Арлан-белахвост
Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.
|
?
Арлан-белахвост |
|||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Арлан-белахвост
|
|||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||
|
Арлан-белахвост (па-лацінску: Haliaeetus albicilla) — драпежная птушка з атраду сокалападобных (Falconiformes), сямейства ястрабіных (Accipitridae).
Зьмест |
[рэдагаваць] Апісанне
Даўжыня цела арлана-белахвоста — ад 70 да 90 сантыметраў, размах крылаў — ад 200 да 240 сантыметраў, маса — ад 4 да 7 кілаграм. Хвост кароткі, клінавіднай формы. Пер'е дарослай птушкі бурага колеру, галава і шыя з жаўтаватым, колеру ахры асвятленнем, хвост белы. Дзюб у параўнанні да іншых драпежных птушак вельмі вялікі і моцны, светла-жоўтага колеру, таксама як і васкавая скура. Ірыс вока таксама светла-жоўты. У адрозненні ад беркута (Aquila chrysaetos) лапы арлана-белахвоста не пакрыты пер'ем да самых пальцаў. Маладыя птушкі цёмна-бурага колеру, дзюб і васкавая скура цёмна-шэрыя. З кожнай лінькай маладыя арланы-белахвосты станавяцца ўсё больш падобнымі на дарослых жывёл, а ў пяцігадовым узросце птушка носіць цалкам дарослую вопратку. Самкі арлана-белахвоста значна большыя па памерах і маюць большую масу за самцоў. У планірумым палёце птушка трымае шырокія, дошкападобныя крылы гарызантальна. Пасля чорнага грыфа (Aegypius monachus), барадача (Gypaetus barbatus) і белагаловага сіпа (Gyps fulvus) арлан-белахвост з'яўляецца чацвёртай па велічыні птушкай Еўропы.
[рэдагаваць] Сістэматыка
Падвіды арлана-белахвоста на сённяшні час невядомы. Раней арланаў-белахвостаў Грэнландыі адрознівалі ад намінатнай формы як асобны падвід, але сёння гэты падзел не вытрымлівае крытыкі. Па свайму знешняму выгляду, паводзінам і экалогіі арлан-белахвост вельмі падобны на амерыканскага белагаловага арла (Haliaeetus leucocephalus), што для некаторых аўтараў стала падставай дзеля аб'яднання двух відаў у супервід.
[рэдагаваць] Голас
Такавальная "песня" арлана-белахвоста мае аднасна высокія і крыху хрыплаватыя ноткі, якія напрыканцы становяцца ўсё вышэй, пераважна дуэтам і нагадваючы "клю, клю, клю, клю, клю"; пры гэтым птушка закідвае галаву ўверх. З адносна вялікай адлегласці крык арлана-белахвоста чымсці нагадвае голас чорнага дзятла (Dryocopus martius). Птушка падае голас амаль што выключна каля непасрэднай блізасці гнязда, пераважна на досвітку альбо з надыходам цемнаты. Калі нешта здараецца з гняздом, дарослыя птушкі несупынна выкрыкваюць хрыплае і абрубленае "ак, ак, ак, ак, ак", такі ж голас падаюць маладыя арланы-белахвосты ў гняздзе пры набліжэнні.
[рэдагаваць] Распаўсюджанасць і жыццёвы арэал
Жыццёвы арэал арлана-белахвоста цягнецца доўгай паласой па памераных, таёжных і арктычных зонах Еўропы і Азіі ад Ісландыі да Камчаткі. Распаўсюджаны таксама і ў Грэнландыі. У Еўропе тэрыторыі гнездавання арлана-белахвоста прасціраюцца з поўначы на поўдзень ад крайняга поўдня Нарвегіі да поўдня Грэцыі. У Сярэдняй Азіі паўдневая мяжа гнездавання праходзіць прыкладна па паўднёвай мяжы тайгі, на поўначы мяжа жыццёвага арэалу праходзіць па Ізраілі, Турцыі, Іране, Іраку і Казахстане. Селіцца арлан-белахвост каля вялікіх водных масіваў — на ўзбярэжжах, непадалёку ад вялікіх азёр і рэк. У Цэнтральнай Еўропе арлан-белахвост засяляе ў першую чаргу "леса-азёрныя ландшафты". У Германіі, напрыклад, самыя высокая шчыльнасць засялення тэрыторый арланам-белахвостам у асяроддзі Мюрытца на зямлі Мекленбург-Фарпомерн, а таксама ў рэгіёне Оберлаузіц у Саксоніі.
[рэдагаваць] Харчаванне
У час вывядзення птушанят арлан-белахвост корміцца пераважна рыбай і вадаплаўнымі птушкамі, млекакормчыя маюць у яго рацыёне адносна невялікую ролю. Рыбу арлан-белахвост звычайна здабывае сам, але не брыдзіцца таксама мёртвай і напалову стухленай рыбай. Віды, якія насяляюць жыццёвы арэал арлана-белахвоста, дамінуюць пераважна таксама і ў харчавальным спектруме птушкі.
У зямлі Шлезвіг-Гольштайн, напрыклад, працэнтныя суадносіны рыбы і вадаплаўчых птушак у рацыёне арлана-белахвоста складаюць адпаведна 73% і 24%. Астатнія 3% прыходзяцца на млекакормчых, у першую чаргу на трусоў і палявых зайцаў.
Лічыцца, што выява на польскім гербе — стылізаваны арлан-белахвост.
[рэдагаваць] Вандроўніцтвы
Дарослы арлан-белахвост - асёдлая птушка на тэрыторыі амаль што ўсёй Еўропы і застаецца ў сваіх рэўерах круглы год.
[рэдагаваць] Знешнія спасылкі
