Eddelgas
From Wikipedia
Eddelgasen warrt in de Chemie de Elementen nöömt, de bi Normaldruck als Gas vörliggt un besünners swoor mit annere Elementen oder ok mit sik sülbst reageert. Se kommt ditwegen ok blos as Atomen in de Natur vör un nich, as annere Gasen, as Molekül.
In dat Periodensystem staht de Eddelgasen in de 8. Hööftgrupp. Na de niege offizielle Indeelen von de IUPAC is dat de 18. Grupp. Dat bedüüt, dat de Schalen in de Elektronenhüll von dat Atom all vull sünd. Dorüm künnt de Eddelgase ok so slecht mit annerswat reageeren un sik verbinnen. Bit hüüt sünd 6 Eddelgasen bekannt: Helium, Neon, Argon, Krypton, Xenon un Radon.
In de Natur kummt op de Eer Eddelgasen vör allns in de Atmosphäär, dat heet in de Luft, vör. Dat meeste is dat Argon:
- Argon: 0,934 %
- Neon: 18,18 ppm
- Helium: 5,24 ppm
- Krypton: 1,14 ppm
- Xenon: 0,087 ppm
Radon is blos in lüttje Spuren vörhannen, so in de Grööt üm de Dusend Atomen op’n Liter Luft.
Gewunnen warrt de Eddelgasen ut de Luft. Argon un Helium sünd an billigsten to kriegen, as dat dorvon dat meeste gift. Helium is nämlich ok als Deel von dat Eerdgas noch fakener vörhannen. De annern sünd bannig düer in de Produkschoon. In dat Weltall sünd obers Helium dat tweetfakenste un Neon dat drüttfakenste Element.