.
Wyprodukowano 1236 samolotów Blenheim Mk I (wg innych danych, 1280, 1330 lub 1390). 1151 przekazano dla brytyjskiego lotnictwa Royal Air Force, pozostałe zbudowano na eksport. Wersji Mk IV zbudowano 3297 sztuk (wg innych danych, 3307, 3122 lub 3162), z czego 3276 dla RAF.
Samoloty Blenheim Mk IV produkowano także na licencji w Kanadzie, w zakładach Fairchild Aircraft, pod nazwą Bristol Bolingbroke (676 sztuk). 18 pierwszych samolotów zbudowano z brytyjskich części w wersji Bolingbroke Mk I, odpowiadającej brytyjskiemu Blenheimowi Mk IV, a resztę w wersji Bolingbroke Mk IV, z zastosowaniem lokalnie produkowanych amerykańskich podzespołów. 14 samolotów wersji Mk IVW miało silniki Pratt & Whitney Twin Wasp Junior 835 KM. 457 samolotów wersji Mk IVT, z silnikami Mercury XX 920 KM wyposażonych było jako samoloty szkolne dla załóg bombowców. Mk III był prototypem wersji pływakowej.
Ostatnią wersją samolotu był Blenheim Mk V, znany także początkowo pod nazwą Bisley (typ 160), oblatany 24 lutego 1941. Miał on być bombowcem bliskiego zasięgu, służącym do wsparcia wojsk lądowych, uzbrojonym w cztery karabiny maszynowe w nieprzezroczystym nosie kadłuba. Druga wersja, przeznaczona do bombardowania z dużej wysokości, miała przeszklony wydłużony i spłaszczony nos, z dwoma karabinami maszynowymi strzelającymi do tyłu. Wyprodukowano łącznie 944 sztuki, lecz samoloty tej wersji nie zyskały już dużej popularności.
[edytuj] Użycie
Blenheimy trafiły do brytyjskiego lotnictwa bombowego (RAF Bomber Command) od wiosny 1937 roku, zastępując lekkie dwupłatowe bombowce starszych typów. 3 września 1939 RAF posiadał 24 dywizjony wyposażone w Blenheimy. Od 1939 roku samoloty Bolingbroke używane były przez lotnictwo kanadyjskie, głównie do obrony wybrzeża.
Blenheim Mk IV dokonał pierwszego lotu bojowego lotnictwa brytyjskiego w II wojnie światowej - 3 września o godz. 10.30 dokonał rozpoznania floty niemieckiej w Wilhelmshaven. 4 września Blenheimy dokonały także (razem z samolotami Wellington) pierwszego nalotu bojowego - przeciw niemieckim okrętom w Wilhelmshaven, jednakże bez efektów, za to ze stratami na skutek ognia przeciwlotniczego. Samolotów Blenheim używano także w lotnictwie przybrzeżnym (Coastal Command) - 11 marca 1940 Blenheim Mk IV jako pierwszy brytyjski samolot zatopił niemiecki okręt podwodny (U-31). Kanadyjskie Bolingbroke dokonały pierwszych ataków lotniczych na U-boota i japoński okręt podwodny u wybrzeży Kanady. 6 dywizjonów Blenheimów było używanych w składzie brytyjskiego korpusu ekspedycyjnego we Francji w 1940, ponosząc duże straty podczas kampanii francuskiej. Zaprojektowane jako szybkie lekkie bombowce dzienne, Blenheimy okazały się przestarzałe już w zasadzie w chwili wybuchu wojny, kiedy pojawiły się myśliwce o lepszych osiągach, toteż po 1940 roku były kierowane na poboczne teatry działań wojennych. Samoloty te używane były także w walkach w Afryce, Grecji na Bliskim Wschodzie i Dalekim Wschodzie - w Birmie i Malajach przeciw Japończykom. Samoloty te wycofano z pierwszej linii w 1943 roku. Mimo że szybkość Blenheimów już po wejściu do służby okazała się niewystarczająca, a udźwig bomb stał się względnie niewielki jak na dwusilnikowy samolot, konstrukcja ta była oceniana jako udana. Był to pierwszy nowoczesny bombowiec RAF, oceniany był także jako łatwy w pilotażu.
Do czasu pojawienia się myśliwców nocnych "z prawdziwego zdarzenia" Bristol Beaufighter i De Havilland Mosquito, Blenheimy w wersji Mk IF używane były jako myśliwce nocne do osłony Wysp Brytyjskich. Pierwsze zwycięstwo Blenheim odniósł w nocy z 2 na 3 lipca 1940, zestrzeliwując bombowiec Dornier Do 17.
