Փիլիսոփայություն

From Wikipedia

Փիլիսոփայություն բառն ունի հունական ծագում: Այն առաջացել է հունարեն «սիրել» և «իմաստություն» բառերից: Այսինքն՝ փիլիսոփայություն թարգմանաբար նշանակում է «իմաստության հանդեպ սեր»: Հայ մատենագրության մեջ «փիլիսոփայություն» տերմինին զուգահեռ գործածվել է նաև «իմաստասիրություն» տերմինը:

Փիլիսոփայությունը սկիզբ է առել մ.թ.ա. 7-րդ դարում: Դա կարելի էր համարել աշխարհը ռացիոնալ կերպով իմաստավորելու փորձ, որը գալիս էր փոխարինելու աշխարհի մասին նախկին դիցաբանական պատկերացումներին: Փիլիսոփայություն բառն առաջին անգամ գործածել է Պյութագորասը, ով գտնում էր, որ իմաստությունը միայն աստվածներին է բնորոշ, իսկ մարդը կարող է միայն ձգտել իմաստության և սիրել այն:

Փիլիսոփայությունն ուսմունք է իմացության և կեցության հիմնական սկզբունքների մասին: Այն ձգտում է պարզաբանել ամբողջ կեցության ընդհանուր կապը և միավորել մարդկային գիտելիքի բոլոր ոլորտները: Փիլիսոփայությունը կարելի է համարել որոշակի աշխարհայացք և աշխարհըմբռնում, որն ունի նաև մեթոդաբանական գործառնություններ:

Սկզբնական շրջանում փիլիսոփայության ոլորտն ընդգրկում էր ուսմունքներ տիեզերքի առաջացման և կառուցվածքի մասին /կոսմոգոնիա, կոսմոլոգիա/, աստվածների մասին /թեոգոնիա/: Այնուհետև փիլիսոփայությունը սկսեց ներառել ուսմունքներ կեցության հիմնական հասկացությունների մասին /մետաֆիզիկա/, ճանաչողության ակունքների և սահմանների մասին /գնոսոլոգիա/, մտածողության ձևերի և մեթոդների մասին /տրամաբանություն/, մարդկային հոգու մասին /հոգեբանություն/, բարոյականության էության /էթիկա/ և գեղեցիկի մասին /էսթետիկա/: Վերոհիշյալ ուղղությունները հետագայում վերածվեցին առանձին գիտությունների:

[խմբագրել] Այցելեք Նաև

• Մատենադարանի ձեռագրերը փիլիսոփայության մասին
  
• Հայ միջնադարյան փիլիսոփաներ
  
• Անտիկ փիլիսոփաներ
  
• Միտք
• Մարմին
• Հոգի
• Կամք
• Իրականություն
• Ճշմարտություն
• Խիղճ
• Մետաֆիզիկա
• Էթիկա
• Էպիստեմոլոգիա
• Էսթետիկա