18 samolotów Blenheim Mk I używanych było przez lotnictwo Finlandii podczas wojny zimowej przeciw ZSRR 1939-40. Następnie Finlandia zakupiła dalsze 24 samoloty oraz zbudowała 55 na licencji (45 Mk I i 10 Mk IV), przez co łącznie używano ich 97. Samoloty te stanowiły podstawę fińskiego lotnictwa bombowego podczas wojny fińsko-radzieckiej 1941-44, a używane były do lat 50.
20 samolotów Mk I zakupiło lotnictwo Jugosławii, wraz z licencją na produkcję. Przed zajęciem kraju przez Niemcy ukończono jednak jedynie 16 samolotów. Jugosłowiańskie Blenheimy wzięły udział w walkach z Niemcami w 1941. Ocalale samoloty były używane przez siły Chorwacji przeciw ZSRR. 10 samolotów używało bojowo lotnictwo greckie przeciw Niemcom w 1940, a 13 lotnictwo rumuńskie w okresie 1940-44 przeciw ZSRR. 30 egzemplarzy użytkowało od 1939 lotnictwo tureckie. Podczas wojny samoloty Blenheim były przekazywane przez Brytyjczyków lotnictwu Wolnej Francji i innych sojuszników (polskie dywizjony nie używały jednak tego typu samolotu). Partia Blenheimów była też sprzedana w 1942 do neutralnej Portugalii.
Obecnie istnieje szereg egzemplarzy muzealnych i tylko jeden samolot w stanie zdolnym do lotu (wersja Bolingbroke Mk IV), własność Aircraft Restoration Company w Duxford w Wielkiej Brytanii.
[edytuj] Opis techniczny
Dwusilnikowy średniopłat o konstrukcji całkowicie metalowej. Kadłub o konstrukcji półskorupowej, usterzenie klasyczne. Podwozie główne chowane do gondol silnikowych, stałe kółko ogonowe. Dwuosobowa kabina załogi w nosie kadłuba, za nią komora bombowa. W środkowej części samolotu znajdowała się grzbietowa wieża strzelecka z jednym lub dwoma karabinami maszynowymi. Załoga - 3 osoby: pilot, nawigator - bombardier, strzelec.
Uzbrojenie obronne składało się w wersjach bombowych z kilku karabinów maszynowych kaliber 7,7 mm. Podstawowy zestaw to jeden stały karabin maszynowy w skrzydle strzelający do przodu i 1, a w późnych wersjach 2 km-y w wieżyczce grzbietowej. Niektóre samoloty wersji Mk IV miały 1 lub 2 km-y w dolnym stanowisku, strzelające w kierunku tyłu w stałej wieży pod nosem samolotu. Wersje myśliwskie miały ponadto podczepiony pod kadłubem "gun pack" - zasobnik z 4 karabinami maszynowymi strzelającymi do przodu. Samolot zabierał maksymalnie 454 kg bomb w komorze bombowej, oraz (w wersji Mk IV) 145 kg bomb pod skrzydłami.
Napęd: dwa silniki gwiazdowe Bristol Mercury VIII o mocy 840 KM (Mk I) lub Bristol Mercury XV o mocy 995 KM (Mk IV).
[edytuj] Zobacz też
Pokrewne konstrukcje
Zbliżone samoloty
Ciąg oznaczeń
- Typ 130 - Typ 142 - Typ 149 - Typ 152 - Typ 160
Linki zewnętrzne
| Samoloty wojskowe Brytyjskiej Wspólnoty Narodów z okresu II wojny światowej | ||
|---|---|---|
| Samoloty myśliwskie | ||
| Firebrand | Roc | Defiant | Beaufighter | Blenheim | Mosquito | Firefly | Fulmar | Meteor | Gladiator | Hurricane | Tempest | Typhoon | Spitfire | Whirlwind | Boomerang | ||
| Samoloty bombowe i torpedowe | ||
| Battle | Blenheim | Beaufort | Hampden | Whitley | Wellington | Henley | Stirling | Halifax | Lancaster | Skua | Barracuda | Albacore | Swordfish | ||
| Samoloty transportowe i szybowce desantowe | Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe | |
| Bombay | Albemarle | York | Hotspur | Hamilcar | Sunderland | Lerwick | Walrus | Anson | Botha | Warwick Lysander | Auster | Vincent | Proctor |
|
| Samoloty szkolno - treningowe | Samoloty doświadczalne i prototypy | |
| Tutor | Magister | Tiger Moth | Oxford | E.28/39 | Vampire | |
